Adı milyonlarla özdeşleşen bir kulüp, sarı-lacivert renklere hayat veren bir vizyon… Fenerbahçe’nin temellerini atan isim, “Kim Milyoner Olmak İster” sorusuyla bir kez daha gündeme geldi. Peki, Fenerbahçe Spor Kulübü’nün kurucu üyesi ve ilk başkanı kimdir?
Nurizade Ziya Songülen kimdir?
Türk spor tarihine damga vuran öncü isimlerden biri olan Ziya Songülen, sadece bir futbol tutkunu değil; aynı zamanda Fenerbahçe Spor Kulübü'nün kurucusu, ilk başkanı ve vizyoner lideridir. Onun hayatı, Türkiye'de modern spor kültürünün temellerini atan bir yolculuğun adıdır.
Eğitimle yoğrulmuş bir gençlik
1886 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Ziya Songülen, Batılı eğitim anlayışını benimseyen Saint Joseph Lisesi’nde öğrenim gördü. Dönemin kültürel mozaiği içinde büyüyen Songülen, futbolla tanışmasını bu okulda gerçekleştirdi. İstanbul’un kozmopolit yapısı ve Avrupa'dan gelen futbol etkileri, genç Ziya'nın ilgisini hızla bu spora yöneltti.
Futbol onun için yalnızca fiziksel bir aktivite değil; bir fikir, bir duruş, hatta ileride kurulacak büyük bir topluluğun ideolojik çekirdeğiydi.
Bir fikrin doğuşu: Fenerbahçe'nin temelleri
1907 yılında, Ayetullah Bey ve Necip Okaner ile birlikte Kadıköy’de bir futbol kulübü kurmaya karar verdi. Dönemin Osmanlı yönetiminde Türk gençlerinin futbol oynaması yasaktı, bu nedenle bu adım, büyük bir sivil direnişin de başlangıcıydı.
Kurulan kulüp, semtin ismini taşıyan “Fenerbahçe” adını aldı. Başlangıçta sarı-beyaz renklerle yola çıkan ekip, kısa süre sonra sarı-lacivert renklere büründü ve bu renkler bir asrı aşkın süredir kulübün simgesi oldu.
Kurucu başkan olarak liderliği
Ziya Songülen, kulübün sadece kurucusu değil, aynı zamanda ilk başkanıydı. Fenerbahçe’nin kurumsal temellerini atan; tüzüğünü hazırlayan, ilk yönetim kadrosunu kuran ve organizasyonel yapıyı oluşturan kişi olarak kulübün tüm operasyonel yükünü üstlendi.
Onun başkanlığı döneminde Fenerbahçe, mütevazı bir yapıdan İstanbul’un önde gelen spor kulüplerinden biri olmaya doğru ilerledi. Sahaların kiralanmasından formaların teminine, her adımda Songülen’in imzası vardı.
Futbolu vatanseverlikle buluşturan bir ruh
Ziya Songülen için futbol bir sporun ötesindeydi. O, futbolu Türk gençliğinin özgürleşme aracı, ulusal kimliğin inşasında bir araç olarak görüyordu. Yasaklara rağmen Türk gençlerine futbol oynama hakkı tanımak onun en büyük mücadelelerinden biriydi.
Fenerbahçe’nin kuruluşu, bu anlamda sadece sportif değil, sosyal ve siyasi bir mesajdı. Halkın sahip çıktığı bu kulüp, kısa sürede bir millî kimlik sembolüne dönüştü.
Fenerbahçe'ye adanmış bir ömür
Ziya Songülen, sadece yönetici değil, aynı zamanda oyuncu ve finansal destekçi olarak da Fenerbahçe’ye katkı sağladı. Kulübün ihtiyaçlarını kendi cebinden karşılayan Songülen, maddi manevi tüm kaynaklarını Fenerbahçe için seferber etti.
1910’lu yıllarda aktif yöneticilikten ayrıldıysa da kulüple olan bağı hiçbir zaman kopmadı. Ömrünün sonuna dek Fenerbahçe’nin yanında yer aldı ve bu bağlılık 1936’daki vefatına kadar sürdü.
Ziya Songülen’in kalıcı mirası
Bugün Fenerbahçe denildiğinde hâlâ ilk akla gelen isimlerden biri Ziya Songülen’dir. Onun liderliği, kararlılığı ve sporla millî bilinç inşası arasında kurduğu bağ, kulübün genetik kodlarına işlemiştir. Cumhuriyet değerleriyle yoğrulmuş bir kulüp vizyonunun mimarı olan Songülen, adını sadece tarihe değil, bir milletin spor anlayışına da kazımıştır.
Fenerbahçe’nin her yıl düzenlenen kuruluş kutlamalarında onun ve yol arkadaşlarının isimleri saygıyla anılmaktadır. Ziya Songülen’in mirası, bugün milyonları etkileyen bir spor kültürünün temelidir.
