Van ve Ordu, şaşırtıcı bir doğa olayına tanıklık etti: Kuzey Işıkları'nın eşsiz dansı. İrfan Üstün'ün objektifinden yansıyan bu nadir görüntüler, gözlemcilerde hayranlık uyandırdı.
Bilim dünyasını da harekete geçiren bu olay, güçlü bir solar fırtınanın Dünya'nın manyetik alanıyla etkileşime girmesiyle meydana geldi. Avrupa'nın yanı sıra Türkiye'nin de farklı bölgelerinde gözlemlenen bu görsel şölen, gökyüzünü kırmızı ve yeşil tonlarıyla süsledi. Ünye ilçesi, bu doğa harikasına ev sahipliği yapan yerler arasındaydı. Astronomi meraklıları ve doğa tutkunları, bu benzersiz gökyüzü olayını hayranlıkla izledi.
Peki bu büyüleyici fenomen nasıl oluşuyor? Kutup aurorası olarak da bilinen Kuzey Işıkları, Güneş'ten yayılan yüklü parçacıkların Dünya'nın manyetik alanıyla etkileşime girmesi sonucu ortaya çıkıyor. En çok kutup bölgelerinde gözlemlenen bu ışımalara, kuzeyde Aurora Borealis, güneyde ise Aurora Australis adı veriliyor.
Bu etkileyici doğa olayı, genellikle kuzey ve güney kutup dairelerinin içindeki 60 ile 72 derece enlemleri arasında yer alan bölgelerde meydana geliyor. Kuzey manyetik kutbuna ne kadar yakınsa, aurora olayının görülme olasılığı o derece artıyor. Gündönümlerinde daha sık rastlanan Aurora Borealis, kutuplara yakın bölgelerdeki uzun karanlık dönemler ve güçlü manyetik alan sayesinde, Dünya'nın dört bir yanında hatta diğer gezegenlerde bile izlenebilen bir göz alıcı gösteri sunuyor.
Kuzey Işıkları'nın Van'da ne işi var?
Kuzey Işıkları'nın (Aurora Borealis) Van gibi düşük enlemlerde gözlemlenmesi oldukça sıra dışı bir durumdur. Genellikle Kuzey Kutbu'na yakın bölgelerde görülmesi beklenen bu doğa olayı, Türkiye gibi düşük enlemlerde nadiren rastlanan bir fenomendir. Ancak güçlü bir güneş fırtınası sonrasında, yüksek hızda Güneş'ten fırlayan yüklü parçacıkların Dünya'nın manyetik alanıyla etkileşime girmesi neticesinde, bu parçacıklar kutuplardan daha güneye, hatta ekvatora yakın bölgelere kadar ilerleyebilir. Bu süreç, Kuzey Işıkları'nın beklenmedik coğrafyalarda görülmesine olanak tanır.
Bu nadir durum şu şekilde gerçekleşir:
-
Güçlü Güneş Fırtınası: Bir güneş fırtınası veya koronal kütle ejeksiyonu (CME), Güneş'in yüzeyinden büyük miktarda yüklü parçacığı uzaya fırlatabilir. Bu fırtınalar özellikle güçlü olduğunda, Dünya'ya ulaşan yüksek enerjili parçacıkların miktarı artar.
-
Genişleyen Auroral Oval: Bu yüklü parçacıklar Dünya'nın manyetik alanına çarptığında, kutup bölgelerinde görülen auroral oval genişler ve bu nedenle Kuzey Işıkları normalden daha güney enlemlere doğru kayabilir.
-
Geçici Manyetik Sapmalar: Dünya'nın manyetik alanındaki geçici sapmalar da Kuzey Işıkları'nın beklenmeyen yerlerde görülmesine yol açabilir.
Van'da Kuzey Işıkları'nın görülmesi, belirtilen olağanüstü koşulların bir sonucu olabilir. Ancak bu tür durumlar oldukça nadir olduğu için, böyle bir olayın doğrulanması için yerel gözlemler, fotoğraf ve video kayıtları gibi kanıtların bilim insanları tarafından incelenmesi gerekmektedir. Bu durum genellikle kutup ışıklarının alışılmış coğrafyasının dışında bir gözlem için bir açıklama sunar.
