Türkiye'de kenelerle ilgili yapılan bilimsel çalışmalara bir yenisi eklendi. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TOGÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Adem Keskin, ülkede ilk kez görülen "Haemaphysalis longicornis" adlı kene türünün Türkiye faunasına resmen dahil edildiğini açıkladı. Bu tespitle birlikte Türkiye'de kayıtlara geçen kene türü sayısı 56'ya yükseldi.
Uzak Doğu’dan Gelen Tehlike
Japon Ormancılık ve Orman Ürünleri Araştırma Enstitüsü Yaban Hayatı Ekolojisi Bölümünden Dr. Kandai Doi ile birlikte yürütülen ortak araştırma kapsamında, geçtiğimiz yıl İstanbul’da bir vatandaşın üzerinde bulunan kene örneği incelendi. Yapılan analizler sonucunda bu türün, Asya kökenli istilacı bir tür olan Haemaphysalis longicornis olduğu belirlendi.
Prof. Dr. Adem Keskin, "Bu kene türü büyük olasılıkla Çin menşeli. Sahadan elde ettiğimiz veriler, bu türün ülkemize 3-4 yıl önce giriş yaptığını ve artık burada ürediğini gösteriyor," dedi. Keskin, bu bulguların uluslararası hakemli bilimsel dergi Experimental and Applied Acarology’de yayımlandığını da sözlerine ekledi.
Yerleşti ve Üremeye Başladı
Saha çalışmaları kapsamında Eylül 2024’ten bu yana düzenli olarak aynı bölgeden örnekler topladıklarını belirten Keskin, "Kenenin larva, nimf ve ergin dişi evrelerini gözlemledik. Bu da, türün ülkemizde yalnızca geçici olarak bulunmadığını, kalıcı hale gelerek çoğalmaya başladığını gösteriyor," şeklinde konuştu.
Halk Sağlığı Açısından Ciddi Tehdit
Uzmanlar, Haemaphysalis longicornis’in yalnızca biyolojik bir çeşitlilik unsuru değil, aynı zamanda ciddi bir halk sağlığı tehdidi olduğuna da dikkat çekiyor. Prof. Dr. Keskin, "Bu kene, Hyalomma marginatum gibi bilinen vektörlerle benzer şekilde, 30’dan fazla farklı hastalık etkenini taşıyabiliyor. Şu anda hem popülasyon takibi yapıyoruz hem de taşıdığı potansiyel patojenleri araştırıyoruz," dedi.
TOGÜ’nün desteğiyle sürdürülen bu çalışmalarda, kenenin yayılım alanları ve olası hastalık taşıyıcılığı detaylı olarak inceleniyor. Prof. Keskin, elde edilen verilerin ilerleyen süreçte bazı kene türlerinin taksonomik isimlendirmelerinde değişiklik yapılmasına da neden olabileceğini ifade etti.
Uluslararası Boyutta Endişe
Dr. Kandai Doi ise yaptığı açıklamada, bu türün özellikle Çin, Kore ve Japonya gibi Uzak Doğu ülkelerinde yaygın olarak görüldüğünü belirterek, "Haemaphysalis longicornis, 2017’den sonra ABD’ye de ulaştı ve orada hayvancılık sektörü başta olmak üzere ciddi sağlık sorunlarına neden oldu. Türkiye’de tespit edilmesi, küresel yayılım haritası açısından oldukça önemli bir gelişme. Bu kene, istilacı bir tür olarak hem hayvan hem insan sağlığı açısından yüksek risk taşıyor," dedi.
Uzmanlar, halkı özellikle yaz aylarında doğa yürüyüşleri, tarla ve ormanlık alanlardaki faaliyetlerde dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. Yeni tespit edilen bu istilacı türün, iklim değişikliği ve küresel biyolojik hareketlilikle bağlantılı olarak Türkiye'deki ekosistemlere nasıl etki edeceği ise ilerleyen dönemde yapılacak çalışmalarla netlik kazanacak.
