Türkiye’nin önemli tarım kentlerinden biri olan Aydın, son yıllarda giderek artan kuraklık tehdidi ile karşı karşıya. Barajlardaki su seviyesinin kritik seviyeye düşmesi nedeniyle tarımsal sulamada ciddi kısıtlamalar gündeme geldi. Bu yıl çiftçilerin tarlalarının yalnızca yüzde 50’sine su verilebileceği belirtilirken, üreticiler rekolte ve verim kaybı nedeniyle büyük bir endişe yaşıyor.
Suyun Kısıtlı Kullanımı Çiftçileri Zor Durumda Bıraktı
Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlayan binlerce çiftçinin olduğu Aydın’da, 2024-2025 sulama sezonu için Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından parsel bazlı sulama kısıtlaması uygulanacak. Aydın Valiliği tarafından sulama birliklerine gönderilen resmi bildiriye göre, çiftçilerin arazilerinin yalnızca yarısına su verilecek, kalan yarısında ise kuru tarım uygulanması önerilecek.
Ancak çiftçiler için kuru tarıma geçiş süreci bu yıl için oldukça gecikmiş durumda. Uzmanlara göre kuru tarım için hazırlıkların aylar öncesinden başlaması gerekirken, mevcut koşullar üreticileri plansız ve verimsiz bir üretim sürecine sürüklüyor.
Barajlardaki Su Seviyesi Kritik Düzeyde
Kuraklık nedeniyle bölgedeki barajlarda su seviyesi geçen yıllara göre daha da düştü. DSİ’nin şubat ayı verilerine göre, Aydın’daki önemli su kaynaklarından:
Bozdoğan Kemer Barajı'nın doluluk oranı %36,
Çine Adnan Menderes Barajı’nda %20,
Denizli Adıgüzel Barajı’nda ise %14 seviyesinde.
Bu düşük seviyeler, çiftçilerin sulama ihtiyacını karşılamaya yetmeyecek gibi görünüyor. Özellikle pamuk, incir, zeytin, kestane ve enginar gibi suya yüksek oranda ihtiyaç duyan ürünlerin yetiştirildiği Aydın’da, bu durum tarımsal üretimi ciddi şekilde tehdit ediyor.
Çiftçiler Rekolte Kaybından Endişeli
Aydın Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Mehmet Kendirlioğlu, Büyük Menderes Havzası'ndaki su sorununun ciddi boyutlara ulaştığını ve üreticilerin büyük kayıplar yaşayabileceğini belirtti.
"Son yılların en şiddetli kuraklığıyla karşı karşıyayız. Üç barajımızda da su seviyeleri kritik düzeyde. Eldeki mevcut su tüm tarım sahasını sulamaya yetmiyor. Bu yüzden çiftçilerimizin Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı arazilerinin yalnızca %50’sine su verilecek, geri kalan kısmı ise kuru tarıma bırakılacak."
"Kuru tarım için planlama eylül ayında yapılmalıydı ancak şu an çok geç kalındı. Çiftçiler ne yapacağını bilemez durumda."
"Vahşi Sulamadan Derhal Vazgeçilmeli"
Su kaynaklarının verimli kullanımı konusunda da uyarılarda bulunan Kendirlioğlu, modern sulama sistemlerine geçişin acilen hızlandırılması gerektiğini vurguladı.
"Tarih boyunca kuraklık nedeniyle göçler yaşandı. Başka bir yere gitme şansımız yok, mevcut suyu en ekonomik ve hakkaniyetli şekilde kullanmalıyız. Vahşi sulama derhal bırakılmalı ve damla sulama gibi modern yöntemler kullanılmalı. Eğer geçmişte modern sulamaya geçilmiş olsaydı, elimizdeki mevcut su bile tarıma yeterdi."
Ancak modern sulama yöntemlerinin yaygınlaşması için yalnızca çiftçilere değil, devlete de büyük görevler düştüğünü belirten Kendirlioğlu, altyapı yatırımlarının artırılması gerektiğini söyledi.
Dalaman Çayı Projesi Umut Olabilir
Aydın’daki tarımsal su sorununun çözümü için Dalaman Çayı’nın Kemer Barajı’na bağlanması projesi gündemde. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından planlanan bu proje hayata geçirilirse, bölgedeki sulama imkanlarının önemli ölçüde iyileşebileceği düşünülüyor.
Ancak çiftçiler bu projenin hayata geçirilmesinin zaman alacağını ve kısa vadede acil çözümlere ihtiyaç duyduklarını belirtiyor.
Çiftçiler Ne Yapacak?
Kuraklık ve su kısıtlamaları karşısında çiftçiler mecburen daha az su isteyen bitkilere yönelmeye başladı. Ancak pamuk, zeytin ve incir gibi bölgenin ana ürünleri yüksek su ihtiyacı nedeniyle risk altında.
Bazı üreticiler ise alternatif tarım tekniklerine ve damla sulama gibi su tasarrufu sağlayan yöntemlere yönelmeye çalışıyor. Ancak bu sistemlerin kurulması için yüksek maliyetler gerekiyor ve birçok küçük üretici bu dönüşümü yapmakta zorlanıyor.
Tarımda Zor Bir Sezon Bekleniyor
Aydınlı çiftçiler için önümüzdeki sezon oldukça zorlu geçecek. Barajlardaki su seviyelerinin düşük olması nedeniyle verim kaybı kaçınılmaz görünüyor. Uzmanlar, tarımsal su yönetiminin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ve suyun daha verimli kullanılmasını sağlayacak altyapı yatırımlarının hızlandırılması gerektiğini vurguluyor.
Önümüzdeki aylarda alınacak önlemler ve su yönetimi politikaları, Aydın’da tarımsal üretimin geleceğini belirleyecek en önemli faktörlerden biri olacak.
