İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay’ın göreve gelmesiyle birlikte kent içi toplu ulaşım politikalarında kapsamlı bir dönüşüm süreci başlatıldı. Artan ekonomik maliyetlere rağmen, toplu ulaşım hizmetleri yüksek oranda sübvanse edilerek yurttaşlar için erişilebilir tutuldu. Belediye bütçesinden ulaşıma ayrılan kaynak, İzmir tarihinde bugüne kadar sağlanan en yüksek seviyeye ulaştı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, sürdürülebilir ve sosyal belediyecilik anlayışı doğrultusunda toplu ulaşım altyapısını güçlendirmeye devam ediyor. ESHOT, İZTAŞIT, İZULAŞ, İZDENİZ ve Metro işletmeleri, belediye bütçesinden doğrudan desteklenirken; hizmet kalitesi korunarak ulaşım ücretleri yurttaş lehine düşük tutuldu.
90 dakika ücretsiz aktarma yeniden devrede
Dr. Cemil Tugay döneminde, daha önce kaldırılan 90 dakika ücretsiz aktarma sistemi yeniden uygulanmaya başlandı. Bunun yanı sıra Halk Taşıt uygulaması sürdürüldü, indirimli tarife politikaları genişletildi ve farklı sosyal grupları kapsayan destekler artırıldı. Uygulanan politikaların temel hedefinin, yükselen yaşam maliyetleri karşısında yurttaşların ulaşım harcamalarını azaltmak olduğu belirtildi. ESHOT Genel Müdürlüğü verilerine göre, otobüs bilet gelirleri işletme giderlerinin yalnızca yüzde 17’sini karşılayabiliyor. Kalan yüzde 83’lük maliyet ise İzmir Büyükşehir Belediyesi bütçesinden sübvanse ediliyor. Benzer bir finansman yapısının diğer ulaşım işletmelerinde de geçerli olduğu ifade ediliyor. Sübvansiyon politikaları, hizmet kapasitesine de doğrudan yansıdı. Yapılan yeni düzenlemelerle İzmir genelinde hizmet veren hat sayısı 471’e çıkarıldı. Kent tarihinde en fazla hat sayısına ulaşılan dönemlerden biri yaşanırken, yeni hatlarla birlikte daha fazla yerleşim alanı toplu ulaşım ağına dahil edildi.
Ulaşıma ayrılan bütçe büyüyor
2025 yılı bütçesinde yıl başında 9 milyar TL olarak öngörülen ulaşım desteği, yıl içinde artırılarak aralık ayı itibarıyla 11,2 milyar TL’ye yükseltildi. 2026 yılı için ise ESHOT Genel Müdürlüğü’ne 14 milyar TL’lik destek ayrılması planlanıyor. Bu kaynakla, toplu ulaşım hizmetlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve sübvansiyon politikalarının devam ettirilmesi amaçlanıyor. 90 dakika ücretsiz aktarma sistemi, Halk Taşıt indirimi, genç abonman kartları, Anne Dayanışma Kartı ve genişletilen İZTAŞIT uygulamaları sayesinde yurttaşların ulaşım giderlerinde önemli bir tasarruf sağlanıyor. Belediyenin hesaplamalarına göre, söz konusu uygulamalarla hane bütçelerine aylık ortalama 900 TL katkı sunuluyor.
Tek ücretle 30 TL’ye ulaşım
Türkiye genelindeki büyükşehirler arasında yapılan karşılaştırmalarda, aktarma sistemleri nedeniyle yolculuk maliyetlerinin ciddi farklılıklar gösterdiği belirtiliyor. Bazı büyükşehirlerde bir yolculuk, aktarma sayısına bağlı olarak 50 ila 90 TL’ye kadar çıkarken, İzmir’de 90 dakika içinde yapılan yolculuklar tek ücret üzerinden gerçekleştiriliyor. Bu sistem sayesinde bir yetişkin yolcu, aktarma sayısından bağımsız olarak 30 TL ile yolculuğunu tamamlayabiliyor. Uygulamanın, İzmir’i toplu ulaşım maliyetleri açısından büyükşehirler arasında en avantajlı kentlerden biri haline getirdiği ifade ediliyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, sosyal belediyecilik yaklaşımıyla toplu ulaşımı hem ekonomik hem de erişilebilir kılmaya yönelik politikalarını önümüzdeki dönemde de sürdürmeyi hedefliyor.
