Ege Üniversitesi (EÜ) Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yılmaz Tonbul’un yürütücülüğünde, TÜBİTAK 3005 Programı kapsamında düzenlenen “Lisansüstü Eğitimde Disiplinlerarasılığın Geleceği Çalıştayı” tamamlandı. Sağlık, sosyal, fen ve eğitim bilimlerinden akademik temsilcilerin bir araya geldiği çalıştay, Türkiye’deki lisansüstü eğitimin geleceğine ilişkin önemli değerlendirmeler ve çözüm önerileri sundu.
Yapısal, yönetsel ve kültürel engeller
Çalıştayın ana odağında, disiplinlerarası programların gerekliliği, başvuru sayılarındaki düşüşün nedenleri, etkili danışmanlık modelleri ve sektörel entegrasyon yer aldı. Katılımcılar, karmaşık toplumsal sorunlara çözüm üretme ihtiyacı, akademideki dönüşüm gereksinimi ve bilimsel üretimde çeşitlilik sağlama gibi gerekçelerle disiplinlerarasılığı kaçınılmaz bir yaklaşım olarak değerlendirdi.
Disiplinlerarası programların yaygınlaştırılmasının önündeki yapısal, yönetsel ve kültürel engeller detaylı şekilde ele alındı. Öğrencilerin pasif bilgi alıcısından, etkin bilgi üreticisi ve çözüm geliştirici bireylere dönüşmesi gerektiği vurgulandı. Katılımcılar, klasik öğretim yöntemlerinin yerini aktif öğrenme, dönüştürücü deneyimler, sanayi ile entegre dersler ve iş dünyası odaklı tez projeleri gibi uygulamaların alması gerektiğini ifade etti.
Önemli çıktılar elde edildi
Çalıştayda, tez süreçlerine çift danışmanlık ve disiplinlerarası jüri sisteminin dahil edilmesinin öğrencilere daha geniş bir perspektif kazandırdığı dile getirildi. Ancak bu yapının etkin şekilde işlemesi için, danışmanların iletişim ve koordinasyon becerilerinin geliştirilmesi gerektiği de belirtildi. Tezlerin sektörle bağ kurmayan yapısının kaliteyi düşürdüğü, patent ve üretimle sonuçlanan tezlerin ülke kalkınmasına katkı sunacağı vurgulandı.
Lisansüstü programlara yönelik başvuru sayılarındaki düşüşün, ekonomik zorluklar, istihdam güvencesi eksikliği ve yeni kuşak öğrencilerin değişen beklentileriyle ilişkili olduğu belirtildi. Bu durumu tersine çevirmek için tanıtım stratejilerinin güçlendirilmesi, burs olanaklarının artırılması ve eğitim modellerinin çeşitlendirilmesi önerildi.
Kapsamlı bir yol haritası sundu
Disiplinlerarası programların başarısı için uluslararası iş birliklerinin artırılması gerektiği, özellikle ERASMUS+ ve COST gibi programlarla öğrenci ve akademisyen hareketliliğinin teşvik edilmesinin önemine dikkat çekildi. Prof. Dr. Yılmaz Tonbul, çalıştay sonuçlarının Türkiye'deki disiplinlerarası lisansüstü eğitim sisteminde köklü bir dönüşüm için somut bir yol haritası sunduğunu belirtti. Katılımcılar, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve Üniversitelerarası Kurul düzeyinde yeni politikaların hayata geçirilmesi gerektiğini, bu programların sürdürülebilirliği için yeniden yapılandırılmış enstitü ve merkezlere ihtiyaç olduğunu dile getirdi.
