Türkiye’de işçi ve işveren ilişkilerinde en kritik dönemeçlerden biri, toplu iş sözleşmesi sürecinde yaşanan uyuşmazlıklardır. Peki, Lokavt kararı nedir? Lokavt kararı ne zaman alınır?
Lokavt Kararı Nedir?
Lokavt kararı, işverenin veya işveren sendikasının, toplu iş sözleşmesi görüşmeleri sırasında çıkan uyuşmazlığa karşılık olarak, işyerindeki faaliyeti tamamen durdurmak ve işçileri topluca işten uzaklaştırmak amacıyla aldığı hukuki bir karardır. Bu karar, işçilerin toplu iş sözleşmesi sürecinde grev kararı almalarına karşı bir denge unsuru olarak yasalar çerçevesinde tanınmıştır. Lokavt, işverenin bir nevi "toplu iş bırakma" hakkı olup, yalnızca belirli koşullar ve usuller dâhilinde uygulanabilir. Lokavt kararı, grev gibi ciddi bir sosyal etki yaratma potansiyeli taşıdığı için, sıkı yasal kurallara bağlanmıştır ve kanuna uygun olarak alınmadığı takdirde hukuken geçersiz ve yaptırıma tabi sayılır. Kararın amacı, işverenin toplu pazarlık sürecinde elindeki ekonomik faaliyet aracını kullanarak işçilerin grevle elde etmeye çalıştığı baskıya karşılık verebilmesini sağlamaktır.
Lokavt Kararı Ne Zaman Alınır?
Lokavt kararı, yalnızca toplu iş sözleşmesi müzakerelerinde uyuşmazlık çıkması ve bu uyuşmazlık neticesinde işçi sendikasının grev kararı alması hâlinde gündeme gelir. Bu durumda işveren veya bağlı bulunduğu işveren sendikası, grev kararının kendisine resmî olarak tebliğ edilmesinden itibaren 60 gün içinde lokavt kararı alma hakkına sahiptir. Alınan bu kararın, uygulamaya geçirilmeden en az altı iş günü öncesinden karşı tarafa bildirilmesi zorunludur. Lokavtın uygulanacağı tarih, noterden tebliğ edilerek hem işçi sendikasına hem de yetkili makama (Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü veya bazı durumlarda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) sunulur. Uygulama kararı ayrıca işyerinde ilan edilerek şeffaf bir şekilde duyurulur. Bu süreçlerin tamamı, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda detaylı şekilde düzenlenmiştir. Kanunda öngörülen süreler ve şekil şartlarına uyulmadan alınan lokavt kararları geçersizdir ve kanun dışı sayılır.
