Türkiye’nin önemli tarımsal ürünlerinden biri olan çeltikte (pirincin tarladaki hali) damla sulama yöntemiyle su tüketimi ciddi oranda azalırken, üretimde verim artışı sağlandı. Özellikle su kaynaklarının giderek azaldığı günümüzde, bu yöntem tarımsal sürdürülebilirlik açısından umut verici görülüyor.
Çeltik, Suya En Fazla İhtiyaç Duyan Bitkilerden
Dünyada mısırdan sonra en çok üretilen ikinci tahıl ürünü olan çeltik, geleneksel yöntemlerle yetiştirildiğinde en fazla su tüketen bitkiler arasında yer alıyor. Normal şartlarda tarlalar sezon boyunca sürekli su altında bırakılıyor. Bu durum, iklim değişikliği ve kuraklıkla birlikte su kaynakları üzerindeki baskıyı artırıyor.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü’nden Prof. Dr. Gökhan Çamoğlu, tarımsal alanlarda da ciddi su sıkıntılarının yaşandığını belirterek, çeltik gibi su yoğun tarım ürünlerinde damla sulama gibi yöntemlerin kaçınılmaz hale geldiğini söyledi.
4 Kat Daha Az Su Kullanımı
Prof. Çamoğlu’na göre, geleneksel çeltik üretiminde dekara yaklaşık 5 bin metreküp su harcanıyor. Oysa damla sulama sisteminde bu rakam 1000 metreküpe kadar düşüyor. Bu da dört kat daha az su tüketimi anlamına geliyor. Üstelik bu yöntem, verimde azalmaya yol açmadığı gibi, kimi bölgelerde artış dahi sağlıyor.
Çamoğlu, ayrıca damla sulamayla birlikte gübre ve ilacın doğrudan bitkiye verilmesi sayesinde hem maliyetlerde hem de çevre kirliliğinde azalma yaşandığını vurguladı.
Çiftçiler Memnun: “Sudan ve Masraftan Tasarruf Ediyoruz”
Çanakkale’nin Dişbudak Köyü Muhtarı Rıdvan Uysal, beş yıldır 200 dönümlük arazisinde damla sulamayla çeltik üretiyor. Uysal, eski yöntemlerde su tüketimini tam olarak ölçemediklerini ancak damla sulamada kartlı sayaçlarla dönüm başına yaklaşık 900 metreküp su kullandıklarını söyledi. Aynı zamanda verimde de belirgin artış olduğunu ifade etti:
“Eskiden dekarda 600 kilogram alıyorduk, şimdi 750-800 hatta 900 kilograma kadar çıkabiliyoruz.”
35 yıllık çiftçi Bayram Yümsek de ilk başta damla sulama fikrine temkinli yaklaştığını ancak uygulamaya geçtikten sonra sonuçlardan memnun kaldığını belirtti:
“Çeltik için damla sulama olur mu diye düşündük ama denedik, çok güzel verim aldık.”
Devlet Destekleri ve Gelecek Perspektifi
Damla sulama sistemine geçmek isteyen üreticiler için devletin yüzde 50 hibe desteği sunduğunu hatırlatan uzmanlar, bu yatırımın hem çiftçiler hem de ülke tarımı için uzun vadede büyük avantaj sağlayacağını belirtiyor.
Prof. Dr. Çamoğlu, sözlerini şöyle noktaladı:
“İleride kendi pirincimizi yerli çeşitlerle yetiştirmek istiyorsak damla sulama yöntemini benimsememiz gerekiyor. Çeltik aslında geleneksel yöntemde harcandığı kadar suya ihtiyaç duymuyor. Sudan tasarruf ederek daha kaliteli ve bol ürün elde edebiliriz.”
