İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybedenler ile belirli hastalıklara sahip olanlar, malûl emeklilik hakkından yararlanabiliyor. Devlet, bu kişilere destek ödemesi yaparak erken emeklilik imkânı sağlıyor.
Kimler Malûl Sayılıyor?
4/a (SSK) ve 4/b (BAĞ-KUR) kapsamında olanlar, çalışma gücünü veya meslekte kazanma gücünü en az yüzde 60 kaybettiklerinde malûl kabul ediliyor. 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında olanlarda ise çalışma gücünün yüzde 60 kaybı veya görevlerini yerine getiremeyecek derecede mesleki kazanma gücünün kaybı tespit edilirse malûllük durumu söz konusu oluyor.
Sigortalı çalışmaya başlamadan önce malûl olanlar, çalışma gücündeki kayıp oranına göre gerekli sigortalılık süresi ve prim gününü tamamlamaları şartıyla, yaşa bakılmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanabiliyor.
Malûl Aylığı Alabilmek İçin Şartlar
Malûl aylığı bağlanabilmesi için en az 10 yıl sigortalı olunması ve 1800 gün prim ödenmiş olması gerekiyor. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan kişilerde ise sigortalılık süresine bakılmaksızın 1800 prim günü yeterli sayılıyor.
BAĞ-KUR kapsamında olanların prim borçları, malûl aylığı bağlanmasında engel teşkil ediyor. Aylık bağlanabilmesi için kişinin kendi sigortalılığı nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na borcunun bulunmaması gerekiyor.
Malûl Aylığı Prim Hesaplaması
Prim gün sayısı 9000’in altında olan 4/b ve 4/c’lilere, 9000 gün üzerinden; 7200 günün altında olan 4/a’lılara ise 7200 gün üzerinden malûl aylığı bağlanıyor. Örneğin 1800 prim günü bulunan bir esnaf, 9000 gün primi varmış gibi aylık alabiliyor.
Başka birinin sürekli bakımına muhtaç olanlarda aylık bağlama oranına 10 puan ekleniyor. Prim gün sayısı belirtilen sınırların üzerinde olanlar, kendi prim günleri üzerinden malûl aylığı alıyor.
Hangi Hastalıklar Malûl Aylığına Hak Kazandırıyor?
- Çalışma gücünde en az yüzde 60 kayba yol açan kanser başta olmak üzere bazı hastalıklara sahip kişiler malûl aylığı alabiliyor.
- İyi diferansiye tiroid kanseri ve derinin bazal hücreli kanseri dışındaki kötü huylu tümörler için sağlık kurulu rapor tarihinden itibaren 18 ay malûl aylığı bağlanıyor.
- Kemik iliği nakli yapılanlara 12 ay, kan kanseri ve verem hastalıklarına 24 ay malûl aylığı ödeniyor.
- Kemik iliği dışındaki organ nakilleri ve diyalize girmeyen kronik böbrek yetmezliği olanlar da malûl aylığından faydalanabiliyor.
- Ayrıca, kanser ve organ nakli dışında genetik hastalıklar, MS, Parkinson, Alzheimer, demans, sara, bazı psikiyatrik hastalıklar, kalp yetmezliği, sindirim sistemi kanamaları, astım, KOAH ve uyku bozuklukları da malûl aylığı kapsamına giriyor.
Malûl Aylığı İçin Kontrol Muayeneleri
Hastalığının teşhisi tek başına malûl aylığı almaya yeterli olmuyor. Malûl aylığı alan kişilerin, sağlık kurulu raporlarına dayanarak yapılan kontrol muayenelerini süresinde yaptırmaları gerekiyor.
