Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek, evindeki havuzun ekipmanlarında meydana gelen kaçak elektrik akımına kapılarak yaşamını yitirdi. Yaşanan olay, havuzlarda ortaya çıkabilecek ölümcül riskleri yeniden gözler önüne serdi. Özellikle yaz aylarında artış gösteren havuz kullanımı nedeniyle uzmanlar, havuzların elektrik tesisatlarının yeterince denetlenmediğine ve mevcut yönetmeliklerin bu alanda yetersiz kaldığına dikkat çekti. Havuzlu siteler, oteller, spor tesisleri ve süs havuzlarında kullanılan elektrik sistemleri, standartlara uygun şekilde kurulmadığında ölümcül riskler taşıyabiliyor.
‘Kaza önlenebilirdi’
Havuzlarda yaşanabilecek elektrik kaçakları için önlem alınması gerektiğini belirten Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Gülhan Gürler, yaz aylarında, havuzu bulunan binalarda, havuz işleten tesislerde ve park ile bahçelerdeki süs havuzlarında elektrik kaynaklı kazaların sayısının artığına dikkat çekti. Elektrik çarpması sonucu ölümlere yol açan kazaların, büyük ölçüde yeterli önlemlerin alınmaması ve elektrik tesisatlarının denetlenmemesinden kaynaklandığını kaydeden Gürler, “Elektrik tesisatlarının standartlara ve yönetmeliklere uygun şekilde tesis edilmemesi, işletme ve bakımına önem verilmemesi, bu kazalara kaçınılmaz olarak yol açmakta. Kazaların yaşandığı tesislerin neredeyse tamamında, iyi projelendirilmiş, kontrolden geçmiş ve kontrol sonrası eksikleri giderilmiş bir elektrik tesisatı olsaydı, olası insan hatalarına rağmen bu kazalar önlenebilirdi” dedi.
‘Asansörler gibi’
Asansörlerin 2 yılda bir denetlenmek zorunda olduğunu hatırlatan Başkan Gürler, “Bu denetimlerde eğer eksiklikler görülürse verilen süre içinde bunların giderilmesi istenir. Buna karşın hala eksikler giderilmemişse asansörlerin kullanımına izin verilmez. Bu sistemin benzeri havuzlara, hatta tüm yapılara uygulanmalı. Havuzların da elektrik sistemleri 2 yılda bir denetlenip risk durumuna göre önlem alınması sağlanabilir. Fakat bunun için de yasal düzenleme yapılması gerekir” diye konuştu. Başkan Zeyrek’in ölümüne yol açan kazanın asıl nedenlerinin bilirkişi incelemesi ile ortaya çıkacağını belirten Gürler, ilk açıklamalara göre havuz ve çevresinin yalıtımlı bir alan olmadığının ve gerekli önlemlerin alınmadığının anlaşıldığını kaydetti.
‘Yenisi yayımlanmadı’
Havuzlarda ve çevresinde uygun sınıfta ekipmanlar kullanılması gerektiğini vurgulayan Gürler, “Enerji odaları havuza çok yakın olmamalı. Nem yoğunluğunun fazla olduğu enerji odalarında kaçınılmaz olarak paslanma meydana gelmekte ve çarpılma anında devreye girmesi gereken artık akım anahtarları, yani kaçak akım röleleri, görevini yapamamakta. Biz Oda olarak Nisan ayında havuzlardaki elektrik tehlikesine dikkat çektik ama bu konuda asıl sorumluluk, güncellenmiş olan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’ni, tüm çabalarımıza ve aradan geçen 20 yıla rağmen yayımlamayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndadır. Yönetmelik, bugün sorun olarak karşımıza çıkan havuz tesisatları ve güvenlik önlemlerine ilişkin önemli detaylar içermekte. Ancak yönetmelik yayımlanmadığı ve yürürlükteki mevcut yönetmelik havuzlara ilişkin herhangi bir ölçüt getirmediği için bu konuda sağlıklı bir çalışma yürütülememekte” ifadelerini kullandı.
‘Düzenleme yetersiz’
Özellikle yaz aylarında yoğun kullanılan havuzlarda, elektrik tesisatlarının nem, paslanma ve yetersiz yalıtım gibi sorunlara karşı korunmamasının büyük tehlike yarattığının altını çizen Gürler, “Elektrik kaçaklarını önleyecek sistemlerin çalışmaması ya da hiç bulunmaması da çarpılmalara neden olabiliyor. Türkiye’de geçerli olan Elektrik İç Tesisatları Yönetmeliği ise, havuzlar gibi özel risk taşıyan alanlara ilişkin yeterli düzenleme içermiyor. Elektrik tesisatlarının doğru projelendirilmesi, uygun malzeme seçimi ve düzenli kontrol süreçlerinin uygulanmaması halinde, olası insan hataları ölümle sonuçlanabiliyor” şeklinde konuştu. Her ne kadar mevcut Elektrik İç Tesisatları Yönetmeliği’nde havuzlara ilişkin detaylar yer almasa da, sorunun çözümüne yönelik önlemleri almak ve özel işletmelere aldırmak gerektiğini kaydeden Gürler, “Elektrik çarpmalarına karşı koruma, kablolama sistemi, donanım seçimi ve montajı, priz, armatür seçimi, ışıklandırma, elektrikli pompalar, elektrikli ısıtıcılar gibi tüm elektriksel donanım ve cihazlar, direkt veya dolaylı temasa karşı korumalı olacak şekilde uluslararası standartlara uygun olmalıdır” diye konuştu.
Paslanma ve kaçak görüldü
Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’in yaşadığı elim olayın da kaza mı ihmal mi olduğu hakkında soruşturma başlatılırken, henüz konuyla ilgili nihai bilirkişi raporu ise sunulmadı. Ancak konunun araştırılması için oluşturulan ve içerisinde elektrik mühendislerinin de bulunduğu heyetin ilk bulgularına göre yapılan açıklamada; elektrik tesisatında ve koruma ekipmanlarında paslanma gözlemlendiği, elektrik odası tasarımında ıslak hacimler için uygun olmayan ciddi sorunlar görüldüğü, yoğun nem sonucu motorda kaçak olduğu ve koruma ekipmanlarının görevini yapmadığı belirtildi.
