Bornova Belediyesi’nin ortak olduğu “Stormlog - Yerel Yönetim Hizmetlerinde Sürdürülebilir Su Yönetimi” projesi çerçevesinde Portekiz’in başkenti Lizbon’a düzenlenen teknik çalışma ziyareti, Bornova Meclisi'nin gündemindeydi. Belediye Başkanı Ömer Eşki’nin de yer aldığı ziyareti, Yaşar Üniversitesi’nden Dr. Emrah Bıyık kapsamlı bir sunumla değerlendirdi.
Ziyaretin merkezinde, Avrupa Birliği tarafından 2020 yılında "Avrupa Yeşil Başkenti" ilan edilen Lizbon’un, sıcak iklim koşullarına rağmen doğayla uyumlu mühendislik çözümleriyle geliştirdiği örnek projeler yer aldı. Dr. Bıyık, kentte sel riskine karşı büyük bir park alanına entegre edilen yeşil drenaj sisteminin betonlaşmaya karşı etkili bir çözüm sunduğunu aktardı.
Yeşil altyapı, akıllı sistemler ve sosyal duyarlılık
Lizbon’un altyapısında dikkat çeken bir diğer uygulama, 5 kilometrelik devasa yağmur suyu tüneliydi. Monsanto ile Santo Apolónia arasında inşa edilen bu sistemin, taşkın sularını doğrudan Atlantik Okyanusu’na yönlendirdiğini belirten Dr. Bıyık, az yağışlı günlerde ise bu suyun arıtılarak yeşil alanların sulanmasında kullanılmasının hedeflendiğini söyledi.
Ziyaret boyunca Lizbon’un elektrikli toplu ulaşım sistemleri de incelendi. Filoya dahil edilen Karsan üretimi minibüslerin, enerji verimliliği açısından örnek bir sistem sunduğu ifade edildi. Araçlar akıllı yazılımlarla takip edilerek enerji tasarrufu sağlanıyor.
Sosyal konut politikalarının bir örneği
Lizbon Belediyesi’nin enerji yoksulluğu yaşayan gruplara yönelik geliştirdiği sosyal konut politikaları da Bornova heyetinin radarındaydı. GEBA LİS konutlarında yenilenebilir enerji sistemleri, ısı yalıtımı ve düşük enerji tüketimli uygulamaların başarıyla hayata geçirildiği aktarıldı. Dr. Bıyık, bu modelin Bornova için uygulanabilir olduğunu dile getirdi.
Su altyapısında karbon nötr hedefiyle çalışan Lizbon Belediyesi’nin, akıllı sayaçlar, kaçak tespit sistemleri ve su geri kazanım teknolojileriyle büyük tasarruf sağladığını belirten Dr. Bıyık, atık su arıtma tesislerinden enerji üretimi gibi döngüsel ekonomi uygulamalarının dikkat çekici olduğunu söyledi. Ziyaretin son gününde Türkiye’nin Lizbon Büyükelçisi Haldun Koç ile gerçekleştirilen görüşmede ise Bornova ile Lizbon arasında kurulabilecek iş birlikleri, AB fonlarına erişim imkanları ve kentlerin iklim değişikliğine karşı dayanıklılığını artıracak stratejiler ele alındı.
Dört ana paydaşın iş birliği vurgusu
Dr. Emrah Bıyık, Lizbon’daki başarı öyküsünün yerel yönetim, üniversite, özel sektör ve sivil toplumun birlikte çalışmasıyla mümkün olduğunu belirterek, iklim krizinin herkesi etkilediğini ve bu nedenle çözümlerin de ortak akılla geliştirilmesi gerektiğini kaydetti. Lizbon’da bunun başarıldığını aktararak, Bornova da bu modelin hayata geçirebileceğini sözlerine ekledi.
