Tuğgeneral Emir Ali Hacızade Kimdi?
İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade (Amir Ali Hajizadeh), 13 Haziran 2025’te İran’daki bir yeraltı askeri komuta merkezine düzenlenen İsrail hava saldırısında hayatını kaybetti. İran resmî makamlarının da doğruladığı saldırı, Devrim Muhafızları bünyesindeki en üst düzey isimlerden birinin ölümüne neden olması açısından büyük yankı uyandırdı. Peki, Hacızade kimdi, nasıl bir rol üstlenmişti?
Kariyeri ve Askeri Rolü
28 Şubat 1962 doğumlu Emir Ali Hacızade, Ekim 2009’dan suikasta uğradığı 13 Haziran 2025’e kadar İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı olarak görev yaptı. Uzun yıllar boyunca İran’ın füze programının başındaki isim olarak bilinen Hacızade, İran'ın balistik füze kapasitesinin gelişmesinde kritik rol oynadı. 2016 yılında yaptığı bir açıklamada, füzelerinin menzilini 2.000 km olarak belirlemelerinin nedenini “düşmanlarını güvenli mesafeden vurabilmek” olarak açıklamıştı. Aynı zamanda İran’ın İsrail’e yönelik 2024 yılında gerçekleştirdiği iki büyük hava saldırısının (“Gerçek Vaat Operasyonu” ve “Gerçek Vaat 2”) arkasındaki ana planlayıcılardan biri olarak tanındı.
Bölgesel Savaşta Belirleyici Figür
Hacızade yalnızca İran sınırları içinde değil; Filistin, Lübnan ve bölgedeki diğer İran yanlısı gruplara sağlanan silah desteğiyle de dikkat çekti. “Bugün Gazze’de taş yerine roket varsa bu, İran’ın katkısı sayesindedir” sözleriyle bilinen Hacızade, bölgedeki vekâlet savaşlarında kilit bir aktör olarak görev yaptı.
Uluslararası Yaptırımlar ve Tartışmalar
ABD, Kanada ve Avrupa Birliği tarafından çeşitli dönemlerde yaptırımlara uğrayan Hacızade; özellikle Ukrayna savaşında Rusya’ya İran yapımı İHA’ların sağlanmasında aracılık ettiği iddialarıyla gündeme geldi. 2019 yılında ABD tarafından yaptırıma uğrayan Hacızade, 2023’te Kanada’nın da hedefinde yer aldı. Avrupa Birliği ise 2023 sonunda onu doğrudan hedef aldı. Ayrıca, 2020 yılında Ukrayna Hava Yolları'na ait PS752 sefer sayılı uçağın düşürülmesinde sorumluluğu üstlenmişti. İran, üç gün boyunca uçağın kazayla düştüğünü iddia etmiş; daha sonra ise uçağın İran tarafından iki füzeyle vurulduğu açıklanmıştı. Hacızade bu süreçte “tam sorumluluğu” üstlendiğini söylemişti, ancak herhangi bir cezai yaptırımla karşılaşmamıştı.
Trump ve Pompeo’ya Tehdit
Şubat 2023’te verdiği bir röportajda, dönemin ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’yu, Kasım Süleymani suikastının sorumluları olarak doğrudan hedef almış ve “intikam sözü” vermişti. Bu açıklamaları hem Washington’da hem de uluslararası kamuoyunda büyük tepkiyle karşılandı.
Son Görev, Son Suikast
İsrail’in 13 Haziran 2025 sabahı düzenlediği operasyon, İran’ın yer altı askeri tesislerini hedef aldı. Saldırı sırasında Hacızade'nin de içinde bulunduğu komuta merkezinin vurulduğu ve olay yerinde hayatını kaybettiği açıklandı. Aynı saldırıda, Hacızade dahil toplam 7 üst düzey İran komutanı öldü. İran, Hacızade’nin yerine Seyyid Mecid Musavi’yi atadı ve “kanın yerde kalmayacağı” mesajını verdi. İran Devrim Muhafızları tarafından yapılan açıklamada, “Komutanlarımızın şehadeti bir dönemin sonu değil, yeni bir direniş sürecinin başlangıcıdır” denildi.
