İzmir’in kültürel derinliği ve tarihi dokusu, UNESCO ile taçlanmaya bir adım daha yaklaştı. Konak Pier’den başlayarak Kadifekale’ye kadar uzanan, içinde Konak Meydanı, Saat Kulesi, Kemeraltı Çarşısı ve Agora gibi önemli yapıları barındıran İzmir Tarihi Liman Kenti, UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne girmek için hazırlıklarını sürdürüyor. 2020 yılında geçici listeye giren bölge için hazırlanan adaylık dosyasının, 2026 yılının ilk çeyreğinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na sunulması bekleniyor. Sürecin planlandığı şekilde ilerlemesi durumunda, 2027 yılında UNESCO uzmanlarının İzmir’e gelerek yerinde inceleme yapması, 2028’de ise kalıcı liste kararı alınması öngörülüyor.
Uluslararası görünürlük ve prestij sağlıyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Tarihi, Tanıtım ve Turizm Dairesi Başkanı Hasibe Velibeyoğlu, UNESCO adaylığının kültürel mirasın tüm insanlık adına korunması açısından taşıdığı evrensel önemi vurguladı. Velibeyoğlu, bu sürecin sadece uluslararası prestij sağlamadığını, aynı zamanda yerel yönetimlere kültürel mirasın korunması ve sürdürülebilir yönetimi konusunda büyük sorumluluklar yüklediğini ifade etti. İzmir’in daha önce Efes ve Bergama ile UNESCO listesine girdiğini hatırlatarak, İzmir Tarihi Liman Kenti’nin de bu listeye dahil edilmesiyle birlikte kentin dünya çapındaki kültürel konumunun daha da güçleneceğini dile getirdi.
Tarihi bir fırsat sunacak
UNESCO sürecinin organizasyonunu üstlenen İzmir Büyükşehir Belediyesi, aynı zamanda tarihi aksın korunmasına yönelik fiziksel projeler yürütüyor. Alan yönetimi için bina tahsisi, uzman personel istihdamı, restorasyon ve cephe sağlıklaştırma çalışmaları gibi birçok başlıkta aktif katkı sunuluyor. Agora, Antik Tiyatro ve Kadifekale çevresindeki kamulaştırmalarla birlikte arkeolojik katmanların ortaya çıkarılması sağlanırken, kazı çalışmaları da belediye desteğiyle ivme kazandı. Velibeyoğlu’na göre, bu çabalar sadece bir unvan kazanımının ötesinde, bölgenin özgün kimliğinin belgelenmesi ve korunması açısından tarihi bir fırsat sunuyor.
İzmir’in şansı yüksek
İzmir Tarihi Liman Kenti Alan Başkanı Abdülaziz Ediz, sürecin 2018’de başladığını ve 2020’de geçici listeye girildiğini anımsatarak, 2026’nın ilk çeyreğinde dosyanın teslim edilmesinin hedeflendiğini belirtti. Ediz, yapılan bilimsel çalışmalar ve yerel iş birlikleriyle güçlü bir dosya ortaya koyduklarını, yıl sonuna kadar eksiklerin tamamlanarak UNESCO’ya gönderilecek adaylık dosyaları arasında İzmir’in de yer alacağını vurguladı.
10 kişilik Bilim Kurulu hazırladı
Adaylık dosyası; İzmir Tarihi Liman Kenti Alan Başkanlığı uzmanlarının yanı sıra Dokuz Eylül, Ege, Katip Çelebi ve Manisa Celal Bayar üniversitelerinden akademisyenlerin katıldığı 10 kişilik Bilim Kurulu’nun katkılarıyla hazırlandı. Süreci yönlendiren Alan Yönetim Planı, 29 Haziran 2022’de 17 kurum ve kuruluştan oluşan Eşgüdüm ve Denetleme Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe girdi. Mayıs ayında ise UNESCO danışma organı ICOMOS, İzmir’de beş günlük bir inceleme yaparak adaylık dosyasına yönelik değerlendirmelerini sundu. Kurulun önerileri doğrultusunda revize edilen dosya, kalıcı listeye girişin anahtarı olacak.
Tarihi Liman Kenti
İzmir’in antik liman kenti kimliğini taşıyan bölge, bugün UNESCO geçici listesinde “Tarihi Liman Kenti” başlığıyla yer alıyor. Konak Meydanı, Saat Kulesi ve Kemeraltı gibi kentin simgelerini içeren alanda, zaman içinde iç limanın dolmasıyla oluşan ve dünyanın en eski açık hava alışveriş merkezlerinden biri olarak bilinen Kemeraltı Çarşısı da bulunuyor.
