Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Özlem Yeşil Çeliktaş’ın yürütücülüğünü yaptığı, kuantum nokta teknolojileri ve yapay zekâ temelli algoritmalarla nöroinflamasyonun tedavi ve tanısına odaklanan proje, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) tarafından desteklenmeye değer bulundu. Proje, nörodejeneratif hastalıklarla mücadelede yeni nesil biyoteknolojik bir yaklaşım sunmayı hedefliyor.
Yapay beyinle hastalıkları önceden tanıma dönemi
Ege Üniversitesi’nde geliştirilen proje, nöroinflamasyon gibi merkezi sinir sistemi hastalıklarının erken tanısı ve tedavisine yönelik bilimsel çalışmalarda yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. “Kuantum Nokta Tabanlı Biyoarayüzler ile Nöroinflamasyonun İndüklendiği Serebral Organoidlerin Fotobiyomodülasyonu” başlıklı proje, laboratuvar ortamında insan beynini taklit eden yapay beyin organoidleri üzerinde yürütülecek. Proje kapsamında, kuantum nokta temelli optoelektronik sistemler kullanılarak ışıkla tedavi (fotobiyomodülasyon) uygulanacak ve elde edilen biyolojik veriler, yapay zekâ destekli algoritmalarla analiz edilerek hastalık varlığı, şiddeti ve tedaviye yanıtın tahmini sağlanacak.
Önemli projeleri literatüre kazandırmaya devam ediyoruz
Proje ekibini kutlayan Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Ege Üniversitesi'nin sağlık temalı araştırma üniversitesi kimliğiyle Türkiye’ye değer katan çalışmalar üretmeye devam ettiğini vurguladı. Multidisipliner bilim insanlarıyla hazırlanan bu tür yenilikçi projelerin, ülkenin bilimsel ve teknolojik gelişimi açısından büyük önem taşıdığını dile getirdi.
Alzheimer ve Parkinson'a karşı yeni umut
Projenin detaylarını aktaran Prof. Dr. Özlem Yeşil Çeliktaş, nöroinflamasyonun Alzheimer, Parkinson ve Multiple Skleroz gibi nörodejeneratif hastalıklarda hastalık sürecini hızlandıran kritik bir faktör olduğunu belirtti. Bu nedenle geliştirilen yöntemle inflamasyona karşı yenilikçi ve hedefe yönelik bir tedavi yaklaşımı geliştirmeyi hedeflediklerini ifade etti. Prof. Dr. Çeliktaş, kullanılan kuantum noktaların biyolojik dokular üzerinde ışıkla etkileşime girerek moleküler seviyede iyileştirici etkiler oluşturabildiğini, bu yönüyle fotobiyomodülasyonun oldukça özgün ve etkili bir tedavi potansiyeli sunduğunu söyledi.
Yapay zeka destekli klinik simülasyon
Proje yalnızca deneysel verilerle sınırlı kalmayacak. Elde edilecek biyolojik çıktıların, yapay zekâ algoritmaları ile işlenmesi sayesinde hem tanı sürecinde yüksek doğruluk sağlanacak hem de tedavi planlamasında kişiye özel çözümler geliştirilecek. Derin öğrenme teknolojileriyle desteklenen bu yaklaşımla klinik öncesi simülasyon kabiliyeti güçlenecek.
12. Kalkınma Planı hedeflerine uygun proje
Prof. Dr. Çeliktaş, projenin Türkiye'nin 12. Kalkınma Planı’nda yer alan öncelikli alanlara doğrudan katkı sunduğunu belirtti. Bu projeyle Türkiye’nin translasyonel nörobilim alanında uluslararası düzeyde rekabet gücüne sahip olması hedefleniyor. Ayrıca proje, genç araştırmacıların yetiştirilmesine ve bilimsel kapasitenin artırılmasına da katkı sağlayacak.
