Washington’da finansal dengeleri sarsacak bir gelişme yaşandı. ABD Başkanı Donald Trump, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook’u “mortgage beyanlarında usulsüzlük” gerekçesiyle görevden aldığını duyurdu.
Trump, Lisa Cook’u görevden aldı
ABD Başkanı Donald Trump, ABD Merkez Bankası (Fed) Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook’u, "mortgage sözleşmelerinde yanlış beyanda bulunduğu" gerekçesiyle görevden aldığını duyurdu. Ancak Cook, Trump’ın böyle bir yetkisi olmadığını savunarak karara direneceğini açıkladı.
Trump, sosyal medya hesabından paylaştığı resmi mektupta, Fed yasasının kendisine verdiği yetkilere atıfta bulunarak Cook’un görevine “derhal son verildiğini” bildirdi. Mektupta, Cook’un birden fazla mortgage sözleşmesinde gerçeğe aykırı beyanlarda bulunduğunu ve bu durumun “görevden alma için yeterli sebep” oluşturduğunu belirtti.
Trump, Cook’un iki hafta arayla iki farklı konutu birincil ikametgah olarak gösterdiğini öne sürdü ve “İkinci taahhüdünüzü verirken birincisinden habersiz olmanız mümkün değil. Her ikisini birden yerine getirmeniz imkânsız” ifadelerini kullandı.
“Potansiyel Suç” ve güven krizi
Trump, Fed’in finansal sistemin istikrarı için kritik öneme sahip olduğunu vurgulayarak, Cook’un davranışlarının “aldatıcı ve potansiyel olarak suç teşkil eden nitelikte” olduğunu söyledi.
Başkan, “Amerikan halkı, Fed üyelerinin dürüstlüğüne güvenebilmelidir. Bu güveni zedeleyen eylemler, finansal düzenleyici olarak yetkinliği ve güvenilirliği sorgulatır” dedi.
Cook: “Trump’ın yetkisi yok”
Görevden alma kararına sert tepki gösteren Lisa Cook, yayınladığı bildiride, Trump’ın yasal yetkisini aştığını belirtti: “Başkan Trump, yasalarda bir gerekçe olmamasına rağmen beni gerekçeyle kovduğunu iddia etti. Böyle bir yetkisi yok. Görevimi bırakmayacağım ve Amerikan ekonomisine katkı sunmaya devam edeceğim.”
Cook’un avukatı Abbe Lowell da Trump’ın sosyal medya üzerinden hukuki dayanağı olmayan bir şekilde “tweet ile kovma” girişiminde bulunduğunu söyleyerek, konuyu mahkemeye taşıyacaklarını açıkladı.
Fed tarihinde bir ilk
Fed’in 111 yıllık tarihinde, bir ABD Başkanı ilk kez bir Yönetim Kurulu üyesini görevden aldı. Bu durum, yasal yetki sınırları ve yürütmenin Fed bağımsızlığı üzerindeki etkileri açısından ciddi bir tartışmayı da beraberinde getirdi.
Lisa DeNell Cook kimdir?
Amerikalı ekonomist ve akademisyen Lisa DeNell Cook, uluslararası ekonomi, makroekonomi, finansal kalkınma ve Afrika-Amerikan ekonomik tarihi üzerine yaptığı araştırmalarla tanınmaktadır. 2022 yılında ABD Merkez Bankası (Federal Reserve) Yönetim Kurulu’na atanarak kurumun 111 yıllık tarihinde bu göreve gelen ilk siyahi kadın olmuştur. Ancak, 2025 yılında Başkan Donald Trump’ın kendisini görevden alma girişimiyle birlikte, Fed’in bağımsızlığına dair tarihi bir kriz doğmuştur.
Lisa Cook, 1964 yılında Georgia eyaletinin Milledgeville kentinde doğdu. Babası Payton B. Cook Baptist hastane papazı, annesi Mary Murray Cook ise Georgia College’da hemşirelik profesörüydü. Üç kız kardeşten biri olan Cook, çocukluk döneminde Amerikan tarihindeki önemli bir dönüm noktasına tanıklık etti: okullardaki ırk ayrımcılığının kaldırılması süreci.
Beyaz öğrenciler için ayrılmış bir okula kayıt yaptırdığı dönemde, ırkçı bir saldırıya uğradı ve bu saldırının izlerini hâlâ taşımaktadır. Çocuklukta yaşadığı bu travmatik deneyim, ilerleyen yıllarda sosyal adalet, ekonomik eşitlik ve fırsat eşitliği konularında derin bir bilinç geliştirmesine neden oldu.
