Kurbanlık Hayvanın Sağlık Durumu ve Dini Geçerliliği
İslam hukukuna göre, kurbanlık olarak alınan hayvanda “örfe göre kusur sayılan ayıplar” bulunmamalıdır. Satın alınırken kusurlu olan hayvanlar kurban için uygun değildir ve kesilemez. Ancak hayvan, kusursuz olarak satın alınıp sonradan kurban olmaya engel olacak bir hastalık ya da kusur ortaya çıkarsa, durum farklıdır:
- Zengin Kişiler İçin: Yeni ve sağlıklı başka bir kurbanlık alıp kesmeleri gerekir.
- Yoksul Kişiler İçin: Yeni bir hayvan almalarına gerek yoktur; mevcut hayvan üzerinden kurban ibadeti tamamlanmış sayılır.
Ayrıca, kurbanlık hayvan kesildikten sonra hastalığı ortaya çıkarsa ve etinin imha edilmesi gerekirse, ibadet geçerli sayılır. Yani etin sağlık sebebiyle atılması, kurban ibadetinin yerine getirilmesini engellemez. Bu durumda, kurban bedelinin satıcıdan geri alınması mümkünse, alınan para hayır kurumlarına bağışlanabilir; geri alınamıyorsa, yeniden kurban kesilmesine gerek yoktur.
Kurbanlık Hayvan Seçiminde Küpe ve Kayıt Kontrolü Önemli
Kurbanlık hayvan seçerken en önemli kriter hayvanın sağlık durumudur. Küpe sorgusu yapmak, hayvanın veteriner kontrolünden geçtiğini ve kayıt altına alındığını gösterir. Küpesiz hayvanların satış yerlerine girmesine izin verilmez.
- Büyükbaş hayvanların il içi sevkinde kulak küpesi ve pasaport zorunludur.
- Küçükbaş hayvanlar için kulak küpesi ve nakil belgesi gereklidir.
- İller arası sevklerde veteriner sağlık raporu da talep edilir.
- Burun ve salya akıntısı, gözyaşı, zor nefes alma, öksürük, ishal gibi belirtiler taşıyan hayvanlar kurbanlık olarak alınmamalıdır.
Kayıtsız ve Kontrolsüz Hayvanların Riski
Aşıları yapılmamış, veteriner kontrolünden geçmemiş hayvanlar, hem kurban ibadetinin geçerliliğini tehlikeye atabilir hem de halk sağlığını riske sokabilir. Ayrıca, böyle hayvanlarda hastalık çıkması halinde devlet tarafından tazminat ödenmez.
Küpeleme ve Hayvan Kayıt Sistemi
Türkiye’de büyükbaş hayvanlar doğumdan itibaren 3 ay, küçükbaş hayvanlar ise 6 ay içinde mutlaka küpelenip kayıt altına alınır. Küpelenmeyen hayvanların işletmeler arası sevki yasaklanır. Bu sistem sayesinde hastalıklı hayvanların hareketi kontrol altına alınarak, hastalıkların yayılması önlenir ve sağlıklı gıda temini sağlanır. TÜRKVET Hayvan Kayıt Sistemi, hayvanın türü, ırkı, cinsiyeti, doğum tarihi, hareket ve ölüm bilgilerini kayıt altına alır. Bu kayıtlar, kurbanlık hayvanların takibi ve sağlıklı seçimi için kritik öneme sahiptir.
