Osmanlı’nın son dönemlerinden Cumhuriyet’in kuruluşuna uzanan zorlu süreçte, Köprülülü Hamdi Bey’in adı milli direnişin önemli bir kahramanı olarak öne çıktı. Peki, Şehit Kaymakam Köprülü Hamdi Bey kimdir?
Köprülülü Hamdi Bey’in Hayatı ve Kökeni
1888 yılında Vardar’a bağlı Köprülü kasabasında doğan Hamdi Bey, küçük yaşta babasını kaybetmesi nedeniyle dayısı Celalettin Bey tarafından yetiştirildi. İlk ve orta öğrenimini memleketinde tamamladıktan sonra, İstanbul’da Mülkiye Mektebi’nde eğitimine devam etti. Bu dönem, Sultan Abdülhamit’in istibdat yıllarına denk gelmiş, Hamdi Bey’in düşünce dünyasını şekillendiren kritik bir zaman dilimiydi.
Memuriyet Hayatına İlk Adımlar
Hamdi Bey, memurluk kariyerine Kosova’da Maiyyet Memuru olarak başladı. 1912 yılına kadar bu görevde kaldı. Balkan Savaşları’nın başlamasıyla, yedek subay olarak orduya katıldı ve Kumanova Cephesi’nde Sırplara karşı savaş verdi. Osmanlı ordusunun geri çekilmesi sonrası zorlu şartlarda Edirne’ye ulaştı ve buradaki direniş güçlerine katıldı.
İdari Görevler ve Bölgesel Mücadele
1913 yılında Edirne’nin Bulgar işgalinden kurtarılmasının ardından Edirne Polis Müdürlüğü İdari Bölüm Başkanlığı ve Demirköy Kaymakamlığı görevlerine getirildi. Burada sınır hattından sızan Bulgar çeteleriyle mücadele etti. Ardından Malkara, Keşan, Sındırgı ve Edremit kaymakamlıklarında görev yaparak bölgesel idari düzenin ve kamu güvenliğinin tesisinde aktif rol aldı.
Edremit’te özellikle sosyal projelere öncülük etti. Darül Eytam (Yetimler Yurdu) kurarak şehit çocuklarına sahip çıktı, gençlik kulübü açarak toplumun direniş ruhunu güçlendirdi. Kasabanın altyapısı için elektrik, kanalizasyon ve imar planı gibi modernleşme çalışmalarını başlattı.
Milli Mücadeleye Katılım ve Kuvâ-yi Milliye Organizasyonu
1919 yılında, Damat Ferit Paşa Hükûmeti tarafından ittihatçı olduğu gerekçesiyle görevinden alındı ve tutuklama kararı çıkarıldı. Yunan işgali altındaki bölgeye geçerek Kuvâ-yi Milliye hareketini örgütlemeye başladı. Ayvalık’taki Ali Çetinkaya ve Bandırma’daki Kazım Özalp ile iş birliği yaptı, Balıkesir Kongresi’nde yer aldı.
Bölgedeki dağınık direniş güçlerini toparlayıp organize etti; özellikle Yunan ilerlemesini durdurmak için cephe hatları kurdu.
Tarihe Geçen Akbaş Cephaneliği Baskını
26 Ocak 1920 tarihinde, Hamdi Bey’in liderliğinde Akbaş Cephaneliği’ne düzenlenen baskın, milli mücadelede önemli bir dönüm noktasıdır. Fransızların kontrolündeki cephanelikten büyük miktarda silah ve mühimmat ele geçirildi. Baskın, zekice hazırlanmış istihbarat ve saha operasyonlarıyla başarıya ulaştı. Ele geçirilen malzemeler, Anadolu direniş güçlerinin en kritik ihtiyaçlarını karşıladı.
Son Dönem ve Şehadet
Akbaş Baskını sonrası bölgede etkinliğini artıran Hamdi Bey, Anzavur kuvvetleriyle çatışmaya girdi. 16 Şubat 1920’de esir düştü ve 18 Şubat’ta Biga’ya getirilirken şehit edildi. Cesedi günlerce teşhir edildi, ancak Cumhuriyet’in kurulmasından sonra devlet eliyle onurlandırıldı ve 1941’de resmi şehitlikte defnedildi.
Kişilik ve Miras
Hamdi Bey, hem disiplinli bir devlet adamı hem de cesur, kararlı bir savaşçı olarak tanındı. Bulunduğu her yerde saygı ve sevgiyle anıldı. Görevine bağlılığı, ileri görüşlülüğü ve zorluklar karşısındaki yılmaz cesareti, milli mücadele tarihimizde örnek teşkil eder. Ölümü, genç yaşına rağmen verdiği mücadele ve liderliğiyle Türk milletinin hafızasında güçlü bir kahraman olarak yer aldı.
