Yaşar Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) ortaklığıyla geliştirilen CATCH adlı yapay zekâ destekli cihaz, bal, pekmez ve zeytinyağı gibi sıvı gıdalarda tağşişi (sahtecilik) tek tuşla ve yüksek doğrulukla tespit edebiliyor. Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan patenti alınan bu teknoloji, gıda güvenliği alanında sektöre önemli katkı sunmayı hedefliyor.
Hem daha hızlı hem daha hassas
Compact Adulteration Testing Cabinet on Honey (CATCH) adıyla geliştirilen cihaz, termal görüntüleme teknolojisini ve evrişimli sinir ağları (CNN) tabanlı çok katmanlı yapay zekâ modelini bir araya getiriyor. Bu sayede sadece ürünün sahte olup olmadığını değil, aynı zamanda tağşiş oranını da belirleyebiliyor. Bal gibi yapısı karmaşık ve sahteciliğe açık gıdalarda hızlı ve hassas analiz imkânı sunuyor.
Kullanıcı dostu tek tuşla çalışıyor
CATCH, kullanıcı dostu arayüzü sayesinde teknik bilgi gerektirmeden tek tuşla çalıştırılabiliyor. Bu yönüyle sadece araştırma laboratuvarlarında değil; üretim tesisleri, kalite kontrol birimleri ve market denetimlerinde de kolayca kullanılabilecek nitelikte. Ayrıca otomasyonu sayesinde analiz maliyetlerini düşürerek sektörde önemli bir avantaj sağlıyor.
Güvenli gıdaya erişime katkı
Proje Yürütücüsü Yaşar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yazılım Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Mehmet Süleyman Ünlütürk, gıda güvenliğinin küresel ölçekte giderek daha önemli hale geldiğini vurguladı. Geliştirdikleri cihazın, analiz süresini kısaltıp doğruluk oranını yükselterek hem üretici hem de tüketiciye büyük fayda sağlayacağını belirtti. Bu teknolojinin gelecekte farklı gıdalara uyarlanarak sahteciliğe karşı güçlü bir çözüm haline gelmesinin hedeflendiğini aktardı.
Sistem nasıl çalışıyor?
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan patenti alınan CATCH, yapay zekânın gıda güvenliği alanında ne denli dönüştürücü bir etki yaratabileceğini gösteriyor. Çoklu CNN yapısıyla çalışan sistem, bir yandan sınıflandırma yaparken diğer yandan tağşiş miktarını hesaplayarak süreci hem hızlandırıyor hem de hassaslaştırıyor. Ayrıca sistemin otomasyonu ve yapay zeka tabanlı işlem yeteneği sayesinde, analiz maliyetleri de önemli ölçüde düşüyor.
