Sürekli bir şeyler isteyen çocuklara dikkat! Çocuklarınız duygusal açlık yaşıyor olabilir..

Çocukların ebeveynlerinden her zaman daha fazlasını istemesi oldukça önemli bir soruna işaret ediyor. Her gördüğünü isteyen ve istekleri karşılanmadığında çirkinleşebilen çocuklar, duygusal açıdan bazı eksiklerle mücadele ediyor olabilir. Ebeveynlerinde bu duygu durumuna karşı bilinçlenerek çocuklarını doğru bir şekilde yönlendirebilmeleri gerekiyor. Bunun içinse öncelikle çocuklarında oluşan bu duygusal boşluklarla yüzleşerek çocukların ruhunu besleyebilecek anları inşa etmeleri gerekiyor. Çocukların ihtiyaçlarından fazlasını talep etmesi 3.5 yaşına kadar normal karşılanabilirken daha sonrasında bu durumun tehlikeli bir hal alacağı öngörülüyor. Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, çocukların taleplerinin görmezden gelinerek ertelenmeye çalışılması ve geçiştirilmesinin ise bir çözüm yöntemi olmadığını belirtiyor.  Uzman psikolog, Ebeveynlerin bu gibi durumlarda çocuklarının ihtiyaçlarını dinleyerek ‘Evet’ veya ‘Hayır’ şeklinde karşılık vermesini tavsiye ediyor. Bu konu üzerine ebeveynlere yardımcı olabilecek önemli tavsiyelerde bulunan Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, sürekli büyüklerinden istekte bulunan çocukların duygusal açlık yaşayabileceğini belirtti.

'3,5 yaşından önce normal karşılanabilir'

Çocukların ihtiyaçlarından fazlasını talep etmesinin 3,5 yaşında kadar normal olabileceğini söyleyen Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Bu ihtiyaçları giderebilmek için belirli bir düzeyde olduğu takdirde istekler ve beklentiler çevremiz tarafından normal karşılanır. Ama çocuklar bazen ihtiyaçlarından daha fazlasını talep ederler. Bunun altında yatan en önemli sebep onların duygusal açlıklarını yatıştırma istekleridir. 3,5 yaş öncesi dönemde bu tutumları gayet normal karşılanabilir, bu dönemde benmerkezci olabilirler. Bu yaştan sonra eğer bir çocuk hala ihtiyacından fazlasını istiyor, elindekilerle yetinemiyorsa bu isteklerinin altında bir duygusal açlık hali yatıyor olabilir” dedi.

'Bu durumu bir tehlike işareti olarak görmemiz gerekiyor'

Çocukların isteklerini sürekli yinelemesinin altında yatan etkenlerin neler olduğuna odaklanmak gerektiğini söyleyen Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Bu duygusal ihtiyaçlar birçok sebepten kaynaklanabilir. Örneğin ebeveynlerin çocukla çok az zaman geçirmesi, geç saatlere kadar çalışmaları çocuğun isteme davranışının altında yatan sebep olabilir. Oyuncakçıların önünde kendilerini yerlere atıp ağlayan çocuklar, bir dolap oyuncağa sahip olmasına rağmen yine de başka oyuncaklar isteyen çocuklar hepimizin şahit olduğu bir tablodur. Bu durumu bir tehlike işareti olarak görmemiz gerekiyor çünkü ergenliğe geçişle birlikte bu işaretin şiddeti büyümeye başlıyor. Bu çocuklar kendi değerlerini giydiği marka kıyafetlerle ve sahip olduklarıyla ortaya koymaya başlıyorlar” dedi.

'Kendi ihtiyaçlarına dönük yaşayan çocuklar başkalarının ihtiyaçlarını da görmezden gelebiliyorlar'

Elvin Akı Konuk, çocukların 'Hayır' tepkisini doğru bir şekilde öğrenmesi gerektiğini ve bu duygu durumuyla doğru biçimde tanışmaları gerektiğini söyleyerek, “Bu durum sürekli isteyen, karşılığında her istediği gerçekleşen ve bu konuda sınır konulamayan çocukların mutsuzluk, doyumsuzluk, kendini yeterli hissedememe ve benmerkezci bir şekilde büyümelerine neden oluyor. Yetişkin olduklarında yetersizlik hissediyorlar, dışarıdan gelen herhangi bir sınır koymaya, herhangi bir kural koymaya tepkileri, eleştiriye karşı bir hassasiyetleri oluyor. Hayır’ı öğrenemeyen çocuklar ne yazık ki hem okulda akademik yaşantıda hem de iş yaşantısında çeşitli sorunlar yaşayabiliyorlar. Aynı şekilde toplumsal yaşamın kurallarına da uymakta zorluk çekiyorlar. Sürekli kendi ihtiyaçlarına dönük yaşayan çocuklar başkalarının ihtiyaçlarını da görmezden gelebiliyorlar. Bu durum çocuğun yetişkinlikte eşiyle ilişkisini de doğrudan etkileyebiliyor.” dedi.

'Ebeveynler de kendi ihtiyaçlarını çocukları üzerinden gidermeye çalışıyor'

Psikolog Elvin Akı Konuk, refleks de olsa ebeveynlerin çocuklarına karşı gelemediklerini ve çocukların isteklerinin genellikle yerine getirildiğini ve bu durumun da sağlıklı olmadığının altını çizdi. Çocukların doyumsuz isteklerine karşı çok da masumane bakılmamasını tavsiye eden Konuk, “Bunun altında 2 temel sebep var. Bunlardan biri ‘aman çocuğum hiçbir şeyden eksik kalmasın’ düşüncesidir. Bu düşünceyle çocuklara bir şeyler alarak onları mutlu ettiğimizi zannediyoruz fakat aslında onlar duygusal olarak bir şeylerden eksik kalmıyor. Tam tersi bazı yerlerde yaralar oluşturuyoruz. İkinci sebep ise ebeveynlerin kendi çocukluklarında sahip olamadıklarına evlatlarının sahip olmasını istemeleridir. ‘Bana alınmadı ona alınsın, benim olmadı onun olsun’ düşüncesi oluyor. Bu temelde iyi niyetli bir yaklaşımdır fakat aslında yapılan şey, bir yetişkin olarak ebeveynlerin kendi ihtiyaçlarını çocukları üzerinden gidermeye çalışmasıdır. Bu sebeple çocuklar daha çok istemeye başlıyor, az ile yetinemez oluyorlar. Sorunlarını kendi başlarına çözemez hale geliyorlar” dedi.

'Hayır ben bunu alamam’ demek yeterli olmaz'

Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, ebeveynler küçük yaşlardan itibaren çocuklarına her şeye sahip olamayacağının bilincini aşılanmalıdır diyerek “Ebeveyn olarak ileriyi düşünerek hareket etmeli, hayır kelimesini çocuklara öğretebilmeliyiz. Çok küçük yaşlardan itibaren neye neden hayır dediğimizi anlatmalıyız. İstediğini almamak için ‘hayır ben bunu alamam’ demek yeterli olmaz, bu yolla onun düşüncesini reddetmiş ve önemsememiş gibi görünürüz. Ayrıca geçiştirmek de bir çözüm sağlamaz. Çocuğu dinlemek ve istediği şeye neden ihtiyacı olduğunu sormak gerekir. Çocuğa istediklerini hemen almak yerine belirli bir süre tanımak önemlidir. Bu sürenin sonunda bazen çocuğun hevesi geçmiş, isteği kırılmış olabilir. Bu durumda tutarlı olmamız ve ebeveynler olarak da ortak bir tutum sergilememiz gerekiyor. Önce ‘hayır’ sonra ‘evet’ dersek hayır yanıtı bir işe yaramayacaktır.” dedi.

'Çocuklar ödüle alıştırılmamalı'

Ödül ve ceza yöntemiyle çocuklara yaklaşılmasının iyi bir seçenek olmadığına değinen Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Burada ödül bir koşula bağlıdır. Çocuk bir konuda başarılı olduğu takdirde ödül alır, ödül alamazsa ceza almış olur. Örneğin çocuğa karnesinde yüksek notlar aldığı için değil, karne aldığı için bir hediye adı altına ödül verilmeli. Çünkü hediye içten gelen bir şeydir, ödül bir koşula bağlı olarak verilir. Ödüle alışan bir çocuğun akademik hayatında da motivasyonu başarı amaçlı değil ödül amaçlı olacaktır” dedi.

'Çocuğun davranışının altında yatan duygusal ihtiyaçlar neler buna bakılıyor'

Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, terapi sürecinde bu ruhsal durumun sağlıklı bir şekilde aşılabilmesi için tedavi esnasında ebeveyn çocuk ilişkisinin sağlıklı bir şekilde incelenmesi gerektiğini söyleyerek konuya ilişkin “Aileler genelde duygusal tepkiler üzerine uzmanlara başvuruyor. Öfke nöbetleri, ağlama krizleri, çevresine kötü söylemlerde bulunma gibi sebeplerin yaygın sebepler olduğunu söylemek mümkün. Çocuğun kendi benlik algısı nasıl, sosyal ilişkileri nasıl, aileyle ilişkileri nasıl bunlar da inceleniyor. Hemen ardından ebeveyn tutumlarına, onların yaklaşımlarına bakılıyor. ‘Evin düzeni, çocukla geçirilen vakit, çocuk evdeki söz hakkı, hangi duygusal ihtiyaçlarını çocuk nesnelerle karşılamaya çalışıyor?’ gibi kriterler değerlendiriliyor. Terapi sürecinde çocuğun bu davranışının altında hangi duygusal ihtiyaçlar yatıyor önce bunlara bakılıyor. Böylece çocuğun asıl ihtiyacı olan şey öğrenilebiliyor ve isteme davranışını makul düzeye indirmek mümkün hale geliyor.” açıklamasında bulundu. İPEK KIRCA