Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’nün aldığı kararla, 19 büyükşehirde 45 ilçede faaliyet gösteren 64 Tüketici Hakem Heyeti 23’e düşürüldü. Buna göre 41 hakem heyeti 1 Ekim 2025’ten itibaren yeni başvuru alamayacak ve 1 Ocak 2026 tarihi itibarıyla tamamen kapatılacak.
Tüketici Örgütleri Konfederasyonu (TÖK) ve Tüketiciler Konfederasyonu (TÜKON), söz konusu kararın “tüketici adaletini işlevsiz hale getireceği” gerekçesiyle yürütmenin durdurulması ve işlemin iptali istemiyle dava açtıklarını duyurdu.
“Telafisi Güç Zararlar Doğuracak”
Tüketici örgütleri, kapatma kararının on milyonlarca vatandaşın ücretsiz, hızlı ve erişilebilir biçimde başvuru yapabildiği en önemli adalet kanalını zayıflattığını vurguladı. Yapılan açıklamada, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 66. maddesiyle öngörülen 6 aylık karar süresinin nüfusu yoğun illerde heyet sayısının azaltılmasıyla artık karşılanamayacağı belirtildi. Örgütlerin açıklamasında, Antalya, Konya, Manisa, Aydın ve Samsun gibi büyük nüfuslu illerde heyet sayısının yarıdan fazla düşürülmesinin “hak arama süreçlerini fiilen kullanılamaz hale getireceği” ifade edildi.
“Kanuna, Anayasaya ve Sosyal Devlet İlkesine Aykırı”
TÖK ve TÜKON tarafından yapılan açıklamada, tüketici hakem heyetlerinin ilçe düzeyinde örgütlenmiş yapısının bakanlık kararıyla il müdürlüklerinde merkezileştirilmesinin kanuna aykırı olduğu savunuldu. Anayasa’nın 172. maddesine atıf yapılarak, devletin tüketiciyi koruma yükümlülüğünün bu kararla ihlal edildiği dile getirildi.
Örgütler ayrıca, 2025 yılı itibarıyla 149 bin TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda tüketicilerin ücretsiz başvuru yapabildiğini, bu nedenle hakem heyetlerinin azaltılmasının dar gelirli yurttaşlar açısından ağır sonuçlar doğuracağını belirtti.
“Tüketiciyi Güçsüzleştiren Bir Yaklaşım”
Açıklamada, Türkiye genelinde bugün 211 olan hakem heyeti sayısının önce 170’e, ardından planlamalar doğrultusunda yaklaşık 110–115’e düşürülmesinin kamu yararını yok saydığı ifade edildi. Kayıtların azalmasıyla artacak dosya yükünün karar sürelerini uzatarak “sessiz mağduriyet oluşturacağı” vurgulandı.
TÖK ve TÜKON, tüketici haklarının daraltılmasına karşı hem hukuki hem toplumsal mücadeleyi sürdüreceklerini belirterek şu ifadeye yer verdi:
“Bu hukuka aykırı uygulamanın takipçisi olacağız. Tüketicinin hak arama yollarının daraltılmasına karşı demokratik mücadelemizi sonuna kadar sürdüreceğiz.”
İşte açıklamanın tamamı:
"Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından alınan kararla, 19 Büyükşehirde 45 ilçede faaliyet gösteren 64 Tüketici Hakem Heyeti 23’e düşürülmüş; 41 hakem heyetinin ise 01.10.2025 tarihinden itibaren yeni başvuru alamayacağı ve 01.01.2026 tarihi itibarıyla kapatılacağı açıklanmıştır. Bu karar, 1995 yılından bu yana milyonlarca tüketicinin ücretsiz, hızlı ve erişilebilir biçimde hak aradığı Tüketici Hakem Heyetlerinin yapısını işlevsiz hale getirmekte ve tüketici adaletine ciddi bir darbe vurmaktadır.
Ticaret Bakanlığının aldığı bu karar, sebep–konu–amaç yönünden hukuka aykırı olup kamu yararı taşımamaktadır. Tüketici yurttaşlar açısından telafisi güç ve imkânsız zararlar doğuracağı için yürütmesinin durdurulması ve işlemin tamamen iptali istemiyle Bakanlığın bu kararını yargıya taşımış bulunuyoruz. Dava açılmış olup, süreci şeffaflıkla kamuoyu ile paylaşmaya devam edeceğiz.
Neden Bu kararı yargıya taşıdık;
Bu karar, Antalya, Konya, Manisa, Aydın ve Samsun gibi nüfusu yüksek illerde heyet sayılarının yarıdan fazla azaltılması, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (6502) 66. maddesi ile öngörülen 6 aylık karar verme süresinin artık karşılanamayacağını açıkça ortaya koymaktadır. Bu durum, tüketiciler için hak arama süreçlerinin yavaşlaması, belirsizleşmesi ve fiilen kullanılamaz hale gelmesi anlamına gelmektedir.
Ticaret Bakanlığının bu düzenlemesi, hem kanuna hem anayasaya hem de sosyal hukuk devleti ilkelerine aykırıdır. TKHK m.66/2’ye göre illerde tüketici hakem heyetlerine ticaret il müdürü; ilçelerde ise kaymakam başkanlık etmektedir. İlçe heyetlerinin kapatılarak yapının il müdürlüklerinde merkezileştirilmesi, kanunun öngördüğü ilçe temelli yapıya aykırılık teşkil etmektedir. Ayrıca Anayasa’nın 172. maddesi devlete tüketiciyi koruyucu tedbirleri alma yükümlülüğü vermekteyken, hak arama yollarını daraltan bu karar anayasal güvenceleri zedelemektedir.
Tüketici Hakem Heyetleri, milyonlarca vatandaşın avukat tutmadan, harç ve masraf ödemeden başvuru yapabildiği ilk ve en yakın adalet mercii niteliğindedir. 2025 yılı itibarıyla 149.000 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda ücretsiz başvuru yapılabilen bu mekanizmanın zayıflatılması, özellikle dar gelirli tüketicilerin hak arama imkanlarını fiilen ortadan kaldıracaktır. Azalan heyet sayısı ve artacak dosya yükü nedeniyle karar süreleri uzayacak, tüketici sessiz mağdur haline gelecek ve hak arama motivasyonu kırılacaktır.
Bugün 211 olan hakem heyeti sayısının 170’e düşürülmesi; idarenin bilinen planlamalarına göre ülke genelinde heyet sayısının 110–115 seviyelerine kadar indirilecek olması, kamu yararının göz ardı edildiğini açıkça göstermektedir. Bu yaklaşım tüketiciyi güçlü piyasa aktörleri karşısında yalnızlaştırmakta ve sosyal hukuk devleti ilkesine aykırılık oluşturmaktadır.
Tüketici Hakem Heyetleri, halkımızın adalete erişimindeki en önemli dayanaklardan biridir. Bu hakkın daraltılmasına, tüketicinin korunmasını zayıflatacak her türlü uygulamaya karşı hukuksal ve toplumsal mücadelemizi sürdüreceğiz.
TÜKETİCİ ÖRGÜTLERİ KONFEDERASYONU (TÖK) VE TÜKETİCİLER KONFEDERASYONU (TÜKON) OLARAK, TÜM BİLEŞENLERİMİZLE BİRLİKTE TÜKETİCİNİN HAK ARAMA YOLLARININ DARALTILMASINA KARŞI DEMOKRATİK MÜCADELEMİZİ SONUNA KADAR SÜRDÜRECEĞİMİZİ VE BU HUKUK DIŞI UYGULAMANIN TAKİPÇİSİ OLACAĞIMIZI KAMUOYUNA SAYGIYLA DUYURURUZ.
Tüketici Örgütleri Konfederasyonu Tüketiciler Konfederasyonu"
