Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi bünyesindeki Kapadokya Teknopark’ta faaliyet gösteren bir yazılım firması, kent yönetiminde önemli bir dönüşüm yaratması beklenen “Akıllı Çevresel Analiz Sistemi” (AÇES) adlı yerli uygulamayı geliştirdi. Mobil bir araç üzerine yerleştirilen 360 derecelik kamera ve yapay zekâ algoritmalarıyla çalışan sistem, şehir içindeki yol hasarlarını, çevre kirliliğini ve belediye müdahalesi gerektiren birçok unsuru anlık olarak tespit edip ilgili belediyelere iletmeyi hedefliyor.
360 Derecelik Görüntü – Anlık Yapay Zekâ Analizi
AÇES, araçların seyir hâlindeyken kaydettiği görüntüleri gerçek zamanlı olarak analiz ediyor. Sistem;
- Yoldaki çukur, asfalt bozulması ve çatlakları,
- Taşmış çöp konteynerlerini,
- Yol kenarındaki çöp birikimlerini,
- Yıkılmış tabela gibi güvenlik risklerini,
- Terk edilmiş araçları,
- Çevre kirliliğini artıran tüm unsurları
otomatik olarak tespit ederek sınıflandırıyor. Firma, yapay zekânın 70’e yakın farklı nesneyi ayırt edebildiğini belirtiyor. Geliştirilen teknoloji sayesinde belediyeler, bir vatandaş ihbarını beklemeden sahadaki sorunlardan anlık haberdar olup ekiplerini hızlıca yönlendirebilecek.
“Her İlin Coğrafyasına Özel Eğitim Modeli Geliştirdik”
Firmanın yöneticisi Muhammed Özen, yerli yapay zekâ sisteminin kent yönetiminde veri odaklı yaklaşımı güçlendireceğini vurguladı: “Gün içinde dolaşan araçlardan maksimum verim almayı amaçladık. 360 derece kamera sayesinde her açıdan görüntü elde ediyoruz. Çatlak yollardan taşmış çöp konteynerlerine, düşmüş tabelalardan terk edilmiş araçlara kadar birçok unsuru anında tespit edebiliyoruz. Her ilin coğrafi ve yapısal özelliklerine göre özel bir eğitim modeli geliştirdik. Testlerimiz başarıyla tamamlandı.” Özen, yüksek hızlarda verim düşse de 50–60 km/s bantlarında sistemin derinlik bilgisi dâhil oldukça yüksek doğrulukla çalıştığını belirtti.
“Çevre Kirliliğini En Aza İndirecek Dijital Takip”
AÇES sayesinde şehirlerde çevre kirliliğinin oluşmasından önce önleyici tedbir alınması amaçlanıyor. Özen, uygulamanın tam olarak neyi hedeflediğini şöyle özetliyor: “Bazı sokaklarda çöp konteynerleri gün içinde dolup taşabiliyor ve belediyenin yoğunluk nedeniyle müdahalesi gecikebiliyor. AÇES, bu noktaları otomatik algılayıp ilgili birimlere bildiriyor. Böylece vatandaşın ek bir bildirim yapmasına gerek kalmadan sistem kendi kendine işliyor.” Sistem şu anda araç üzerinde çalışsa da ekip, teknolojiyi bir sonraki aşamaya taşımayı planlıyor. Özen, drone entegrasyonuyla kuşbakışı çevresel analiz yapılabileceğini ve böylece özellikle geniş alanlarda çok daha kapsamlı veri toplanabileceğini ifade etti.
Beklenenden Fazla Talep
Yerel yönetimlerden ve belediyelerle çalışan özel sektör firmalarından yoğun talep aldıklarını söyleyen Özen, ilginin tahminlerinin üzerinde olduğunu belirtti. Proje ekibinden Yiğitcan Işık ise bu tür bir çevre ve insan odaklı inovasyonun parçası olmanın kendileri için ciddi bir motivasyon kaynağı olduğunu söyledi.
