Üniversite sınavı sonuçlarının açıklanmasıyla yeni dönemde üniversiteye geçecek öğrenciler için tercih serüveni başladı. Geleceklerini etkileyecek seçimi yapacak olan öğrenciler ve aileleri, gençlerin alacakları eğitim kalitesinin yanı sıra, aynı zamanda ülkenin en önemli sorunlarından biri olan barınma konusunda da alternatifler aramak zorunda kalıyor. Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) yurtlarının kapasite azlığı ve özel yurt fiyatlarının da eğitim yıl boyunca en düşük 160 bin TL’den 400 bin TL’ye kadar çıkıyor olması, aileleri karara kara düşündürüyor. Bütçesi özel yurtlara yetmediği için daire kiralamak isteyen öğrenci ise ya ev bulamıyor ya da evlerin fiyatları yurtlarınkini aratmıyor. Kiralayacağı evin içini doldurmak için gereken ikinci el mobilyaların fiyatları ise sıfır mobilyalarla yarışır durumda. Daireyi kiralamak için ilk etapta verilmesi gereken depozito, kira ve emlakçı ücreti de göz önüne alınırsa, ailelerin bu masrafları karşılaması mümkün değil.
‘Hayal bile kurmuyorlar’
Öğrencilerin üniversiteye gitmek için küçük yaşlardan itibaren başladıkları sınav serüveninin ardından bu kez de kazandıkları şehirlerde eğitim alabilmek ve barınma gibi temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için yeni bir serüvene başlamak zorunda kaldıklarını kaydeden Eğitim-İş İzmir Bayraklı Şube Başkanı Havva Elif Yıldız, bu sürecin hem öğrenciyi hem de ailelerini yıprattığını söyledi. Gerek KYK yurtlarının kapasitelerinin az olduğunu söyleyen Yıldız, özel yurtların fiyatlarındaki fahiş artışların ailelerin maddi imkanlarının çok üzerinde olduğunu vurgulayarak, “Geçim sıkıntısı artık sadece asgari ücretliyi vurmuyor. Eskiden orta halli dediğimiz memur ve öğretmenler bile artık düşük gelirli sınıfında yer alıyor. Önceleri memur ve öğretmenlerin çocukları başka şehirlerde çok rahat şekilde üniversiteye gider eğitimini alırdı. Artık asgari ücretli ailelerin çocukları üniversiteye gitme hayali bile kurmazken, memur çocukları da gelecekleri için ailelerini böyle bir maddi yükümlülük altına sokmak istemiyor. Çocuklarının üniversite okumasını isteyen aileler ise çocuklarını en azından kendi şehirlerinde okumalarını istiyor. Böylece hem barınma hem de gıda masraflarından az da olsa tasarruf yapmayı umuyorlar” dedi.
‘Aylık 60 bin lira masraf’
Özel yurt fiyatlarının özel denetimlere tabi tutulması gerektiğinin altını çizen Yıldız, “Ailelerinden farklı şehirlerde okumak isteyen öğrenciler özel yurtların ücretlerini ödeyemedikleri için cemaatlere ait tarikat yurtlarında, sermaye kıskacı içinde yaşamak zorunda kalıyor” ifadelerini kullandı. Bir öğrencinin sadece barınma maliyetinin aylık 20-25 bin TL’lere ulaştığını vurgulayan Yıldız, “Bir yurt veya daire kirası 20-25 bin TL. Bu sadece aylık barınma ücreti. Bu öğrencinin gıda, giyim, eğitim, ulaşım gibi daha birçok ihtiyacı var. Tüm bu ihtiyaçlar toplandığında ailesinin o öğrenciye aylık 50-60 bin TL para göndermesi gerekiyor. Asgari ücretle geçinmeye çalışan aileler bunu zaten karşılayamaz. Emekli bile aldığı maaşın tamamını çocuğuna yurt kirası için gönderse ancak yetiyor. Ama 1 ay boyunca kendisi ne yiyecek, çocuğunu nasıl beslenecek? Eskinin orta hallisi dediğimiz memur kesim de bu paraları karşılayabilecek durumda değil” şeklinde konuştu.
‘Endişeyle yaşıyorlar’
Sahte diploma skandallarına da değinen Yıldız, “Artık öğretmenlerin öğretmen olduğu bile şaibeli. Birçok öğretmen üniversiteye gitmeden öğretmenlik yapmaya başlamış. Bu skandallar bırakın üniversiteye gitmeyi düşünen öğrencileri, halihazırda üniversitede olan öğrencileri bile tedirgin ediyor. Artık kimse aldığı diplomaya güvenemez haline geldi. Bir yandan diplomalar işe yaramazken, mezunlar iş bulamazken, bu ülke hükümet tarafından 2025 yılında ‘yılın öğretmeni’ seçilen bir öğretmenin, aslında gerçekten öğretmenlik eğitimi almadığını, diplomasının sahte olduğunu öğrendi. Bu ülkede gençler artık üniversiteyi de kazansa, barınma sorununu da çözse, mezun da olsa, uğraşlarının boşa olduğunu, diplomaların sahte veya geçersiz sayılabileceği endişesiyle yaşıyor. Ne yazı ki ülke bu hale gelmiş durumda” dedi.
Yıllık 400 bin TL
İzmir’de üniversite kazanan bir öğrencinin özel bir yurtta kalması için aylık en düşük 16 bin TL’yi gözden çıkarması gerekiyor. Ancak bu ücretin içinde genellikle kahvaltı veya akşam yemeği dahil olmuyor. İzmir’de özel yurt fiyatları aylık 40 bin TL’yi bulurken 10 aylık eğitim sürecinde bu rakam 400 bin TL’ye kadar çıkıyor. Apart tarzı yurtlarda ise tek odada 5-6 kişi kalındığı takdirde bu fiyat 10 bin TL’ye kadar iniyor. Yurt yerine kiralık daire tutmak isteyen öğrenciler için ise ya daireler eski ve dayanıksız, kot altı denilen bodrum katlardan oluşuyor, ya da bazı ev sahipleri kiraları yıllık istiyor. Her halükarda öğrenciler için barınma ihtiyacı, 2025-2026 eğitim öğretim yılında da büyük bir kriz haline gelecek gibi gözüküyor.
