Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, son yıllarda sağlıklı yaşam ve genç kalma amacıyla yaygın şekilde kullanılan antioksidan takviyeleri hakkında dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Özkaya, büyük ölçekli bilimsel çalışmaların A, E vitamini ve beta-karoten gibi takviyelerin yaşam süresini uzatmadığını, aksine ölüm riskini artırdığını ortaya koyduğunu paylaştı.
Ölüm riski daha da artıyor
A vitamini, E vitamini, beta-karoten, koenzim Q10 ve asetil-sistein gibi maddeleri içeren antioksidanların yıllarca yaşlanmayı yavaşlattığına dair güçlü bir inanış bulunuyordu. Ancak Prof. Dr. Özkaya, son 20 yılda yapılan kapsamlı araştırmaların bu algının doğru olmadığını açıkça gösterdiğini belirtti. JAMA’da yayımlanan geniş katılımlı meta-analizin, antioksidan takviyesi kullanan kişilerde ölüm riskinin yüzde 4 arttığını ortaya koyduğunu ifade etti. Özellikle A vitamini, E vitamini ve beta-karoten içeren takviyelerde riskin daha da yükseldiğine dikkat çekti.
Bazı takviyeler kanser riskini artırıyor
Prof. Dr. Özkaya, antioksidanların her durumda masum olmadığını, hatta bazı hastalık süreçlerinde zararlı olabileceğini dile getirdi. Kanser hücrelerinin metabolizmaları gereği yüksek miktarda serbest radikal ürettiğini hatırlatarak, bu radikallerin antioksidanlarla baskılanmasının kanser hücrelerinin büyümesine avantaj sağlayabileceğini söyledi. Erkeklerde E vitamini takviyesinin prostat kanseri riskini artırdığına dair kanıtların bulunduğunu, yüksek doz A vitamininin ise kemik kırıklarını tetikleyebildiğini vurguladı.
Yaşlanma çok daha karmaşık bir süreç
Antioksidan takviyelerinin yaşlanmayı geciktirdiği yönündeki düşüncenin basite indirgenmiş bir yaklaşım olduğunu belirten Prof. Dr. Özkaya, yaşlanmanın birçok biyolojik mekanizmanın bir arada ilerlediği karmaşık bir süreç olduğunu söyledi. Bu nedenle tek bir mekanizmayı hedef alan takviyelerle yaşlanmanın durdurulmasının mümkün olmadığını dile getirdi.
Sağlıklı bireylerin takviye alması için bir neden yok
Antioksidan eksikliği bulunan kişilerin hekim kontrolünde takviye almasının faydalı olabileceğini belirten Prof. Dr. Özkaya, sağlıklı bireylerin yüksek doz takviyeye yönelmesinin hiçbir yarar sağlamadığını, aksine risk oluşturduğunu söyledi. A vitamini, E vitamini ve beta-karoten gibi takviyelerin tek başına veya birlikte kullanıldığında ölüm oranını yükselttiğini ifade ederek, C vitamininin ömrü uzattığına yönelik hiçbir bilimsel kanıt bulunmadığını hatırlattı.
Sağlıklı Hayat Merkezleri ücretsiz hizmet veriyor
Prof. Dr. Özkaya, insanların sağlıklı yaşam arayışıyla kontrolsüz şekilde takviyelere yönelmek yerine Sağlık Bakanlığı’nın sunduğu ücretsiz hizmetlerden yararlanması gerektiğini vurguladı. Türkiye’nin hemen her ilçesinde bulunan Sağlıklı Hayat Merkezleri’nde diyetisyen, fizyoterapist ve psikolog desteğine ücretsiz ulaşılabildiğini, bu merkezlerde sağlığı güçlendirecek daha etkili ve bilimsel yöntemlerle yaşam kalitesinin artırılabileceğini söyledi.
