Türkiye’de yeme-içme sektöründe yaklaşık 2 milyon çalışanı kapsayan bahşiş ve servis ücreti uygulamalarına ilişkin yeni bir model gündeme geldi. Türkiye Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD), kredi kartıyla gönüllü bahşiş bırakılmasına imkân tanıyacak sistemin yasal altyapısının oluşturulması için çalışma yürüttüklerini açıkladı.
Bahşiş ve Servis Ücreti Ayrımı Netleştiriliyor
TURYİD, uzun süredir birlikte anılan bahşiş ve servis ücretinin farklı gelir kalemleri olduğunu vurguluyor. Servis ücreti işletme tarafından tahsil edilerek çalışanlara dağıtılan resmi bir gelir olarak tanımlanırken, bahşiş ise müşterinin memnuniyetine bağlı, tamamen gönüllü bir ödeme niteliği taşıyor.
Dijital Ödemelerde Bahşiş Boşluğu Dikkat Çekiyor
Dernek tarafından yapılan değerlendirmeye göre, gönüllü bahşişlerin kredi kartı ve dijital ödeme sistemlerine entegre edilememesi sektörde önemli bir boşluk oluşturuyor. Kartlı ödemenin yaygınlaşmasına rağmen, mevcut POS sistemlerinde bahşiş ekleme seçeneğinin bulunmaması gelir kaydı ve dağıtımı konusunda belirsizlik yaratıyor.
POS Cihazlarına Bahşiş Seçeneği Gelmesi Öneriliyor
TURYİD Başkanı Kaya Demirer, kredi kartıyla bahşiş ödemesinin yasal zemine oturtulması için hazırlanan önerileri kamuoyuyla paylaştı. Buna göre POS cihazlarına bahşiş ekleme seçeneği eklenmesi, bahşişlerin işletme gelirinden ayrı takip edilmesi ve dağıtım sürecinin işçi-işveren ortak kurulu tarafından yönetilmesi planlanıyor.
Gönüllü Bahşiş İçin Şeffaf Bilgilendirme Şartı
Önerilen modelde, müşterilerin gönüllü bahşiş uygulaması konusunda açık ve net biçimde bilgilendirilmesi öngörülüyor. Bahşişin zorunlu olmadığı ve tamamen isteğe bağlı olduğu ödeme ekranlarında açıkça belirtilecek.
Bahşiş Vergisi İçin Stopaj Modeli Öne Çıkıyor
Demirer, gönüllü bahşiş gelirinin çalışanlar açısından hak kaybına yol açmaması gerektiğini belirterek, kişisel gelir vergisine tabi tutulmaması gerektiğini ifade etti. Önerilen modelde yüzde 10’luk stopajın işletmeler tarafından karşılanması gündeme getiriliyor.
Kamu Desteği Modelin Anahtarı Olarak Görülüyor
Bahşiş sisteminin hayata geçirilebilmesi için Hazine ve Gelir İdaresi’nin düzenleyici rol üstlenmesi gerektiği belirtiliyor. TURYİD, yüzde 10 stopajlı yapının kamu-özel sektör iş birliği açısından önemli bir adım olacağı görüşünü paylaşıyor.
Çalışanlar İçin Ek Gelir ve Şeffaflık Hedefleniyor
Yeni sistemle birlikte bahşişlerin dijital ortamda kayıt altına alınması, şeffaf dağıtım mekanizmasının kurulması ve çalışan gelirlerinde artış sağlanması amaçlanıyor. Modelin, sektörde sürdürülebilir bir gelir yapısına katkı sunması bekleniyor.
Kredi Kartıyla Bahşiş Uygulaması 2026’da Yasalaşabilir
Modelin kabul edilmesi halinde restoranlarda ödeme ekranlarında bahşiş seçeneği yer alacak. Bahşişler işletme gelirinden ayrı izlenecek ve doğrudan çalışanlara aktarılacak. Uygulamanın ilerleyen dönemde farklı hizmet sektörlerine de örnek teşkil etmesi öngörülüyor.
