Akaryakıttan doğalgaza, derin deniz sondajından uluslararası yatırımlara kadar uzanan dev bir enerji ağı... Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, yalnızca geçmişiyle değil, sahiplik yapısıyla da dikkat çekiyor.
Türkiye Petrolleri sahibi kim?
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), 1954 yılında Türkiye’de petrol ve doğalgaz arama, üretim ve dağıtım faaliyetlerini yürütmek üzere kurulmuş kamu sermayeli bir şirkettir. Merkezi Ankara’da bulunan şirket, Türkiye Varlık Fonu’na bağlıdır ve arama-üretim süreçlerinden enerji taşımacılığına kadar geniş bir yelpazede faaliyet göstermektedir.
TPAO, 7 Mart 1954’te kabul edilen 6326 sayılı Petrol Kanunu’nun ardından, 6327 sayılı kanunla 150 bin lira sermaye ile kurulmuştur. Türkiye’de petrol ve doğalgaz alanında kamusal yetkiyle faaliyet yürüten ilk kuruluştur. İlk organizasyon yapısı 10 Aralık 1954’te tamamlanmıştır.
1958 yılında Batman’daki Germik sahasında gerçekleştirilen keşif, TPAO’nun ilk büyük üretim adımı olmuştur. Bunu Batı Raman sahasının bulunması ve 1960’ta İstanbul Petrol Rafinerisi A.Ş. (İPRAŞ) gibi sanayi ortaklıkları izlemiştir.
Yurt içi faaliyetleri
TPAO, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde ham petrol ve doğalgaz üretimi gerçekleştirmektedir. Batman, Adıyaman ve Trakya Bölgesi, üretimin ana merkezleri arasındadır. 2015 yılı itibarıyla, Türkiye içindeki toplam üretimin yaklaşık %70’ini gerçekleştirdiği rapor edilmiştir. Şirketin doğal gaz üretimi de özellikle Trakya’daki sahalarda yoğunlaşmıştır.
TPAO ayrıca 1990’lı yıllardan itibaren Türkiye’nin enerji güvenliğini desteklemek amacıyla doğal gaz depolama projelerine odaklanmıştır. Kuzey Marmara ve Değirmenköy yeraltı doğal gaz depolama tesisleri bu bağlamda 2007 yılında devreye alınmıştır.
Yurt dışı faaliyetleri
TPAO, 1987 yılından itibaren yurt dışında da faaliyet göstermeye başlamış; Libya, Rusya, Irak, Azerbaycan ve Kazakistan gibi ülkelerde arama ve üretim çalışmaları yürütmüştür. Azeri-Çıralı-Güneşli ve Şah Deniz gibi projelere iştirak ederek Türkiye'nin enerji temini ve enerji diplomasisine katkı sağlamıştır.
Türkiye Petrolleri markası ile akaryakıt dağıtımı
1963’te kurulan ilk akaryakıt istasyonları 2009 yılından itibaren TP Petrol Dağıtım A.Ş. adıyla faaliyet göstermeye başlamıştır. 2017 yılında Zülfikarlar Holding bünyesindeki Turkuaz Petrol tarafından devralınarak özelleştirilmiş ve Türkiye Petrolleri markasıyla yoluna devam etmiştir. Bugün, 800’ü aşkın istasyon ve 9 dolum tesisi ile Türkiye genelinde faaliyet göstermektedir.
