Kurban bayramı yaklaşırken kurbanlık fiyatları, hem üreticilerin hem de tüketicilerin gündeminde önemli bir yer tutuyor. Artan maliyetler, döviz kuru ve ithalat bağımlılığı gibi etkenler, bu yıl kurbanlık fiyatlarında ciddi artışlara yol açtı. İzmir’de üreticilik yapan sektör temsilcileri, hem üretici hem de tüketici cephesinde yaşanan zorlukları gözler önüne serdi. Küçükbaş ve büyükbaş hayvan fiyatlarındaki yükseliş, vatandaşın alım gücünü zorlarken; üreticiler ise artan yem, kira ve lojistik giderleri nedeniyle ciddi bir mali baskı altında kaldıklarını ifade ediyor.
‘Satışlar yüzde 30 azalabilir’
Kurban fiyatlarının geçen yıla göre yüzde 80 arttığını aktaran İzmir’de üreticilik yapan Mehmet Doğan, “Hayvanın cinsine, kilogramına göre değişiyor. Küçükbaş hayvan fiyatları geçen yıl ortalama 15 bin TL’ydi, bu yıl 20 bin ile 25 bin TL arasında. Büyükbaş hayvan fiyatları ise geçen yıl ortalama 250 bin TL’ydi, bu yıl ise şu an ortalama 400 bin TL oldu. Kurbanlık bulmanın zorlaştığı söylemleri de doğru değil. İhracatın önünü açmak için böyle bir algı yaratıyorlar. Türkiye’de yeterince kurbanlık materyal var. Besi hayvanı sayısı azalmadı süt ineğinde azalma var. Çünkü süt fiyatları düşük kaldığı için vatandaş anaç hayvanını kestirmek durumunda kaldı. Bütün maliyetlerimizde yüzde 100 artış var. Yem, saman, kira, işçi, ilaç, gübre ve nakliye gibi giderler yüzde 100’e yakın arttı. Ham maddelerimizin yüzde 70’i ithal ediliyor. Bu yüzden kâr marjımız ciddi şekilde düştü” ifadelerini kullandı.
Vatandaşın alım gücü düştüğü için bu yıl satışların yüzde 30 daha az olacağını belirten Mehmet Doğan, “Büyükbaş kurbanlık almak isteyenler en fazla 4 kişi ortak oluyordu ama alım gücü düştüğü için bu sene 8 kişiye kadar ortak oluyorlar. Sektörü rahatlatacak desteklerin bir an önce yapılması gerekiyor. Sektör, her geçen gün daha çok bunalıma doğru sürüklenmiş oluyor” dedi.
‘Pazar yerlerinde artış’
Bu yıl kurbanlık fiyatlarında artış olacağını öngören Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, “İzmir’e İç Anadolu, Ege ve Doğu Anadolu bölgelerinden kurbanlık hayvanlar getiriliyor. İzmir'in il sınırları içinden ve çevre illerden de kurbanlık hayvan ihtiyacı karşılanıyor. Hayvancılıkta maliyetleri etkileyen en önemli girdilerin başında yem geliyor. Son zamanlarda yem fiyatlarındaki artışlar bir türlü önlenemedi. Son 1,5 ay içinde yeme 5 defa zam yapıldı. Yem fiyatlarındaki artışlar haliyle yetiştiricilerimizi oldukça zorluyor. Öte yandan sadece kurban bayramı için düşünürsek yem maliyetlerinin yanında pazar yeri kirası ve lojistik giderlerin de maliyetlerdeki artışta etkili olduğunu söyleyebiliriz. Yetiştiricilerin maliyetlerindeki artış doğal olarak kurbanlık fiyatlarına yansıyor. Ülkemizin çeşitli bölgelerinde değişmekle birlikte kurban pazarlarında satıcılar için yer kiralama bedelleri neredeyse ikiye katlandı. Belediyeler bu konuda maalesef yetiştiricilere yardımcı olmaktan uzak. Bazı illerimizde yer kirası yanında yetiştiricilerin sosyal ihtiyaçları gibi birçok ihtiyacı karşılanırken bazı illerimizde ise sadece yer kiralanıp diğer ihtiyaçları yetiştiriciler tarafından karşılanıyor. Dolayısıyla belediyelerin bu konuda biraz duyarlı davranmalarını ve çeşitli kesimler için ortaya koydukları sosyal belediyecilik anlayışını kurbanlığını satacak olan yetiştiricilerimiz içinde uygulamalarını bekliyoruz” diye konuştu.
“Kurbanlıkta sıkıntı yok”
Hayvan sayısında bir azalma olmadığını belirten Nihat Çelik, “Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, küçükbaş hayvan sayısı 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 4,8 oranında artarak 54,9 milyon başa ulaştı. Dolayısıyla hayvan sayısında herhangi bir azalma olmadığını, aksine artış kaydedildiğini söyleyebiliriz. Kurbanlık bulma noktasında da bir sıkıntı olacağını düşünmüyoruz. Özellikle küçükbaş hayvan arzında yıllar itibarıyla hiçbir zaman sıkıntı yaşanmamış ve her yıl 2,5-3 milyon civarında küçükbaş hayvan vatandaşlarımız tarafından kurban edildi” dedi.
‘Küçükbaş sayısı 2 milyonunun altına düşmez’
Nihat Çelik sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu Kurban Bayramı’nda da küçükbaş kurbanlık arzının en azından 2 milyonun altına düşmeyeceğini öngörüyor, her bayramda olduğu gibi bu bayramda da vatandaşlarımızın çoğunlukla küçükbaş hayvanı tercih edeceklerini düşünüyoruz. Vatandaşlarımızın kurban bayramının manevi ruhunu yaşaması bakımından kurbanlıklarını bizzat görerek, seçerek almaları ve dini kurallar çerçevesinde keserek veya kestirerek ihtiyaç sahiplerine dağıtmaları yönünde hareket etmelerini arzu ediyoruz” sözlerine yer verdi.
