Kişisel koruyucu donanımlar (KKD), birçok iş yerinde çalışanların güvenliğini sağlamak için temel bir gerekliliktir. Bu donanımlar, çalışanların maruz kaldığı çeşitli tehlikelere karşı korunmalarını sağlayarak iş kazalarını ve sağlık sorunlarını en aza indirirler. Bu ekipmanlar, genellikle giyilebilir veya kullanılabilir formda olup, işin türüne ve risk seviyesine bağlı olarak farklı özelliklere sahip olabilirler. Peki, Kişisel koruyucuların amacı nedir? Kişisel koruyucu donanımların özellikleri nelerdir? İşte kişisel koruyucu donanımların önemi ve temel özellikleri hakkında daha fazla detay...
Kişisel koruyucuların amacı nedir?
İşyerlerinde Kişisel Koruyucu Donanımların Kullanımı Hakkında Yönetmelik
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, işyerlerindeki risklerin önlenmesi veya yeterince azaltılması için teknik tedbirlerle sağlanamadığı durumlarda kullanılacak kişisel koruyucu donanımların özellikleri, temini, kullanımı ve diğer hususlarla ilgili usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerini kapsar.
(2) Bu Yönetmelik, aşağıdaki kişisel koruyucu donanımları kapsamaz:
a) Özel olarak çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak için tasarlanmamış sıradan iş elbiseleri ve üniformalar,
b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetlerinde kullandıkları ekipman,
c) Kamu düzeninin sağlanmasına yönelik kurumların faaliyetlerinde kullanılan kişisel koruyucular, örneğin Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı,
ç) Kara taşımacılığında kullanılan kişisel koruyucular,
d) Spor ekipmanı,
e) Nefsi müdafaa veya caydırıcılığı amaçlayan ekipman,
f) Riskleri tespit eden ve ikaz eden taşınabilir cihazlar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;
a) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 30. maddesine dayanarak,
b) Avrupa Birliği Konsey Direktifi 89/656/EEC ve 89/686/EEC'e paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b) Kişisel koruyucu donanım: 29/11/2006 tarihli ve 26361 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği'nde esas alınan;
Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan sağlık ve güvenlik risklerine karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan ve bu amaç için tasarlanmış tüm alet, araç, gereç ve cihazları,
Kişiyi bir veya birden fazla riskten korumak amacıyla üretici tarafından bir araya getirilen cihaz, alet veya malzemeden oluşan donanımı,
Belirli bir faaliyet için korunma amacı olmadan taşınan veya giyilen donanımla birlikte kullanılan, ayrılabilir veya ayrılamaz nitelikteki koruyucu cihaz, alet veya malzemeyi,
Kişisel koruyucu donanımın etkili ve işlevsel olması için gereken ve sadece bu tür donanımlarla kullanılan değiştirilebilir parçaları ifade eder.
Kişisel koruyucu donanımların özellikleri nelerdir?
İKİNCİ BÖLÜM: İşverenin Yükümlülükleri
Genel Kural
MADDE 5 – Kişisel koruyucu donanım, risklerin toplu korunma önlemleri veya iş organizasyonu ve çalışma yöntemleriyle tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılır. Bu donanım, iş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemek, çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak, sağlık ve güvenlik koşullarını iyileştirmek amacıyla kullanılır. İşveren, toplu korunma tedbirlerine kişisel korunma tedbirlerinden öncelik verir.
Genel Hükümler
MADDE 6 – Kişisel koruyucu donanımların işyerlerinde kullanımıyla ilgili aşağıdaki hususlara uyulur:
a) İş yerinde kullanılan kişisel koruyucu donanım, Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tasarlanır ve üretilir. Bu donanımlar:
İlgili riskleri ek bir risk oluşturmadan önler.
İş yerindeki koşullara uygun olur.
Kullanıcının ergonomik gereksinimlerine ve sağlık durumuna uygun olur.
Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanıcıya tam uyar.
Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği kapsamında olan ürünler, uygun şekilde CE işareti ve Türkçe kullanım kılavuzuyla gelir.
b) Birden fazla riskin bulunduğu durumlarda, aynı anda birden fazla kişisel koruyucu donanımın kullanılması gerektiğinde, bir arada kullanıldığında koruyuculuğu etkilenmeyen donanımlar tercih edilir.
c) Kişisel koruyucu donanımların kullanım şartları ve süreleri; risk derecesi, maruziyet sıklığı, çalışılan yerin özellikleri ve donanımın performansı dikkate alınarak belirlenir.
ç) Tek kişi tarafından kullanılması gereken donanımların zorunlu durumlarda birden fazla kişi tarafından kullanılması gerektiğinde, sağlık ve hijyen sorunlarına dikkat edilir.
d) Her bir kişisel koruyucu donanım için, ilgili bilgilerin bulunduğu ve erişimin kolay olduğu bir sistem bulundurulur.
e) İşveren, kişisel koruyucu donanımları ücretsiz sağlar, bakımını yapar, periyodik kontrollerini gerçekleştirir, ihtiyaç duyulan parçaları değiştirir, hijyenik koşullarda saklar ve kullanıma hazır tutar.
f) İşveren, çalışanları hangi risklere karşı hangi koruyucu donanımların kullanılacağı konusunda bilgilendirir.
g) İşveren, kişisel koruyucu donanımların nasıl kullanılacağı konusunda uygulamalı eğitim sağlar.
ğ) Kişisel koruyucu donanımlar, istisnai durumlar haricinde sadece amaçlarına uygun olarak kullanılır.
h) Kişisel koruyucu donanımlar, çalışanların kolayca erişebileceği yerlerde ve yeterli miktarda bulundurulur.
Kullanım Kuralları
MADDE 8 – 5, 6 ve 7. maddelerde belirtilen şartları sağlayan kişisel koruyucu donanımlar, Ek-3'te listelenen işlerde ve benzerlerinde, toplu korunma önlemleri yetersiz olduğunda kullanılır. İşveren, Ek-2'de belirtilen kişisel koruyucu donanımları sağlar ve çalışanların bunları doğru şekilde kullanmalarını sağlar.
Çalışanların Bilgilendirilmesi
MADDE 9 – İşveren, kişisel koruyucu donanımların kullanımı sırasında alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında çalışanlarına ve temsilcilerine bilgi verir.
Çalışanların Görüşlerinin Alınması ve Katılımının Sağlanması
MADDE 10 – İşveren, çalışanların veya temsilcilerinin 6331 sayılı Kanunun 18. maddesi uyarınca görüşlerini alır ve katılımlarını sağlar. İşveren, kullanılması gereken kişisel koruyucu donanımların belirlenmesi konusunda çalışanların ve temsilcilerin önceden görüşlerini alır.
