Eğitim sisteminde olası değişiklik sinyalleri, milyonlarca öğrenciyi ve veliyi tedirgin etti. “Lise eğitimi zorunlu olmaktan çıkacak mı?”, “Süre dört yıldan daha mı kısa olacak?” gibi sorular, özellikle sosyal medyada gündem yaratırken, vatandaşlar konuya dair resmi açıklamaları merakla bekliyor.
Lise kaç yıl oldu?
Memur-Sen ve Eğitim-Bir-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, zorunlu eğitim sistemine yönelik yürütülen kapsamlı saha araştırmasının çarpıcı sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. 81 ili kapsayan ve 36 bini aşkın katılımcının görüşlerine dayanan çalışmada, özellikle lise kademesinin yeniden yapılandırılması gerektiği yönünde güçlü bir toplumsal mutabakat ortaya çıktı.
Memur-Sen Genel Merkezi’nde düzenlenen basın toplantısında konuşan Yalçın, 4+4+4 eğitim modelinin son halkası olan lise dönemine dair dikkat çekici tespitlerde bulundu. Araştırmaya katılan öğretmen, idareci, öğrenci ve velilerin büyük çoğunluğu, mevcut sistemin son dört yılının çağın ihtiyaçlarına yanıt vermediğini ifade etti.
Katılımcıların %93’ünden fazlası, mevcut sistemde değişiklik yapılması gerektiğini dile getirirken, önerilen modeller arasında en fazla desteği “2 yıl zorunlu + 2 yıl isteğe bağlı” modeli aldı.
Lise süresine ilişkin en çok tartışılan modeller “2+2” ve “3+1” sistemleri oldu. Katılımcıların önemli bir bölümü, lise eğitiminin ilk iki yılının zorunlu, kalan süresinin ise öğrencinin tercihlerine göre şekillenmesini savunuyor. “2+2” modeli öğretmenlerin %34,5’i, öğrencilerin %38,9’u ve velilerin %28,6’sı tarafından desteklenirken; “3+1” modeli de yine hatırı sayılır bir oranda kabul gördü.
Liselerin süresi kısalıyor mu?
Araştırma, mevcut 12 yıllık zorunlu eğitimin çok uzun bulunduğunu da ortaya koydu. Öğretmenlerin %93,8’i, okul yöneticilerinin %97,1’i, öğrencilerin %78,5’i ve velilerin %78,8’i sürenin kısaltılması gerektiği görüşünde birleşti. Zorunlu eğitimin iş dünyasının dinamiklerine uyum sağlamadığı, öğrencilerin erken yaşta mesleki yönelimlere girmesini engellediği belirtildi.
Katılımcıların büyük bölümü, eğitim süresinin uzunluğunun ara eleman ihtiyacını karşılamada zafiyet yarattığını ve okul terk oranlarını artırdığını da vurguladı.
Zorunlu lise eğitimi kalkacak mı?
Araştırma, lise son sınıfın mevcut işlevine ilişkin eleştirileri de içeriyor. Katılımcıların çoğu, 12. sınıfın üniversite hazırlık ya da kariyer planlama yılına dönüşmesi gerektiğini düşünüyor. Öğretmenlerin %90’ı, öğrencilerin %92’si ve yöneticilerin %88’i bu öneriyi destekliyor.
Ayrıca, zorunlu eğitimin öğrencilerin duygusal ve sosyal gelişimini sınırladığı, yeterli mesleki yönlendirme yapılmadığı yönünde yaygın bir kanaat bulunuyor.
Veriler, ortaöğretimin bireysel yetenekleri önceleyen, esnek ve modüler bir yapıya kavuşması yönündeki beklentinin de oldukça güçlü olduğunu gösteriyor. Öğrencilerin %83,7’si, öğretmenlerin %77,1’i, yöneticilerin %72,9’u ve velilerin %65,5’i bu modeli destekliyor.
