İngilizce sözlükler arasında prestiji yüksek Cambridge Sözlüğü, 2025’in kelimesini belirledi: Parasosyal. Peki, Parasosyal nedir, anlamı ne?
Parasosyal Nedir?
Dünyanın önde gelen sözlüklerinden Cambridge Sözlüğü, 2025 yılının kelimesi olarak “parasocial” (parasosyal) ifadesini seçti. Kelime, insanların tanışmadıkları kişilerle veya yapay zekalarla kurduklarını düşündükleri tek taraflı sosyal bağları tanımlamak için kullanılıyor.
Cambridge Sözlüğü yetkilileri, “parasocial” kelimesinin ilk kez 1956’da sosyolog Donald Horton ve Richard Wohl tarafından kullanıldığını açıkladı. Horton ve Wohl, televizyon izleyicilerinin ekranlarda gördükleri kişilerle kurdukları tek taraflı sosyal ilişkileri tanımlamak için bu terimi geliştirmişti.
Parasosyal ilişkiler, sosyal medya çağında yeniden öne çıkıyor. Kullanıcılar, ünlülerle veya sosyal medya fenomenleriyle hiç kişisel bağlantıları olmasa bile güçlü duygusal bağlar kurabiliyor. Bu durum, internet kültüründe parasosyal ilişkilerin giderek yaygınlaştığını gösteriyor.
Cambridge Sözlüğü, parasosyal ilgiyi açıklarken güncel örnekler verdi. Taylor Swift’in NFL yıldızı Travis Kelce ile nişanlanmasının hayranlar üzerindeki duygusal etkisi ve Lily Allen’ın “West End Girl” albümünün ardından hayranların şarkıcının özel hayatına yönelttiği ilgi, bu fenomenin somut örnekleri olarak gösterildi.
Sözlük yetkilileri, parasosyal ilişkilerin yalnızca ünlülerle sınırlı olmadığını, ChatGPT ve benzeri yapay zeka sohbet botlarıyla kurulan ilişkilerin de bu kavrama dahil olduğunu belirtti. 2025 boyunca parasosyal bağların yapay zekalar üzerinden sorgulanması, kamuoyunda tartışma konusu oldu.
Cambridge Sözlüğü sözlükbilimcisi Colin McIntosh, parasosyal kelimesinin “zamanın ruhunu” yakaladığını vurguladı. Simone Schnall, Cambridge Üniversitesi sosyal psikoloji profesörü, bu tür ilişkilerin hayranlık kültürünü ve çevrimiçi etkileşimi yeniden tanımladığını ifade ederek kelimenin seçimini “ilham verici” olarak nitelendirdi.
Öne Çıkan Diğer Kelimeler ve Yeni Terimler
2025’te sözlüğe eklenen diğer dikkat çeken kelimeler arasında:
- Slop: Özellikle yapay zeka tarafından üretilmiş düşük kaliteli içerik
- Memeify: Bir olayı veya kişiyi meme haline getirmek
Bunların yanı sıra, delulu, skibidi ve tradwife gibi popüler terimler de sözlüğe eklendi. 2025 boyunca Cambridge Sözlüğü’ne toplam 6 bin yeni kelime kaydedildi.
