Türkiye, yüzyıllar boyunca doğal afetlerle mücadele etmek zorunda kalmış bir ülke. Ancak belki de en yıkıcı ve duygusal olarak etkileyici olanlarından biri de depremlerdir. Toprağın titremesi, binlerce insanın yaşamını yitirmesine, yüz binlercesinin yaralanmasına ve milyonların evsiz kalmasına neden olurken, her seferinde yüreklerimizi paramparça ediyor.
Depremler sadece binaları değil, aynı zamanda insanların hayallerini, umutlarını ve yaşamlarını da yerle bir eder. Yitirilen canlar, geride kalanları derin bir acıyla boğar ve toplumun her kesimi üzerinde derin izler bırakır. İşte Türkiye tarihinde en derin izler bırakan depremler listesi…
- 1930 Hakkâri Depremi
1930 Hakkâri Depremi, Türkiye saatiyle 7 Mayıs 1930'da, Türkiye-İran sınırında meydana gelen yıkıcı bir depremdir. Hakkâri'nin etkilendiği bu depremde, büyüklüğü 7,2 olarak ölçüldü. Deprem sonucunda 2514 kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 3000 bina hasar gördü.
- 1939 Büyük Erzincan Depremi
1939 Erzincan Depremi veya Büyük Erzincan Depremi, 27 Aralık 1939 tarihinde merkez üssü Erzincan olan 7,9 büyüklüğünde meydana gelen yıkıcı bir depremdir.
Bu deprem, Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde meydana gelen ve batıya doğru göç eden bir dizi büyük depremin ilki olarak kaydedilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan ikinci depremi olarak geçmiştir. Deprem, 52 saniye sürmüş ve yaklaşık 116,720 binayı tamamen yıkmıştır. Acil kurtarma operasyonları hemen başlatılmıştır. Ancak, 5 Ocak'a kadar devam eden deprem, düşük sıcaklıklar, kar fırtınası ve seller nedeniyle yaklaşık 33,000 kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
- 1943 Samsun Ladik depremi
27 Kasım 1943'te Samsun'un Ladik ilçesinde meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde, 4,000 kişi hayatını kaybederken, yaklaşık 40,000 binanın hasar gördüğü bildirildi.
- 1944 Bolu depremi
1 Şubat 1944'te Bolu'nun Gerede ilçesinde yerel saatle 05.22'de meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde, 3,959 kişi yaşamını yitirirken, 20,865 bina da hasar gördü.
- 1953 Çanakkale Yenice Depremi
18 Mart 1953 tarihinde Türkiye saatiyle 21:06'da Çanakkale'nin Yenice ilçesinin 12 kilometre doğusunda meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki Yenice-Gönen Depremi, 265 kişinin ölümüne ve 6,750 binanın hasar görmesine veya yıkılmasına neden oldu.
- 1957 Muğla Fethiye Depremi
Muğla'nın Fethiye ilçesinde meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki 1957 Fethiye Depremi'nde, 67 kişi hayatını kaybederken, yaklaşık 3,200'e yakın bina hasar gördü.
- 1957 Bolu Abant Depremi
26 Mayıs 1957'de Bolu'nun Abant ilçesinde meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde, 52 kişi hayatını kaybederken, yaklaşık 5,200'e yakın bina hasar gördü.
- 1964 Balıkesir Manyas Depremi
6 Ekim 1964'te Balıkesir'in Manyas ilçesinde meydana gelen 7,0 büyüklüğündeki depremde, 23 kişi hayatını kaybederken, 5,398 bina hasar gördü.
- 1970 Gediz Depremi
28 Mart 1970 tarihinde, yerel saatle 23.00'ten kısa bir süre sonra, merkezi Kütahya'nın batısındaki Gediz yöresinde meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde, 1,086 kişi hayatını kaybederken, 19,291 bina hasar gördü.
- 1976 Van Muradiye Depremi
4 Kasım 1976 tarihinde yerel saatle 12:22'de merkez üssü Van'ın Muradiye ilçesi Çaldıran bucağı olan 7,5 büyüklüğündeki deprem meydana geldi. Depremde 3,840 kişi hayatını kaybederken, 9,232 bina hasar gördü.
- 1999 Gölcük Depremi
17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03.02'de meydana gelen Kocaeli/Gölcük merkezli deprem, Türkiye'nin yakın tarihinde derin izler bırakan önemli bir olaydır. Bu 7,4 büyüklüğündeki depremde, 17,480 kişi hayatını kaybederken, 73,342 bina hasar görmüştür. Deprem, tüm Marmara Bölgesi'nde, Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir alanda hissedilmiştir.
Yaklaşık 16,000,000 insan depremden değişik düzeylerde etkilenmiştir. Bu nedenle, Türkiye'nin yakın tarihini derinden etkileyen en önemli olaylardan biridir. Deprem, büyüklüğü, etkilediği geniş alan ve sebep olduğu maddi kayıplar açısından son yüzyılın en büyük depremlerinden biridir.
- 1999 Düzce Depremi
12 Kasım 1999 Cuma günü saat 18.57'de büyüklüğü 7,2 olan ve merkez üssü Düzce olan deprem meydana geldi. 30 saniye süren deprem, pek çok ilin yanı sıra Ukrayna'dan da hissedildi. Bu depremde, 763 kişi hayatını kaybederken, 35,519 bina hasar gördü.
- 2011 Van Depremi
23 Ekim 2011 günü Türkiye saati ile 13.41'de meydana gelen ve 25 saniye süren deprem, Van'da gerçekleşti. Depremin merkez üssü, Van'a 17 kilometre uzaklıktaki Tabanlı köyüdür. Bu 7,2 büyüklüğündeki depremde, 644 kişi hayatını kaybederken, 17,005 bina hasar gördü.
- 2023 Kahramanmaraş Depremleri
6 Şubat 2023'te dokuz saat arayla meydana gelen ve merkez üsleri sırasıyla Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan, 7,7 ve 7,6 büyüklüklerindeki iki deprem, Türkiye'yi derinden sarsan trajik olaylardan biriydi. İlk deprem, Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde saat 04.17'de 7,7 büyüklüğünde gerçekleşirken, ikincisi ise Elbistan ilçesinde saat 13.24'te 7,6 büyüklüğünde kaydedildi. Bu depremler sonucunda, 7 Mart itibarıyla 46,104 kişi hayatını kaybetti.
İlk deprem, Türkiye'nin yanı sıra Suriye, Lübnan, Kıbrıs, Irak, İsrail, Ürdün, İran ve Mısır'ın da bulunduğu geniş bir coğrafyada hissedildi. Her iki deprem de geniş bir alanı etkiledi ve Almanya'nın toplam yüz ölçümüne yakın bir bölgede hasara yol açtı, yaklaşık 14 milyon kişiyi etkiledi. Türkiye genelinde, birçok tarihi yapı da dahil olmak üzere 35 binden fazla bina yıkıldı ve 300 bine yakın bina ağır hasar aldı. Afet sonrasında 2 milyondan fazla kişi barınma sorunu yaşarken, en az 5 milyon kişi farklı bölgelere göç etmek zorunda kaldı.
