“Bilgiye ulaşma süreci” aslında “bilimsel araştırma basamakları”yla doğrudan ilişkilidir. Çünkü bilimsel araştırma süreci, bilgiye sistemli ve güvenilir biçimde ulaşmayı sağlar.
Bilimsel Araştırma Basamakları Nelerdir?
Bilimsel araştırma, bir problemi çözmek veya yeni bilgiler elde etmek amacıyla sistemli, planlı ve kontrollü bir biçimde yapılan çalışmadır. Bu süreçte araştırmacı, belirli basamakları izleyerek güvenilir sonuçlara ulaşır.
Bilimsel araştırmanın temel aşamaları şunlardır:
1. Problemin Belirlenmesi (Araştırma Konusunun Seçilmesi)
Bilimsel araştırmanın ilk ve en önemli aşamasıdır. Araştırmacı, ilgi duyduğu alanda bir sorun ya da merak ettiği bir konuyu belirler.
Problem açık, anlaşılır ve araştırılabilir olmalıdır.
Örnek: “Dijital ortamların öğrencilerin ders başarısı üzerindeki etkisi nedir?”
Bu aşamada ayrıca problemin neden önemli olduğu, kimleri etkilediği ve çözümünün ne gibi katkılar sağlayacağı da düşünülür.
2. Kaynak Taraması (Literatür İncelemesi)
Belirlenen problemle ilgili daha önce yapılmış araştırmalar incelenir. Kitaplar, makaleler, tezler, raporlar ve güvenilir internet kaynakları gözden geçirilir.
Amaç, konu hakkında mevcut bilgileri öğrenmek, benzer çalışmaların bulgularını görmek ve araştırmada tekrara düşmemektir.
3. Hipotezin (Varsayımın) Kurulması
Bu aşamada araştırmacı, problemle ilgili geçici bir çözüm önerisi veya tahmin ortaya koyar.
Hipotez, araştırma sonunda doğrulanabilir veya çürütülebilir olmalıdır.
Örnek: “Dijital öğrenme ortamları öğrencilerin akademik başarısını artırır.”
4. Verilerin Toplanması
Hipotezin doğruluğunu test etmek için çeşitli yöntemlerle veriler toplanır.
Bunlar anket, gözlem, deney, görüşme veya istatistiksel veriler olabilir.
Veri toplama süreci planlı, etik kurallara uygun ve sistemli bir şekilde yürütülmelidir.
5. Verilerin Analizi ve Yorumlanması
Toplanan veriler, uygun analiz yöntemleriyle değerlendirilir.
Nicel araştırmalarda istatistiksel analizler, nitel araştırmalarda ise içerik analizi gibi yöntemler kullanılır.
Analiz sonucunda hipotezin doğruluğu test edilir ve elde edilen sonuçlar yorumlanır.
6. Sonuçların Ortaya Konulması
Analiz edilen verilerden elde edilen bulgular ışığında sonuçlara ulaşılır.
Bu aşamada, problem sorusuna yanıt verilir ve hipotez doğrulanmış ya da reddedilmiş olur.
Sonuçlar açık, objektif ve kanıtlara dayalı olmalıdır.
7. Sonuçların Paylaşılması (Raporlama)
Araştırmanın son aşamasında elde edilen bulgular bir araştırma raporu, tez veya makale şeklinde düzenlenir.
Sonuçlar bilimsel toplantılarda sunulabilir veya yayımlanarak başkalarının da yararlanması sağlanır.
Bilimsel araştırma basamakları, bilgiye ulaşmanın en güvenilir yoludur. Bu sürecin her aşaması dikkatli, planlı ve eleştirel bir düşünme süreci gerektirir. Problemin doğru belirlenmesi, verilerin özenle toplanması ve sonuçların bilimsel bir şekilde yorumlanması, bilginin doğruluğunu ve geçerliliğini garanti eder.
