Türk klasik müziğinin yaşayan efsanelerinden İdil Biret, piyano başındaki yolculuğuna henüz dört yaşında başladı. Küçük yaşta fark edilen üstün yeteneği sayesinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin “Harika Çocuklar Yasası” ile yurtdışında eğitim alan ilk sanatçılarından biri oldu.
İdil Biret kimdir?
Türk müzik tarihine adını altın harflerle yazdıran İdil Biret, sadece bir piyano virtüözü değil, aynı zamanda uluslararası sahnede Türkiye’yi başarıyla temsil etmiş bir kültür elçisidir. Küçük yaşta keşfedilen yeteneği, Türkiye Cumhuriyeti’nin sanatçı yetiştirme vizyonuyla birleşerek dünya çapında bir kariyerin kapılarını araladı.
Olağanüstü bir müzikal başlangıç
İdil Biret, 21 Kasım 1941 tarihinde Ankara’da dünyaya geldi. Henüz iki yaşındayken müzik kulağı fark edildi. Dört yaşında Bach prelüdlerini çalabiliyor, klasik müziğin inceliklerini kendi iç dünyasında şekillendiriyordu. İlk piyano eğitimini dönemin önemli müzisyenlerinden Mithat Fenmen’den aldı.
“Harika Çocuklar Yasası” ile Paris’e uzanan yolculuk
İdil Biret’in yeteneği kısa sürede yalnızca ailesi değil, devlet kademelerinde de karşılık buldu. 1948 yılında TBMM’de kabul edilen özel yasa ile yurtdışında eğitim görmesi sağlandı. Böylece henüz 7 yaşındayken ailesiyle birlikte Paris’e yerleşti ve müzik eğitimine burada devam etti.
Paris Ulusal Konservatuvarı’nda eğitim aldı; burada Nadia Boulanger gibi dünyaca ünlü müzik pedagoglarından dersler aldı. Daha sonra Alfred Cortot ve Wilhelm Kempff gibi klasik müzik tarihine yön vermiş ustalarla çalıştı.
Uluslararası kariyer ve repertuvar zenginliği
İdil Biret, 15 yaşında konservatuarı birincilikle tamamladıktan sonra, dünya sahnelerine hızlı bir giriş yaptı. 16 yaşından itibaren Avrupa, Amerika, Asya ve Avustralya’da prestijli orkestralar ve şeflerle konserler verdi.
Kapsamlı repertuvarı, Beethoven, Chopin, Brahms, Schumann, Rachmaninoff ve Liszt gibi klasik ve romantik dönem bestecilerinin eserlerinden oluşmaktadır. Ayrıca çağdaş müziğe de ilgisiyle bilinir; Cemal Reşit Rey ve İlhan Usmanbaş gibi Türk bestecilerin eserlerini de seslendirmiştir.
Kayıtlar, albümler ve uluslararası ödüller
Sanat yaşamı boyunca 100'ü aşkın albüm kaydı yaptı. Özellikle Beethoven’ın tüm piyano sonatları ve konçertoları, Chopin’in tüm solo piyano eserleri ve Liszt uyarlamaları, müzik çevrelerinden tam not aldı. Polonya’da Grand Prix du Disque Chopin ödülünü kazanan sanatçı, eleştirmenler tarafından “dünyanın en teknik piyanistlerinden biri” olarak tanımlandı.
Devlet Sanatçılığı
1971 yılında “Devlet Sanatçısı” unvanı ile onurlandırılan İdil Biret, Türk klasik müzik tarihinde bu unvanı alan ilk isimlerden biridir. Sanatıyla sadece Türkiye’nin değil, tüm dünyanın saygısını kazanmıştır.
