Eğitim mi, inanç sistemi mi, yoksa modern bir organizasyon modeli mi? Deneyimsel Tasarım Öğretisi’nin kapalı yapısı, referansla katılım modeli ve denetimsizlik iddiaları; Türkiye’de alternatif kişisel gelişim yaklaşımlarına dair ezberleri bozuyor, eleştirileri de beraberinde getiriyor.
Deneyimsel Tasarım Öğretisi nasıl işliyor?
Türkiye’de son yıllarda adını sıkça duyuran Deneyimsel Tasarım Öğretisi, sunduğu kişisel gelişim seminerleriyle dikkat çekiyor. Fakat aynı zamanda yapı, akademik çevreler ve kamuoyu nezdinde bazı soru işaretlerini de beraberinde getiriyor. Kimine göre bu bir eğitim modeli; kimine göreyse şeffaflığı sorgulanan bir kapalı yapı. Peki Deneyimsel Tasarım Öğretisi tam olarak nedir ve nasıl işler?
Öğretinin temel yaklaşımı
Deneyimsel Tasarım Öğretisi, yaşam deneyimlerinden türetilmiş bilgilerin “tutarlılık”, “uygulanabilirlik” ve “fayda” ilkeleriyle yeniden yapılandırılarak bireylere sunulmasını esas alır. Sisteme göre her birey geçmişte edindiği deneyimlerden yola çıkarak hem kendine hem de çevresine fayda üretebilir. Bu bilgi aktarımı ise seminerlerle sağlanır.
Uygulama modeli: Teori mi, pratik mi?
Öğretinin uygulama şekli bir eğitim müfredatı gibi görünse de klasik anlamda bir eğitim programı değildir. Katılımcılar belirli seminerlere davet edilir ve içerikler genellikle "Kim Kimdir", "Başarı Psikolojisi", "İlişkilerde Ustalık" gibi başlıklardan oluşur.
Seminerlerde interaktif uygulamalar, konuşmalar ve yönlendirmeler yapılır. Ancak dikkat çeken nokta; öğretinin resmi bir müfredatla ya da devlet onaylı bir sistemle bağının bulunmamasıdır. Sertifikasyon, pedagojik denetim ya da akademik geçerlilik gibi standart mekanizmalar bu yapının içinde yer almaz.
Yapısal işleyiş ve aidiyet sistemi
Seminerlere katılım çoğunlukla referans sistemiyle gerçekleşiyor. Bu da öğretinin dışarıya karşı kapalı bir yapıda işlediğine dair algıları güçlendiriyor. Eğitmen seçimi, bilgi paylaşımı ve iç organizasyon hakkında kamuoyuna açık şeffaf belgeler bulunmamakta. Katılımcılar yalnızca kendi deneyimlerine dayanarak içeriden bilgi verebiliyor.
Eleştiriler: Eğitim mi, örgütlenmiş bir sistem mi?
Eleştirilerin odaklandığı noktalardan biri, bu yapının klasik bir eğitim modelinden çok kapalı devre bir zihinsel yönlendirme yapısı olduğudur. Ekşi Sözlük ve benzeri forumlarda yer alan bazı yorumlarda, Deneyimsel Tasarım Öğretisi için "modern bir tarikat", “beyin yıkama mekanizması” veya “psikolojik manipülasyon zemini” gibi ifadeler kullanılıyor.
Bu eleştirilerin bazıları; katılımcıların grup içi bağlılık geliştirdiği, farklı düşüncelere açık olunmadığı ve sistem dışına çıkan bireylerin dışlandığı yönünde.
Destekleyen görüşler
Eleştirilerin aksine öğretiden fayda sağladığını ifade eden birçok kişi de mevcut. Bu kesim, Deneyimsel Tasarım Öğretisi’nin bireyde farkındalık oluşturduğunu, ilişkilerde derinlik kazandırdığını ve kişisel dönüşüm sağladığını savunuyor. Özellikle “ilişkisel çözümleme” konularında öğretinin etkili olduğu ifade ediliyor.
Hukuki ve akademik statü belirsizliği
Yapının herhangi bir bakanlık, üniversite ya da meslek odası ile resmi bir bağı bulunmuyor. Seminerleri düzenleyen kişilerin unvanları veya yetkinlik belgeleri kamuya açık değil. Bu durum, eğitim faaliyeti adı altında yürütülen süreçlerin denetimsizliğini gündeme getiriyor.
