Aksaray’da 24 yaşındaki bir kadın, zayıflama amacıyla sıkça tükettiği poşetli bitki çayı nedeniyle karaciğer yetmezliği sonucu komaya girdi. Yoğun bakım sürecinin ardından yapılan karaciğer nakliyle hayata tutunabilen kadının durumu, tıbbi bitki çaylarının kontrolsüz kullanımının yol açtığı riskleri yeniden gündeme taşıdı.
Sağlık Bakanlığı’ndan Bitki Çaylarına Ruhsat ve Standart Çalışması
Türkiye gazetesinin haberine göre, Sağlık Bakanlığı, geleneksel bitkisel tıbbi ürün statüsündeki bitki çaylarının ruhsatlandırılması ve sadece eczanelerde satılması için çalışma başlattı. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ayar, bitki çaylarının denetimsiz şekilde piyasaya sunulmasının ciddi halk sağlığı riskleri oluşturduğunu belirtti. Ayar, “Çayların içinde yaklaşık iki bin farklı aktif kimyasal madde bulunuyor. Bunların önemli bir bölümü sinir sistemi ve damar hastalıklarına zemin hazırlıyor, gen zararı oluşturabiliyor. Sadece onaylı ürünler tüketilmeli” dedi.
190 Tıbbi Bitki İçin Bilimsel Monografi Hazırlandı
TİTCK tarafından hazırlanan 190 tıbbi bitki monografı ile kantarondan kişnişe, zerdeçaldan safrana, karanfilden rezeneye kadar birçok bitki incelendi. Prof. Dr. Ahmet Ayar, bu çalışmaların amacı olarak üretim kalitesinin artırılması, standardizasyonun sağlanması, AR-GE faaliyetlerinin teşvik edilmesi ve üreticinin desteklenmesini gösterdi.
Bitki Çaylarına Bilimsel Sınıflandırma Zorunluluğu
Başkent Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet Başaran, bitkilerin bilimsel olarak sınıflandırılmasının zorunlu olduğunu vurguladı. Başaran, etken maddeleri farklı olan bitkilerin yanlış ve bilinçsiz kullanımı halinde ölüme varan ciddi sonuçların ortaya çıkabileceğini kaydetti. Başaran, zayıflama amacıyla kullanılan Stephania tetrandra bitki çayı yerine yöresel isim benzerliğiyle Aristolochia fangchi bitkisinin tüketilmesi sonucu Belçika’da 104 vakada böbrek hastalığı geliştiğini, 30 kişinin ise hayatını kaybettiğini aktardı.
Uzun Süre ve Yüksek Dozda Bitki Çayı Tüketimi Hayati Risk Oluşturuyor
Türkiye’de de papatya, kekik, kantaron, melisa ve hatmi gibi yaygın bitkilerin uzun süreli ve yüksek dozda tüketimiyle karaciğer ve böbrek hasarlarının tespit edildiği bildirildi. Uzmanlar, geleneksel ve tıbbi bitki çaylarının mutlaka bilimsel esaslara uygun, denetimli ve kontrollü olarak tüketilmesi gerektiğinin altını çizdi.
