Kızı tanrılara kurban edilmek istenir, savaştan zaferle döner ama evinde hançerle karşılanır… Miken Kralı Agamemnon’un yaşamı, Antik Yunan mitolojisinin en çarpıcı politik ve ahlaki ikilemlerini barındırıyor. Peki, Tarihte Agamemnon kimdir? Agamemnon nasıl öldü?
Agamemnon: Miken’in Kaderini Belirleyen Kral
Agamemnon, Antik Yunan mitolojisinin en çarpıcı figürlerinden biridir. Miken kralı ve Sparta Kralı Menelaos’un ağabeyi olan Agamemnon, Truva Savaşı’nda Yunan ordularının başkomutanı olarak öne çıkar. Soylu bir aileye, Atreus ve Aerope’nin oğlu olarak doğan Agamemnon’un kaderi, tanrılarla ve ihanetlerle örülmüş bir trajediyi yansıtır.
Truva’ya sefere çıkacak Yunan donanması, Avlis kıyılarında rüzgâr beklerken, tanrıça Artemis’in gazabı ordunun ilerleyişini engeller. Bir kahin, rüzgârların yeniden esebilmesi için Agamemnon’un kızı İphigenia’yı tanrıçaya kurban etmesi gerektiğini bildirir. Zor bir kararın eşiğinde kalan kral, sonunda bu kurbanı kabul eder. Ancak İphigenia’nın ölümü son anda Artemis tarafından engellenir; tanrıça, kızın yerine bir dişi geyik göndererek İphigenia’yı kurtarır ve onu gizlice tapınağına rahibe yapar. Böylece rüzgârlar serbest kalır ve sefere devam edilir.
Savaşın sonunda zaferle dönen Agamemnon, Truva’nın esrarengiz kâhini Kassandra’yı da yanında getirir. Ancak bu dönüş, evinde derin bir krizin fitilini ateşler. Karısı Klytaimnestra, kızlarının kurban edilişini ve Agamemnon’un Kassandra’yla birlikte dönmesini affetmez. Klytaimnestra, sevgilisi Aigisthos’la birlikte bir komplo kurar ve kralı kendi evinde, sofrada, kalleşçe katleder.
Homeros’un Odysseia destanında Agamemnon’un ruhu, Hades diyarında Odysseus’a rastlar ve ölümüyle ilgili şu çarpıcı sözleri sarf eder:
“Aigisthos’tur sonumu hazırlayan,
hain karımın işbirliğiyle.
Soframa oturttu önce,
sonra da bir sığır gibi boğazladı beni.”
Agamemnon’un trajedisi burada bitmez. Oğlu Orestes, babasının intikamını almak için annesi Klytaimnestra’yı ve onun suç ortağı Aigisthos’u öldürerek ailesinin kader döngüsünü tamamlar.
Bazı efsaneler, Agamemnon’un sonunun farklı bir biçimde, tıpkı Tantalos gibi, cezalandırıcı bir havuzda boğularak geldiğini de öne sürer. Ancak her rivayet, onun kaderinin hem insan hem tanrı eliyle yazıldığını gösterir.
