Modern mikronöroşirürjinin öncüsü, dünyaca ünlü Türk beyin cerrahı Prof. Dr. Gazi Yaşargil, 99 yaşında yaşamını yitirdi. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, acı haberi sosyal medya hesabından duyurdu.
Tıp biliminin sınırlarını zorlayan, milyonlarca insanın hayatına dokunan bir isim: Prof. Dr. Gazi Yaşargil. "Yüzyılın Beyin Cerrahı" olarak tarihe geçen Yaşargil’in kim olduğu ve neden yaşamını yitirdiği, bugün toplumun dört bir yanında araştırılıyor. Ardında bir asra sığmayan başarılar bırakan bu büyük hekimin hayatı yeniden gündemde.
Prof. Dr. Gazi Yaşargil kimdir?
Tıp dünyasında devrim niteliğinde yöntemler geliştiren ve “Yüzyılın Beyin Cerrahı” unvanıyla onurlandırılan Yaşargil, 1925 yılında Diyarbakır’ın Lice ilçesinde dünyaya geldi. Eğitimine Ankara’da başlayan Yaşargil, tıp tahsilini Almanya ve İsviçre’de tamamladı. Tıp kariyeri boyunca özellikle beyin damar hastalıkları ve mikrosinir cerrahisi alanında çığır açtı.
Bilimsel Mirası: Mikronöroşirürjinin Kurucusu
Yaşargil’in tıpta çığır açan en önemli katkılarından biri, mikroskop destekli beyin cerrahisini klinik pratiğe kazandırması oldu. Bu yöntem sayesinde daha önce imkânsız kabul edilen ameliyatlar mümkün hale geldi. Zürih Üniversitesi’nde kurduğu mikronöroşirürji laboratuvarı, 25 yıl boyunca dünyanın dört bir yanından beyin cerrahlarına eğitim verdi.
Kendisi tarafından geliştirilen ve hâlen kullanılan “Yaşargil klipsi” ve “Leyla retraktörü” gibi cerrahi aletler, nöroşirürji alanında standart donanımlar haline geldi.
Sürgünden Onura: Haymatlos Pasaporttan Dünya Sahnesine
1950’li yıllarda akademik çalışmalarını sürdürdüğü sırada, Türkiye’deki siyasi gelişmeler nedeniyle vatandaşlıktan çıkarılan Yaşargil, yıllarca vatansız olarak yaşadı. Turgut Özal döneminde yeniden Türk vatandaşlığına alındı. 45 yıl sonra Ankara’ya dönüşünde büyük bir heyecan yaşayan Yaşargil, bu anı “Hayatımın en duygusal yolculuğuydu” sözleriyle anlatmıştı.
Uluslararası Tanınırlık ve Ödüller
1999 yılında Amerikan Nörolojik Cerrahlar Kongresi tarafından "1950–2000 Yüzyılın Beyin Cerrahı" unvanıyla onurlandırılan Yaşargil, Avrupa Nöroşirürji Derneği’nin en prestijli onur madalyasını alan ilk Türk hekim oldu. Harvey Cushing ile birlikte 20. yüzyılın en etkili nöroşirürjisyenlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Yaşargil, iki evlilik yapmış ve üç çocuk babasıydı. Kızlarına Leyla ve Ceylan, oğluna ise yakın dostu şair Can Yücel’in anısına “Can” adını vermişti.
Türk Biliminin Baş Tacıydı
Cumhuriyet gazetesi tarafından son bin yılın en büyük 10 Türk şahsiyetinden biri olarak gösterilen Prof. Dr. Gazi Yaşargil, ardında yalnızca akademik başarılar değil; aynı zamanda adanmış bir hayat, ilham verici bir bilim insanı profili ve ulusal bir gurur bıraktı.
