Stanford Üniversitesi’nden bilim insanları, içsel düşünceleri anlamlandırabilen devrim niteliğinde bir beyin-bilgisayar arayüzü (BBA) geliştirdi. "Cell" dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, bu yeni nesil BBA, kullanıcıların yalnızca iç sesle düşündüğü kelimeleri yapay zeka desteğiyle yüzde 74'e varan doğrulukla çözümleyebiliyor.
Araştırmanın ortak yazarlarından Erin Kunz, “Konuşma eylemini zihinde canlandırdığınızda beynin nasıl tepki verdiğini ilk kez bu kadar net anlayabildik,” diyerek teknolojinin çığır açan yönünü vurguladı.
Anahtar Kelimeyle Korunan Düşünceler
Sistem, kullanıcıdan gelen iç sesi yalnızca belirli bir “kilit açma parolası” algılandığında devreye giriyor. Örneğin; bir deneyde kullanıcılar, iç sesin çözülmesini başlatmak için “chitty chitty bang bang” ifadesini düşünmekle görevlendirildi. Bu parola, sistem tarafından %98’in üzerinde doğrulukla tanındı. Böylece, istenmeyen düşüncelerin yanlışlıkla çözümlenmesi riskine karşı güvenli bir bariyer oluşturulmuş oldu.
Ağır Felçli Hastalar İçin Yeni Bir Umut
Araştırma kapsamında ALS ya da beyin sapı felci nedeniyle ağır fiziksel kısıtlılık yaşayan dört katılımcının konuşma motor korteksine mikroelektrotlar yerleştirildi. Katılımcılardan ya gerçek anlamda konuşmaya çalışmalarını ya da bazı kelimeleri sadece zihinlerinde tekrar etmeleri istendi.
Elde edilen veriler, iç sesle yapılan düşünsel konuşmaların da tıpkı fiziksel konuşma girişimleri gibi beyin içinde belirgin sinirsel aktivasyon kalıpları oluşturduğunu ortaya koydu. Ancak bu iki durum birbirinden güvenilir şekilde ayırt edilebiliyor.
Gelişmiş Yapay Zeka ile Anlamlı Cümleler
Yapay zeka algoritmaları, katılımcıların düşündüğü kelimeleri 125 bin kelimelik bir sözlükten anlamlı cümlelere dönüştürmeyi başardı. Üstelik bu işlem, sesli olarak hiçbir şey söylenmeden yalnızca düşünceyle gerçekleştirildi.
Araştırmanın yazarlarından Frank Willett, “Bu sistem, bir gün konuşma yetisini kaybetmiş bireylerin konuşma kadar doğal ve hızlı iletişim kurabilmesini sağlayabilir” diyerek teknolojinin potansiyelini özetledi.
