Gözlerin paralel hizalanamaması olarak tanımlanan şaşılık, genellikle çocukluk çağında görülse de her yaşta ortaya çıkabiliyor. Gözlerden birinin düz bakarken diğerinin içe, dışa, yukarı ya da aşağıya kayması durumu, hem görme kalitesini düşürüyor hem de kişinin sosyal yaşamını olumsuz etkiliyor. Ancak birçok aile, şaşılığı yalnızca kozmetik bir problem olarak değerlendirerek tedavide gecikiyor.
Uzmanlar, erken yaşta yapılan göz muayeneleriyle şaşılığın fark edilmesi durumunda, uygun tedavi yöntemleriyle göz tembelliğinin önlenebileceğini ve çocukların sağlıklı bir görme düzeyine ulaşabileceğini belirtiyor.
Bebeklerde geçici kaymalar normal olabilir
Şaşılık, tıbbi adıyla strabismus, göz kaslarının koordineli çalışmaması nedeniyle oluşuyor. Bu durum gözlerin farklı yönlere bakmasına yol açıyor. Özellikle yeni doğan bebeklerde ilk üç aya kadar görülen geçici kaymalar normal kabul edilse de, altıncı aydan sonra devam eden ya da sonradan gelişen kaymaların mutlaka ciddiye alınması gerektiği ifade ediliyor. Genetik yatkınlık, sinir felçleri, göz travmaları, kırma kusurları ve bazı sistemik hastalıklar şaşılığın en sık nedenleri arasında yer alıyor.
Göz tembelliği kalıcı olabilir
İki gözün birlikte çalışamaması sonucu derinlik algısının kaybolabileceğine dikkat çekiliyor. Beyin, kayma olan gözden gelen görüntüyü bastırdığı için zamanla ‘ambliyopi’ olarak bilinen göz tembelliği gelişebiliyor. Özellikle 0-7 yaş arası dönemde müdahale edilmezse bu görme kaybının kalıcı olabileceği uyarısı yapılıyor.
Bazı vakalarda yalnızca gözlük yeterli olurken, bazı durumlarda göz tembelliğini tedavi etmek için kapama tedavisi uygulanıyor. Daha ileri olgularda ise cerrahi müdahale gerekebiliyor. Yetişkinlerde şaşılığa bağlı çift görme gibi durumlar prizmatik camlar ve cerrahi yöntemlerin kombinasyonuyla tedavi edilebiliyor.
İlk göz muayenesi 1 yaşından önce yapılmalı
Erken teşhisin önemine vurgu yapan uzmanlar, aileleri çocuklarının göz sağlığı konusunda dikkatli olmaya çağırıyor. Gözlerde simetri bozukluğu, sık göz kırpma, başı yana eğerek bakma ve ışığa karşı hassasiyet gibi belirtilerin gözlenmesi durumunda vakit kaybetmeden bir göz hastalıkları uzmanına başvurulması gerektiği belirtiliyor.
Uzmanlar, her çocuğun 1 yaşına gelmeden en az bir kez göz muayenesinden geçirilmesini öneriyor. Son yıllarda geliştirilen mikrocerrahi teknikler sayesinde ameliyat sonrası iyileşme süresi kısalırken, estetik sonuçlar da daha başarılı hale geliyor.
