İş Kanunu’na göre, işçilerin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılması kural olarak yasaktır. Ancak, toplu iş sözleşmesi veya bireysel iş sözleşmesinde aksi yönde bir hüküm yer alıyorsa, farklı bir uygulama mümkün olabiliyor. Bu tür bir düzenlemenin olmaması halinde ise, işçiden yazılı onay alınması gerekmektedir. Özellikle sağlık, güvenlik ve turizm gibi kesintisiz hizmet gerektiren sektörlerde, bayramda çalışmak kaçınılmaz hale geliyor.
Bayramda Çalışanlara Ücret Ödenmeli
Hafta tatilinde çalışan işçilere fazla mesai ücreti ödenebildiği gibi, bu ücret yerine serbest zaman da tanınabiliyor. Örneğin, pazar günü tam gün çalışan bir işçiye 1,5 günlük izin verilebiliyor. Fakat, bu uygulama ulusal bayram ve genel tatil günlerinde geçerli değil. Bayram veya genel tatil günlerinde çalışan işçilere mutlaka ücret ödenmesi zorunlu; serbest zaman uygulaması ise yasal olarak mümkün değil.
Bir Saatlik Çalışma Tam Gün Ücret Hakkı Doğuruyor
Bayram günlerinde işçi yalnızca bir saat çalışsa dahi, tam gün üzerinden ücret alma hakkına sahip oluyor. Bu durum, o gün için işçinin normal maaşına ek olarak bir günlük ücret daha alması anlamına geliyor. Eğer işçi, bayram günü 7,5 saatten fazla çalışırsa, bu süreyi aşan çalışmalar için ayrıca fazla mesai ücreti ödenmesi gerekiyor.
Arife Günü Çalışmaları Nasıl Değerlendiriliyor?
Ramazan ve Kurban Bayramları ile 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı arife günü saat 13.00’te başlıyor. Arife günü saat 13.00’ten sonra yapılan çalışmalar genel tatil kapsamında değerlendirilirken, öncesindeki çalışmalar fazla mesai olarak kabul ediliyor. Bu doğrultuda, arife günü çalışan bir işçiye normal maaşına ek olarak yarım günlük ücret daha ödenmesi gerekmekte.
Örnek Ücret Hesaplaması
Brüt maaşı 30 bin TL olan bir işçi, arife günü öğleden sonra ve bayramın ilk iki günü çalışırsa, brüt 2.500 TL ek ücret alabiliyor.
Hafta Tatili ve Ücretlendirme Esasları
Bir haftalık sürede toplam 45 saatlik çalışmasını tamamlayan işçi, en az 24 saat kesintisiz hafta tatili hakkı kazanıyor. Hafta tatilinde tam gün çalışan işçiye, normal ücretine ek olarak 1,5 yevmiye ödeniyor. Eğer işçi yalnızca birkaç saat çalıştıysa, bu sürelere ait ücret yüzde 50 zamlı olarak hesaplanıyor.
Bayram ve Hafta Tatilinin Çakışması Durumunda Ücretlendirme
Bayram gününün hafta tatiline denk gelmesi halinde, işçiye en yüksek ödemeyi sağlayan ücret esas alınıyor. Bayram günü hafta tatiline denk gelip işçi 7,5 saat çalıştıysa, 1,5 günlük ücret alma hakkı doğuyor. Eğer çalışma yalnızca 1 saat ise, ilave olarak 1 günlük ücret ödenmesi gerekiyor.
Pazar Günü İçin Ek Ücretler Nasıl Hesaplanıyor?
Düzenli olarak pazar günü hafta tatili yapan bir işçi, pazartesi gününden itibaren aralıksız çalışır, arife günü ile bayramın üç günü de iş başındaysa; perşembe, cuma ve cumartesi günleri için toplam 2,5 günlük, pazar günü için ise 1,5 günlük ek ücret alıyor. Böylece toplamda 4 günlük ilave ödeme yapılıyor. Ancak, aynı işçi hafta içinde bir gün mazeret izni kullandıysa veya rapor aldıysa, hafta tatili hakkını o hafta dolduramadığı için pazar günü yaptığı çalışma hafta tatili olarak değerlendirilmez. Bu durumda işçiye toplamda 3,5 günlük ek ücret ödenmektedir.
