Şıhıl Mahşi Tarihçesi
Şıhıl Mahşi, Osmanlı mutfağından günümüze kadar gelen, köklü geçmişi olan geleneksel bir yemektir. Arapça kökenli bir adı olan bu lezzet, Türk mutfağında özellikle Güneydoğu ve Akdeniz bölgelerinde yıllardır yapılmakta ve sevilerek tüketilmektedir. “Mahşi” kelimesi Arapçada “dolma”, “Şıhıl” ise “kabak” anlamına gelir. Yani Şıhıl Mahşi ifadesi, doğrudan “kabak dolması” anlamına gelir. Aynı zamanda bu yemek halk arasında “dolmaların şahı” olarak da bilinmektedir.
Şıhıl Mahşi Hangi Yöreye Ait?
Şıhıl Mahşi yemeği Türkiye’nin güneyinde, özellikle Hatay, Kilis ve Mersin gibi şehirlerde oldukça yaygındır. Bu yemek, yöre mutfağında köklü bir yere sahiptir. Özellikle Kilis’e ait olan versiyonu, 26 Eylül 2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret alarak tescillenmiştir. Yani Şıhıl Mahşi resmen Kilis mutfağına ait bir yemek olarak tanınmaktadır.
Şıhıl Mahşi Nedir?
Şıhıl Mahşi; kabakların içi oyulup kızartıldıktan sonra, kıymalı ve nohutlu harç ile doldurulmasıyla yapılan bir dolma türüdür. Klasik kabak dolmasından farkı, kabakların önce yağda kızartılması ve ardından iç harç ile doldurulup fırında pişirilmesidir. Salçalı-naneli sosla fırınlanan bu özel lezzet, üzerine yoğurt dökülerek servis edildiğinde damaklarda unutulmaz bir tat bırakır.
Şıhıl Mahşi Dolması Nasıl Yapılır?
Malzemeler
- 1 kg dolmalık kabak
- 500 gr dana kıyma
- 2 adet soğan
- 1 çay bardağı sıvı yağ
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1 su bardağı haşlanmış nohut
- 1 avuç doğranmış maydanoz
- Tuz, karabiber, pul biber
- 1 su bardağı su
- 1 yemek kaşığı salça (sosu için)
- 1 tatlı kaşığı kuru nane
- 1 su bardağı çırpılmış yoğurt
- 1 diş sarımsak (yoğurt için)
Yapılışı
- Kabakların kabukları soyulup içi oyulur ve dışı çizilir.
- Kabaklar az yağda hafif yumuşayana kadar kızartılır.
- Soğanlar kavrulur, kıyma eklenip suyunu çekene kadar pişirilir.
- Salça, tuz, baharatlar ve haşlanmış nohut eklenir.
- Ocaktan alınca maydanoz da ilave edilip karıştırılır.
- Kızartılmış kabaklara bu iç harç doldurulur.
- Kabaklar tencereye dizilir, üzerine salçalı-naneli su gezdirilir.
- Önceden ısıtılmış 190 derece fırında yaklaşık 30–35 dakika pişirilir.
- Serviste üzerine sarımsaklı yoğurt dökülerek sunulur.
Hatay Usulü Şıhıl Mahşi Tarifi
Hatay mutfağına özgü olarak Şıhıl Mahşi, zeytinyağlı yemekler kategorisinde daha çok tercih edilen, hafif ve doyurucu bir dolmadır. Bu versiyonda da kabaklar önce kızartılır ve iç harç yine kıyma, soğan, nohut, salça ve baharatlarla hazırlanır. Ancak Hatay usulünde kullanılan salça ve baharatlar daha yoğun lezzet verir. Ayrıca üzerine dökülen sarımsaklı yoğurt ile yemeğe ekşi ve ferahlatıcı bir aroma kazandırılır.
Şıhıl Mahşi Hangi Yöreye Aittir?
Kökeni Osmanlı'ya dayanan bu eşsiz yemek, resmi olarak Kilis mutfağına ait bir tarif olarak tescillenmiştir. Ancak Hatay, Mersin ve Gaziantep gibi şehirlerde de sıkça yapılır ve sofralarda baş köşede yerini alır. Bölge mutfağında farklılık gösterse de, her biri kendine has yorumu ve malzeme dengesi ile sofraları şenlendiren bu dolma, Anadolu’nun dolma geleneğinin önemli temsilcilerinden biridir.
