Evrenin başlangıcına dair sorular sadece bilimin değil, dinî düşüncenin de merkezindedir. İslam’da bu soruya verilen ilk yanıt: ‘Kalem’. Ancak yalnızca bu değil; bazı yorumlara göre Hz. Muhammed’in nuru ya da yaratılışın kozmik unsurları olan su ve arş da bu sıraya aday gösteriliyor.
Allah’ın İlk Yarattığı Şey Nedir?
İslam düşüncesinde “Allah’ın ilk yarattığı varlık nedir?” sorusu, hem kelam hem tasavvuf literatüründe farklı yorumlarla karşılık bulur. Bu konuda en güçlü ve sahih kaynaklara dayanan görüş, Allah’ın ilk olarak kalemi (kâlem) yarattığı yönündedir.
Kalem: Kaderin yazıcısı
Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) birçok sahih hadiste aktardığına göre, Allah ilk olarak kalemi yaratmış ve ona, “Yaz!” buyurmuştur. Kalem, “Ne yazayım?” diye sorduğunda ise Allah, “Kıyamete kadar olacak her şeyi yaz!” demiştir. Bu anlatım, kader anlayışının metafizik temellerinden biri olarak kabul edilir.
Bu görüş, Tirmizî, Ebû Dâvûd ve Ahmed b. Hanbel gibi hadis otoritelerince desteklenmekte, ayrıca Diyanet İslam Ansiklopedisi gibi akademik kaynaklarda da yer bulmaktadır.
Nur-u Muhammedî: Varlıkların özündeki hakikat
Özellikle tasavvuf geleneğinde ise farklı bir yorum öne çıkar: Hz. Muhammed’in nurunun (Nur-u Muhammedî) ilk yaratılan şey olduğu kabul edilir. Bu görüşe göre Allah, ilk olarak Muhammedî nuru yaratmış; diğer tüm varlıklar bu nurdan meydana gelmiştir. Bu anlayış, “Her şey onun hürmetine yaratıldı” şeklindeki teolojik bakışın bir yansımasıdır.
Su ve Arş görüşü: Kozmik düzenin ilk halkaları
Bazı hadis yorumlarına göre ise Allah’ın ilk yarattığı şey sudur. Ardından Arş (Allah’ın yüce kürsüsü) yaratılmış, sonra kalem meydana gelmiştir. Bu görüş, evrenin fiziksel yaratılış sürecine dair sembolik bir okuma olarak değerlendirilir.
