TÜBİTAK ile Çin Bilimler Akademisi iş birliğiyle yürütülen 2025 çağrısı sonuçlandı. Program kapsamında sadece 4 proje destek alırken, Ege Üniversitesi bu projelerin yarısını üstlenerek önemli bir bilimsel başarıya imza attı. Üniversitenin Güneş Enerjisi Enstitüsü’nden Prof. Dr. Ceylan Zafer tarafından yürütülen “Radyasyona Dayanıklı Esnek Perovskit/Organik Tandem Güneş Hücreleri için SAM-Mühendislikli Arayüzler” ile Güneş Enerjisi Enstitüsü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Burak Gültekin’in partneri olduğu “Yenilikçi Arayüz Malzemeleri ile Perovskit/Organik Tandem Güneş Hücrelerinde Verimlilik ve Kararlılığın Artırılması” projeleri destek kapsamına alındı. Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, üniversitenin uluslararası araştırma kapasitesinin her geçen gün güçlendiğini belirterek, bilim insanlarını tebrik etti.
Uzay için yeni nesil esnek güneş hücreleri geliştirilecek
Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ceylan Zafer’in yürüttüğü projede hedef, uzay ve havacılık uygulamalarına yönelik hafif, katlanabilir, yüksek verimli güneş hücreleri geliştirmek. Projede perovskit ve organik güneş hücreleri tek bir yapı içinde birleştirilirken, bu yapının arayüzleri “SAM” adı verilen özel molekül katmanlarıyla mühendislik yaklaşımıyla optimize ediliyor. Özellikle triazatruksene (TAT) tabanlı SAM moleküllerinin UV ışığıyla aktive edilerek enerji dengesini ayarlaması, yüzey kusurlarını pasiflemesi ve yük taşınımını artırması hedefleniyor. Geliştirilecek cihazlar uzay koşullarını taklit eden zorlu testlere tabi tutulacak. Elektron ve proton ışınlaması, UV maruziyeti ve sıcaklık döngüleri gibi stres testleriyle cihazların dayanıklılığı ölçülecek.
Dünyadaki temiz enerji dönüşümüne de katkı sağlayacak
Prof. Dr. Zafer, çalışmanın Türkiye’deki malzeme mühendisliği bilgi birikimini, yurtdışındaki uzay test altyapılarıyla birleştirdiğini vurguladı. Projenin yalnızca bilimsel çıktılar hedeflemediğini, uzay teknolojilerinde yerli çözümler ve genç araştırmacı yetiştirilmesi açısından büyük önem taşıdığını belirtti. Geliştirilecek hücrelerin sadece uzay teknolojilerine değil, dünyada temiz enerji dönüşümüne de katkı sunacağı ifade edildi.
Esnek, hafif ve radyasyona dayanıklı enerji çözümleri
Araştırma ekibinden Dr. Öğr. Üyesi Adem Mutlu, çalışmada cam paneller yerine esnek polimer tabanlı yüzeyler kullanılacağını açıkladı. Bu sayede geliştirilecek hücreler, uydu yüzeylerinden katlanabilir platformlara, insansız hava araçlarından taşınabilir elektroniklere kadar pek çok alanda kullanılabilecek. SAM‑mühendislikli arayüzlerin hem verimliliği hem uzun süreli kararlılığı artıracağına dikkat çeken Dr. Mutlu, projenin esnek güneş hücreleri teknolojisini havacılık ve uzay odaklı özel uygulamalarda yeni bir seviyeye taşıyacağını söyledi.
