İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi (İZSU)’nin 2025 yılı Kasım Ayı Olağan Toplantısı’nın 2’inci birleşimi Belediye Başkan Vekili Zafer Levent Yıldır’ın yönetiminde gerçekleşti. İZSU’nun 45 milyar TL’lik 2026 yılı bütçesine ilişkin yapılan değerlendirmede, kurumun gelir–gider dengesinin ve harcama kalemlerinin altyapı odaklı bir yapıyı işaret ettiği belirten CHP Meclis Üyesi Onur Saatli, “İZSU Genel Müdürlüğü’nün 2026 yılı gider bütçesi 45 milyar TL olarak planlandı. Gelir bütçesi 39,6 milyar TL olarak hesaplanırken, finansmanın ekonomik sınıflandırmasında 5,6 milyar TL’lik kaynak öngörüldü ve bütçe denkliği bu şekilde oluşturuldu. İşletmeci bir kurum olan İZSU’da en büyük harcama kalemi yine %50,2 ile ‘Mal ve Hizmet Alımları’ oldu. ‘Sermaye Giderleri’nin bütçe içindeki payı ise %31,4 olarak belirlendi. Bu dağılım, İZSU’nun hem işletme maliyetlerinin yüksekliğini hem de altyapı yatırımlarına verdiği önemin altını açık şekilde çizmektedir” dedi.
Saatli, İZSU’nun bütçesini değerlendirirken, 2026 programlarının özellikle kuraklık, sel ve artan atık su yüküne karşı dirençli bir altyapı hedefiyle hazırlandığını belirtti. Saatli, İzmir’in Türkiye’nin kuraklık açısından en riskli bölgeleri arasında yer aldığını vurgulayarak, diğer birçok alt başlığı ise şu şekilde sıraladı:
Türkiye’de kayıp-kaçak AB’nin 1,5 katı
Uluslararası Su Birliği (IWA) ve Dünya Bankası verilerine göre Türkiye’de büyükşehirlerdeki su kayıp-kaçak oranı: AB ortalamasının 1,5 katı, ABD’nin 3 katı, Avustralya’nın 3,5 katı, Danimarka’nın 7 katı seviyesinde.
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre 2021 yılında içme-kullanma şebekesine verilen 6,22 milyar metreküp suyun 2,09 milyar metreküpü kullanıcıya ulaşmadan kayboldu. 2023 itibarıyla Türkiye genelindeki ortalama su kaybı oranı yüzde 32 olarak hesaplandı.
İzmir’de kayıp-kaçak yüzde 26,2
İZSU, akıllı sayaçlar, SCADA sistemi ve altyapı yenilemeleri sayesinde kayıp-kaçak oranını ciddi şekilde düşürdü. 2000 yılında %58, kent merkezinde %25,8, kent genelinde %26,2 seviyesine geriledi. İzmir bu performansla Türkiye’nin en iyi beş kentinden biri oldu. Sarnıç, Menemen, Bornova, Karabağlar ve Buca’da içme suyu altyapı yenilemeleri devam ediyor. Bu yıl hedeflenen 165 km’lik içme suyu hattı yenileme çalışması 400 km’nin üzerinde tamamlandı.
Barajlarda su tükendi, geçici kesintilerle tüketim azaltıldı
Kuraklığın İzmir üzerindeki etkileri sürerken, Gördes ve Balçova barajlarında 2025 yılı içinde su tamamen tükendi. Tahtalı Barajı ise kritik seviyeye geriledi. İZSU, yeni yeraltı kuyularıyla su arzını sürdürürken, Petkim Barajı’ndan su satın aldı ve gece belirli saatlerde kısa süreli su kesintileri uyguladı. Yetkililer, önümüzdeki kış yağışların yine düşük kalması durumunda daha ağır tedbirlerin alınabileceğini vurguladı.
Atık su arıtma kapasitesi yüzde 6,5 artırıldı
İzmir, atıksu arıtmada Türkiye’nin lideri konumunu sürdürdü. Son bir yılda Çiğli 4. Faz, Torbalı AAT 2. Etap ve Yazıbaşı–Ayrancılar AAT 2. Etap yatırımlarıyla günlük arıtma kapasitesi 271 bin metreküp artırıldı.
2026 bütçesi kapsamında dış kredi onayı bekleyen Dikili Atıksu Arıtma Tesisi ve Yenişakran Arıtma Tesisi yer alıyor. Henüz onay alınamadığı için bu yatırımlar İZSU öz kaynaklarıyla yapılacak.
Yağmur suyu ayrıştırma projeleri hız kazandı
Son 1,5 yılda: 65 km yeni yağmur suyu hattı, 30 km bakım-onarım tamamlandı.
Projeler, taşkın riskini azaltmanın yanı sıra Körfez temizliği açısından da büyük önem taşıyor. TEFWER projesi kapsamında 90,2 km yağmur suyu hattı ve 66 km atık su hattı inşa edilecek. İhale süreçleri tamamlandı, maliyetlerin beklenenden düşük çıkmasıyla kredi paketi kapsamında ek işler de gerçekleştirilecek.
Körfez temizliği öz kaynaklarla sürüyor
İZSU, İzmir Körfezi dip çamur tarama çalışmalarını sürdürürken, bu yıl 430 bin metreküp çamur tarandı. İkinci ihale de sonuçlandı ve kısa süre içinde çalışmalar başlayacak. Projeler tamamen öz kaynaklarla finanse ediliyor. Ayrıca Seferihisar Deniz Deşarjı Terfi Merkezi tamamlandı ve arıtılmış sular Kocaçay Deresi’ne artık deşarj edilmiyor.
Mali yapı güçlendi
İZSU, personel sayısını 7 binin üzerindense 6.200 seviyesine düşürerek verimliliği artırdı ve tasarruf sağladı. Bu sayede firma borçları azaldı ve ödeme süreleri kısaldı. Yenilenebilir enerji yatırımları hızlandı. Menemen Emiralem Boru Stok Sahası’nda devreye alınan 3,75 MW kapasiteli güneş enerji santrali, yıllık 6 milyon kWh elektrik üretimi ve 20 milyon TL tasarruf sağlıyor. Karabağlar Pompa İstasyonu’nda kurulan hidroelektrik santral yıllık 1,5 milyon kWh üretim ile 6 milyon TL tasarruf sağlayacak. Toplam 7 santral devreye alındığında yıllık 4,44 milyon kWh elektrik üretimiyle yaklaşık 16 milyon TL tasarruf hedefleniyor.
Finansman erişimi ve onay bekleyen projeler
Onur Saatli, İZSU’nun tüm teknik ve fizibilite çalışmalarını tamamlamasına rağmen Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan 1 yılı aşkın süredir dış finansman onayı beklediğini açıkladı. Bu gecikme, içme suyu, yağmur suyu, kanalizasyon ve arıtma projelerinin zamanında hayata geçirilmesini engelliyor. Saatli, “Merkezi idarenin onay sürecini uzatması, İzmir halkının en temel altyapı hizmetlerine erişimini geciktiriyor. Yerel yönetimlerin finansman imkanları desteklenmeli” ifadelerini kullandı.
