Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), 2025 yılına ilişkin tarımsal ürün fiyatlarını kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan verilere göre, yılın zam şampiyonu limon olurken, aralık ayının en fazla zamlanan ürünü kabak olarak kayıtlara geçti. Veriler, üretici ile market fiyatları arasındaki farkın bazı ürünlerde üç katı aştığını ortaya koydu.
Üretici ile Market Arasındaki Fiyat Farkı Yüzde 324’e Ulaştı
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar tarafından açıklanan rapora göre, aralık ayında üretici ve market fiyatları arasındaki fark en fazla havuçta görüldü. Tarlada kilogram fiyatı 8 TL olan havuç, market raflarında 33,93 TL’ye kadar yükseldi. Böylece fiyat farkı yüzde 324,1 olarak hesaplandı.
Havuçtaki farkı yüzde 245,6 ile mandalina, yüzde 238,5 ile kabak ve yüzde 238 ile yeşil soğan izledi. Mandalinanın üreticide kilogram fiyatı 10,50 TL olurken, markette 36 TL’nin üzerinde satışa sunulduğu belirtildi.
Aralık Ayının Zam Şampiyonu Kabak Oldu
Aralık ayı verileri incelendiğinde, en yüksek aylık artışın kabakta yaşandığı görüldü. Sezon geçişinin etkisiyle arzın azalması, kabak başta olmak üzere bazı sebzelerin fiyatlarında hızlı yükselişe neden oldu. Salatalık ve patlıcan da fiyat artışının yaşandığı ürünler arasında yer aldı.
2025 Yılının Zam Şampiyonu: Limon
Yıllık bazda yapılan değerlendirmede, 2025 yılının zam şampiyonu limon oldu. Limonun market fiyatlarındaki artış yüzde 133,4 olarak açıklanırken, üretici fiyatlarındaki artış yüzde 343,4 seviyesine ulaştı. Limondaki artışı elma yüzde 110,4, fındık yüzde 106,6 ve Antep fıstığı yüzde 100,8 oranındaki yükselişlerle takip etti. Yıl genelinde fiyatı en fazla düşen ürün ise yüzde 40,6 gerileme ile beyaz lahana oldu.
Üreticide En Fazla Değer Kaybı Sivri Biberde
Üretici fiyatları açısından bakıldığında, en büyük düşüş sivri biberde yaşandı. Sivri biberin üretici fiyatı yıllık bazda yüzde 58,8 oranında geriledi. Bu ürünü, fiyat düşüşü yaşayan diğer sebzeler izledi.
Girdi Maliyetlerindeki Artış Dikkat Çekti
TZOB raporunda, çiftçilerin karşı karşıya kaldığı üretim maliyetlerindeki artışlara da yer verildi. Aralık ayında mazot fiyatlarında aylık bazda sınırlı bir düşüş görülse de yıllık bazda maliyet artışlarının devam ettiği belirtildi. Gübre fiyatlarında ÜRE gübresinin yüzde 50,9, kompoze gübrenin ise yüzde 46,3 oranında zamlandığı kaydedildi. Yem fiyatlarında besi yemi yüzde 30,6, süt yemi ise yüzde 29 oranında arttı. Mazot fiyatları yıllık bazda yüzde 21,9, elektrik fiyatları ise yüzde 12,8 yükseldi.
Sezon Geçişi Sebze Fiyatlarını Etkiledi
Aralık ayındaki fiyat hareketlerine ilişkin değerlendirmede bulunan Bayraktar, seralarda güzlük üretimin sona ermesi ve baharlık dikim sürecine geçilmesiyle arzın azaldığını ifade etti. Bu durumun özellikle kabak, salatalık ve patlıcan fiyatlarını yukarı yönlü etkilediği belirtildi. Öte yandan talebin düşük olduğu kuru soğan ve patateste fiyatların gerilediği, bazı ürünlerde ise sınırlı düşüşlerin yaşandığı raporda yer aldı.
