Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı, otomobil piyasasında yeni bir dönemin kapısını araladı. Karara göre, ABD menşeli otomobillere uygulanan yüzde 60’lık ek vergi kaldırıldı. Böylece Ford, Jeep, Tesla gibi markaların Türkiye fiyatlarının düşmesi beklenirken, AB ve Serbest Ticaret Anlaşması (STA) kapsamı dışındaki ülkelerden ithal edilen araçlara ise yüzde 25–30 arasında değişen ek gümrük vergisi ve maktu dolar bazlı ek mali yükümlülükler getirildi. Vergi indirimi özellikle uzun süredir Türkiye pazarına girmeyen ABD üretimi SUV ve pick-up modelleri için cazip bir kapı araladı. Bayiler, fiyatların düşmesiyle birlikte yeni model ithalatlarının hızlanacağını, talebin artacağını öngörüyor. Sektör temsilcileri, ABD’den ithal edilen araçların rekabet avantajı yakalayacağını, bu durumun sıfır araç piyasasında fiyatların aşağı yönlü hareket etmesine yol açabileceğini belirtiyor.
Vergi yükü artacak
Öte yandan Çin, Japonya ve Güney Kore gibi STA kapsamı dışındaki ülkelerden gelen araçlarda vergi yükü artacak. Bu da özellikle elektrikli ve hibrit modellerde fiyatların yükselmesine neden olacak. Uzmanlar, bu kararın tüketiciyi daha çok yerli üretim ve Avrupa menşeli araçlara yönlendirebileceğini söylüyor. İkinci el piyasasında ise farklı bir tablo ortaya çıkacak. ABD menşeli ikinci el araçların fiyatları, sıfır modellerin daha uygun hale gelmesiyle değer kaybedebilir. Buna karşılık Çin ve Uzakdoğu araçlarının ikinci el fiyatlarında vergi artışı nedeniyle yukarı yönlü bir baskı oluşması bekleniyor.
‘ABD'nin önü açıldı’
Bu vergilerin, ABD üretimi otomobillerin piyasada daha fazla rağbet görmesi amacıyla yapılmış bir hamle olabileceğini öngören İzmir Otokent Başkanı Fevzi Demir, alınan kararın ikinci el piyasasına doğrudan yansıyacağını belirterek, “Otomobil satışlarında Amerika’nın önü açılıyor, Çin’in önü kapanıyor. Bu hamle Çin menşeili BYD ve Chery’nin önünü kesmek için yapılmış olabilir. Vergi indirimi Amerikan arabalarında olursa insanlar oraya doğru yönelir ama bu kez Çin araçlarının önü kesilir. Şu anda ikinci elde genellikle Amerikan arabalarından ziyade Çin tercih ediliyor, ikinci ele de bu kararın yansımaları olacaktır. Türkiye’de Amerikan arabaları çok yaygın değil, Çinli araçlar daha çok tercih ediliyor. İkinci elde de genellikle Çinli araçlara yönelim var. Tercihte Avrupalı otomobiller tam ortada, Amerika ise son sırada. Parça bulma hedefiyle araç alınması kısmında Avrupa daha mantıklı. Avrupa’dan bir parça 1 ayda geliyorsa, Çin’den 3 ayda geliyor. Ancak teknolojik avantajlar olarak Çinli araçlar daha kaliteli. Elektrikli araçlarda ise ikinci elde pek rağbet yok, daha çok hibrit araçlar tercih ediliyor" ifadelerini kullandı.
Çinli'de fiyatlar yükselecek
ABD menşeli araçlara uygulanan yüzde 60’lık ek vergi kaldırıldı. Bu kararın ardından Tesla Model Y gibi ABD üretimi otomobillerde fiyatların yaklaşık yüzde 20-25 gerilemesi bekleniyor. Örneğin, 2 milyon 305 bin TL’den satılan Tesla Model Y’nin fiyatının 1 milyon 750 bin TL seviyelerine düşebileceği hesaplanıyor. Ford Ranger gibi diğer ABD menşeli modellerde de benzer şekilde fiyatların 700 bin TL’ye yakın gerilemesi öngörülüyor. Öte yandan Çin menşeli BYD Atto 3’ün fiyatı ek vergi yüküyle yaklaşık yüzde 10-15 artarak 2 milyon 300 bin TL’nin üzerine çıkabilir. Avrupa menşeli araçlarda ise büyük bir değişiklik beklenmiyor. Uzmanlara göre bu gelişmeler sıfır araç pazarında ABD modellerine ilgiyi artırırken, ikinci el piyasasında Çinli araçların fiyatlarının yukarı yönlü baskı altında kalmasına yol açacak.
