Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği’nin 44. Olağan Meclis Toplantısı, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ev sahipliğinde Swiss Otel İzmir’de başladı. “Su Yönetimi ve Kuraklıkla Mücadele Stratejileri” başlıklı panelle açılan toplantıya, birliğe üye kentlerin belediye başkanları ve temsilcileri katıldı.
Açılış konuşmasını yapan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ve Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Başkanı Dr. Cemil Tugay, dünyada bolluk çağının sona erdiğini belirterek, artık suyun, toprağın, enerjinin ve gıdanın sınırsız kaynaklar olarak görülemeyeceğini ifade etti. Tugay, suyun artık bir varlık değil, kaybolmuş bir sistemin içinde geri kazanılması gereken bir değer olduğunu vurguladı.
“Gerçeklerle yüzleşmemiz gerekiyor”
Kentlerin büyük kısmının altyapı yenilemelerine yetişemediğini söyleyen Tugay, yağmur sularının şehirlerden hızla uzaklaştırıldığını, gri suyun geri kazanımının ihmal edildiğini belirtti. Barajların dolmadığını, yeraltı sularının çekildiğini, suyun tarımsal ve kentsel kullanımı arasında çatışmalar yaşandığını ifade eden Tugay, su krizine karşı geri kazanıma, toplama-tutma sistemlerine ve adil paylaşıma dayalı yeni bir düzenin yerel yönetimlerin merkezine yerleştirilmesi gerektiğini söyledi.
“Su artık planlamanın değişkeni değil, eksilen bir değer”
Tugay, suyun 21. yüzyılın en stratejik kaynağı olduğuna dikkat çekerek, artan sıcaklıkların kuraklık riskini büyüteceğini dile getirdi. Büyükşehirlerin sürdürülebilir şekilde yönetilebilmesi için su, enerji ve gıda gibi kaynakların birer plan girdisi değil, korunması gereken değerler olarak görülmesi gerektiğini belirten Tugay, “Artık kentlerimizin geleceğini yeni sistemleri yerel düzeyde uygulama yeteneği belirleyecek. Su politikaları yalnızca boru döşemek ya da baraj yapmak değil, kentlerin dayanıklılığını yeniden tasarlama meselesidir” dedi.
“Türkiye yarı kurak bir ülke”
Türkiye’nin topraklarının yüzde 88’inin çölleşme riski altında olduğunu söyleyen Tugay, ülke genelinde yağışların yüzyılın sonuna kadar en az yüzde 30 azalmasının beklendiğini aktardı. Su Kanunu üzerindeki çalışmaların olumlu bir adım olduğunu belirten Tugay, buna rağmen mevcut politikaların yeraltı ve yerüstü sularını korumakta yetersiz kaldığını ifade etti.
Uzmanlardan ortak çağrı
Panelde Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Danışma Kurulu Üyesi ve Şehir Plancısı Doç. Dr. Semahat Özdemir’in moderatörlüğünde su yönetimi ve kuraklık konuları ele alındı. Özdemir, artık eyleme geçme zamanı olduğunu belirterek, kamu yönetimlerinin stratejik planlar oluşturması gerektiğini söyledi.
“Damlama sulamayı teşvik etmeliyiz”
Prof. Dr. Yusuf Kurucu, tarımsal sulamada vahşi sulama yöntemlerinin büyük kayıplara neden olduğunu vurguladı. Kurucu, suyun homojen biçimde araziye yayılması gerektiğini belirterek, “Damlama sulamayı teşvik etmek ve doğru sulamayı öğretmek zorundayız” dedi.
“Radikal kararlar almamız gerekiyor”
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Ufuk Özkan, iklim değişikliğinin kentler üzerindeki etkilerini anlatarak, politika üreticilerin radikal kararlar alması gerektiğini ifade etti. Özkan, “Artık alıştığımız bir dünya düzeninde değiliz, yeni çözümler üretmeliyiz” şeklinde konuştu.
“Her yıl 25 milyar metreküp suyu israf ediyoruz”
Basınçlı Sulama Sanayicileri Derneği (BASUSAD) Genel Sekreteri Nuri Göktepe ise Türkiye’de su israfının boyutlarına dikkat çekti. Göktepe, ülkede yılda yaklaşık 57 milyar metreküp su kullanıldığını belirterek, bunun yarısının yeraltı sularından sağlandığını söyledi. Her yıl yaklaşık 25 milyar metreküp suyun israf edildiğini belirten Göktepe, “Atatürk Barajı'nın yıllık akıttığı su miktarı 26 milyar metreküp. Bu kadar suyu israf ediyoruz ve her yıl tekrarlıyoruz. İsrafı ve kaçağı azaltmamız gerekiyor” ifadelerine yer verdi.
Sağlıklı şehirler ödüllendirilecek
Program, 11 Ekim Cumartesi günü yapılacak olan 44. Olağan Meclis Toplantısı ile devam edecek. Toplantı sonrası Eskişehir Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Cengiz Türe “Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı”, SKB Akademi Eğitim Koordinatörü Gökçe Ayman ise “Yerel Yönetimler İçin Kapasite Geliştirme Programları” başlıklı sunumlar gerçekleştirecek. Etkinlik, “15. Sağlıklı Şehirler En İyi Uygulama Yarışması Ödül Töreni” ile sona erecek.
