İtalyan sinemasının simge yapıtlarından biri olan "Bisiklet Hırsızları" (Ladri di Biciclette) filminde canlandırdığı rolle hafızalara kazınan Enzo Staiola, 85 yaşında yaşamını yitirdi.
İtalyan gazeteci Emanuele Carioti'nin aktardığına göre, Staiola uzun süredir devam eden sağlık sorunları nedeniyle 4 Haziran'da hastanede hayata veda etti.
Vittorio De Sica'nın 1948 yılında yönettiği ve İtalyan Yeni Gerçekçilik akımının en çarpıcı örneklerinden biri kabul edilen filmde, Staiola henüz 9 yaşındaydı. Genç yaşta kazandığı ününe rağmen oyunculuk kariyerine uzun süre devam etmeyen Staiola, 15 yaşında sinemadan çekildiğini açıklamıştı. Ünlü oyuncunun yüzü bir dönem İtalya’da posta pullarına da basılmıştı.
Bir dönemin ruhunu yansıtan film
"Bisiklet Hırsızları", savaş sonrası Roma'nın zorlu yaşam koşullarında bisikleti çalınan bir adamın, küçük oğluyla birlikte onu arama çabasını konu alıyor. Film, sıradan bir olay üzerinden dönemin toplumsal yaralarına ışık tutuyor. De Sica'nın amatör oyuncularla çalışarak sokaklarda çektiği yapım, insan onurunu ve hayatta kalma mücadelesini sade ama çarpıcı bir şekilde sinemaya yansıtıyor. Bu yönüyle yalnızca bireysel bir hikâyeyi değil, tüm toplumun umutsuzluk içindeki direncini simgeliyor.
Sokakta keşfedilen bir yıldız
Staiola’nın sinema serüveni de film kadar ilginç. Başrol oyuncusu Lamberto Maggiorani, seçildiği dönemde bir fabrika işçisiydi. Staiola ise tamamen tesadüfi bir şekilde keşfedildi. De Sica'nın sokakta yürürken gördüğü Staiola’nın gözlerinden ve masum yüzünden etkilenerek ona rol verdiği, İtalya'da sıkça anlatılan bir anekdot.
2023 yılında La Repubblica'ya verdiği bir röportajda Staiola, okuldan dönerken kendisini takip eden bir otomobili fark ettiğini ve içinde şık giyimli bir adamın, yani De Sica’nın, "Adın ne?" diye sorduğunu anlatmıştı. Ancak annesinin "Yabancılarla konuşma" uyarısını hatırlayarak cevap vermemiş. De Sica, ertesi gün ailesinin kapısını çalsa da ilk yanıt olumsuz olmuş. İki aylık çekim için teklif edilen 300 bin liret sonrası ailesi ikna olmuş ve babası Staiola’ya, “Yarın işe gitmezsen seni döverim,” diye esprili bir dille baskı yapmış.
"Kendimi efsane olarak görmüyorum"
Aynı röportajda Staiola’ya “Kendinizi bir efsane olarak görüyor musunuz?” sorusu yöneltilmişti. Yanıtı mütevazıydı:
"Tabii ki hayır, öyle mi görünüyorum? Çok sıradan bir hayatım oldu. Sadece o hayatın içinde istisnai bir dönem yaşadım."
