İzmir’in en tartışmalı kentsel dönüşüm alanlarından biri olan İnciraltı’nda, tarım dışı kullanım planlarına karşı açılan davada yeni ve dikkat çekici bir gelişme yaşandı. İnciraltı Gelişim Derneği (İNGEDER), Ziraat Mühendisleri Odası’nın açtığı davada bilirkişi raporuna yönelik yaptığı itiraz sonrası, İzmir Bölge Bilirkişilik Kurulu’nun resmî bir inceleme başlattığını duyurdu. Kurul, bilirkişilerin hazırladığı raporun hukuka ve bilimsel esaslara uygunluğunu sorgulamak üzere İzmir 6. İdare Mahkemesi’nden kapsamlı evrak talebinde bulundu.
Bilirkişilik Sürecine Mercek: Kurul Belgeleri Talep Etti
İzmir Bölge Bilirkişilik Kurulu Başkanlığı, yaptığı resmi yazışmayla mahkemeden şu belgeleri talep etti:
- Bilirkişi görevlendirme tutanağı
- Duruşma zaptı
- Tebliğ belgeleri
- Keşif tutanağı
- Bilirkişi raporu
- Dava ve cevap dilekçeleri
Bu talep, söz konusu bilirkişi raporunun tarafsızlığı ve bilimsel geçerliliği açısından derin bir incelemenin başlayacağının işareti olarak değerlendiriliyor.
İNGEDER: "Bilim Dışı, Taraflı, Eksik ve Usule Aykırı"
İNGEDER Başkanı Tayfun Karabulut’un kamuoyuna yaptığı açıklamada, söz konusu bilirkişi raporunun sadece hatalı değil, aynı zamanda taraflı bir dille yazıldığını ve İnciraltı’ndaki mevcut gerçekleri göz ardı ettiğini vurguladı. Karabulut, "İnciraltı’nda tarım faaliyetlerinin sona erdiğine dair elimizde somut ve yerinde gözlem verileri bulunmasına rağmen, bu bulgular raporda bilinçli biçimde yok sayıldı" dedi. İNGEDER tarafından yapılan detaylı şikâyette, bilirkişi heyetinin çalışmasında ciddi bilimsel ihmaller ve yöntem hataları bulunduğu ifade edildi. Şikâyet gerekçeleri arasında şunlar öne çıkıyor:
- 87 numune alınması gerekirken yalnızca 5 noktadan örnek alınması
- Temel tarımsal parametrelerin (su tutma kapasitesi, erozyon riski vb.) analiz edilmemesi
- Keşif günü bilimsel ekipman getirilmemesi; toprak ve su örneklerinin pet şişe ve market poşetleriyle toplanması
- Numunelerin steril olmayan koşullarda muhafaza edilmesi
- Bazı örneklerin hatalı ve rastgele alınması (örneğin gübreli toprak, varilden su)
Tüm bu usulsüzlüklerin Bilirkişilik Kanunu’nun 14. maddesine açıkça aykırı olduğunu belirten İNGEDER, raporun geçersiz sayılması ve yeni bir bilirkişi heyeti oluşturulması talebiyle mahkemeye başvurmuştu.
Süreç Nasıl Başladı?
2022 Aralık ayında Tarım ve Orman Bakanlığı, İnciraltı için “Tarım Dışı Planlamaya Uygunluk” belgesi vermiş, bu belgeye karşı Ziraat Mühendisleri Odası dava açmıştı. İNGEDER de bu davaya müdahil olarak katıldı. Mahkeme tarafından atanan bilirkişiler, Ekim 2024’te bölgede keşif yaptı. Ocak 2025’te sunulan bilirkişi raporuna karşı, hem İNGEDER hem de Bakanlık ayrı ayrı itiraz etti. İNGEDER, Şubat 2025’te sunduğu 26 sayfalık itiraz dilekçesiyle raporun bilimsel geçerliliğini detaylı biçimde sorguladı. Aynı zamanda raporu hazırlayan bilirkişiler hakkında yasal şikâyette bulunuldu. İNGEDER Başkanı Karabulut, “Bu gelişme yalnızca İnciraltı değil, benzer kentleşme ve planlama süreçlerinin de nasıl ele alınması gerektiğine dair örnek bir mücadele niteliğindedir. Bilimsel esaslara aykırı, özensiz ve taraflı raporların yargı sürecinde belirleyici olmaması için hukuki mücadelemizi kararlılıkla sürdürüyoruz” dedi.
