Tarihsel olaylar, geçmişi anlamak ve geleceğe ışık tutmak açısından büyük önem taşır. Beni Kureyza Olayı, İslam tarihinin tartışmalı ve kritik anlarından biri olarak karşımıza çıkar. Peki, bu olay tam olarak nedir ve hangi dönemde meydana gelmiştir? Bu olayın arkasındaki nedenler, sonuçları ve dönemin sosyal ve politik dinamikleri hakkında ne biliyoruz? Beni Kureyza Olayı'nın tarihsel bağlamını ve etkilerini derinlemesine incelemek, hem o dönemin toplum yapısını hem de günümüzü anlamak için önemli ipuçları sunabilir.
İslamiyet'in İlk Savaşları; Beni Kureyza
Beni Kureyza Muharebesi, diğer adıyla Beni Kureyza Gazvesi, 627 yılında İslam peygamberi Muhammed'in güçleri ile Medineli Yahudi kabilesi Benî Kurayza arasında gerçekleşen önemli bir savaştır. Bu çarpışma, Müslümanların zaferiyle sonuçlanmış ve tarihte önemli bir yer edinmiştir.
İslamiyet'in ilk yıllarında birçok önemli savaş yaşanmıştır. Bu savaşlar arasında Bedir, Belka, Beni Kaynuka, Uhud, Beni Nadir, Hendek, Beni Kureyza, Müreysî, Hudeybiye Barışı, Hayber, Mute, Mekke'nin Fethi, Huneyn, Evtâs, Taif ve Tebük yer almaktadır.
Geleneksel Rivayetlerde Savaşın Sebepleri
Medine Antlaşması’na göre, Medine’yi Müslümanlar ile birlikte savunma yükümlülüğünde olan Benî Kurayza, 627 yılında gerçekleşen Hendek Savaşı'nda bu yükümlülüğünü yerine getirmemiştir. Bazı kaynaklara göre ise Benî Kurayza, Müslümanlara karşı savaşan düşman güçlerle iş birliği yapmıştır. Ayrıca, Medine’den sürgün edilen Benî Nadîr kabilesi ile ittifak kurmuşlardır.
Muhammed, Hendek Savaşı'nın hemen ardından, 15 Nisan 627 tarihinde, müttefiklerine silahlarını bırakmamalarını ve ikindi namazını Benî Kurayza topraklarında kılmalarını emretmiştir. Kendisi de zırhını kuşanarak, Müslüman güçlerle birlikte Benî Kurayza’nın bulunduğu yere gitmiştir. Müslüman güçler, kabilenin silahlarını bırakmasını ve teslim olmasını talep etmiş, fakat bu talepler Yahudiler tarafından reddedilince savaş başlamıştır.
Savaşın Gelişimi
Müslüman ordusu 3.000 piyade ve 36 süvariden oluşurken, Benî Kurayza'nın savaşçı sayısının 600-700 civarında olduğu düşünülmektedir. Karşılıklı ok ve taş atışlarıyla 15-25 gün süren kuşatma sırasında Benî Kurayza, kaynaklarının tükenmesi üzerine mal ve silahlarını bırakarak Medine'den ayrılma teklifinde bulunmuş, ancak bu teklif Muhammed tarafından reddedilmiştir. Kabilenin ileri gelenleri, Benî Nadîr'in beklenen yardımı gelmeyince tamamen teslim olmayı kabul etmişlerdir.
Savaşın Sonucu
Benî Kurayza, Evs kabilesinden Sa’d bin Muâz'ı hakem olarak atamış ve onun vereceği kararı kabul edeceklerini bildirmiştir. Sa’d bin Muâz, savaşacak durumda olan erkeklerin öldürülmesine, kadın ve çocukların esir edilerek Müslümanlar arasında paylaştırılmasına ve mallarının ganimet olarak alınmasına karar vermiştir. Bu karar, Yahudilerin kutsal kitabı Tevrat ve Müslümanların kutsal kitabı Kur'an'a uygun olarak uygulanmıştır. Bu uygulama sonucunda yaklaşık 800 erkek Yahudi idam edilmiştir.
Sonrası
Savaşın ardından Muhammed, esir alınan kadınlar arasında bulunan Reyhâne bint Zeyd'i kendi payına almıştır. Reyhâne bint Zeyd'in, Muhammed'in eşi olmayı reddettiği ve cariye olarak kalmayı tercih ettiği rivayet edilmektedir. Bu olay, birçok kaynakta farklı şekillerde anlatılmaktadır.
