Hatay'ın Samandağ ilçesindeki Milleyha Sulak Alanı, yalnızca göçmen kuşlar için değil, aynı zamanda botanik dünyası için de büyük bir keşfe ev sahipliği yaptı. Halk arasında "tirşik otu" olarak bilinen yılan yastığı (Arum) bitkisinin yeni ve endemik bir türü, bilim insanları tarafından tespit edilerek "Arum milleyhanum" adıyla literatüre kazandırıldı.
Yeni tür, biyolog Dr. Samim Kayıkçı’nın bölgedeki arazi çalışmaları sırasında fark edilerek belgelenen bir bitki örneği sayesinde keşfedildi. Dr. Kayıkçı’nın çektiği fotoğrafları inceleyen Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ile Herbaryum Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım, bu örneğin bilinen türlerden farklı olduğunu tespit etti. Yapılan detaylı saha çalışmaları ve laboratuvar analizleri neticesinde bu bitkinin daha önce bilimsel olarak tanımlanmamış yeni bir tür olduğu belirlendi.
Hazırlanan bilimsel makale, bitki sistematiği (taksonomi) alanında yayın yapan Bağbahçe Bilim dergisinde yayımlanarak uluslararası botanik literatürüne kazandırıldı. Bitkiye, bulunduğu bölgeden ilhamla Türkçe "Milleyha tirşiği", bilimsel olarak ise Arum milleyhanum adı verildi.
Sadece Milleyha'da Yaşıyor
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, yaptığı açıklamada bu yeni türün yalnızca Hatay'ın Samandağ ilçesi sınırları içindeki Milleyha Sulak Alanı'nda yetiştiğini belirtti. Bu özelliğiyle Arum milleyhanum, dünya genelinde sadece bu bölgede doğal olarak bulunan endemik bir tür olma özelliği taşıyor.
Yıldırım, yılan yastığı cinsine ait bitkilerin zehirli yapıları nedeniyle dikkatle işlenmesi gerektiğini, ancak doğru yöntemlerle hazırlanan tirşik otunun Anadolu’da geleneksel ve sevilen bir yemek olarak tüketildiğini ifade etti. Avrupa'dan Orta Asya’ya kadar geniş bir yayılım gösteren Arum cinsi, Türkiye’de daha önce 13 türle temsil ediliyordu. Arum milleyhanum ile birlikte bu sayı 14’e yükseldi. Bu türle beraber Türkiye’de sadece bu topraklara özgü, yani endemik olan Arum türlerinin sayısı da üçe çıktı.
Milleyha Sulak Alanı’nın Önemi
Milleyha Sulak Alanı, yalnızca bu yeni bitki türüyle değil, aynı zamanda barındırdığı biyolojik çeşitlilikle de dikkat çekiyor. Bölgede bugüne kadar yaklaşık 300 bitki türü, 24 kelebek türü, 7 memeli, 12 sürüngen ve 3 kurbağa türü tespit edildi. En büyük önemi ise küresel ölçekte göçmen kuşlar için hayati bir konaklama alanı olması.
Prof. Dr. Yıldırım, Arum milleyhanum’un varlığının, bölgenin ekolojik değerini daha da artırdığını ve bu alanın korunmasının artık yalnızca kuşlar için değil, bitki çeşitliliği açısından da kritik olduğunu vurguladı.
Bu bilimsel keşif, yalnızca bir bitki türünün daha tanımlanması anlamına gelmiyor; aynı zamanda Türkiye’nin doğal mirasının korunmasının önemine de işaret ediyor. Prof. Dr. Yıldırım, Milleyha Sulak Alanı’nın karşı karşıya olduğu tehditlere dikkat çekerek, bu ekosistemin hem bilimsel araştırmalar hem de doğal yaşam açısından korunması gerektiğinin altını çizdi.
Bu yeni keşif, Türkiye’nin zengin biyolojik çeşitliliğini gözler önüne sererken, yerel doğal alanların bilimsel ve ekolojik değeri konusunda farkındalığın artmasına da katkı sağlıyor.
Yeni keşfedilen bu endemik bitki, doğa koruma ve biyolojik çeşitlilik çalışmalarının ne denli önemli olduğunu bir kez daha hatırlatıyor.
